نگرانی دانشجویان از وضعیت بهسازی بافت مرکزی مشهد؛

• دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ ۰۹:۰۵
• کد خبر : 1648973

• اخبار
• سایر رسانه ها

باتوجه به تعلل چندین ساله در بهسازی بافت مرکزی مشهد، اقشار دانشجویی نسبت به تبعات تغییر الگوی هویتی و زیارتی مشهدالرضا(ع) و ضرورت تعیین تکلیف پرونده بافت پیرامون حرم مطهر رضوی ابراز نگرانی کردند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح‌توس، بر اساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی در سال 96 که به منظور جلوگیری از روند اقدامات مخالف با حفاظت از بافت تاریخی، فرهنگی پیرامون حرم امام رضا(ع)، از تیر ماه سال 96 طرح نوسازی و بهسازی پیرامون حرم مطهر متوقف شد. با این وجود آبان ماه سال گذشته قرار شد وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد به صورت اشتراکی تا پایان سال ۹۸ نسبت به تهیه طرح تفصیلی جدید برای بافت پیرامن حرم مطهر رضوی با در نظر گرفتن مبانی شهرسازی و دغدغه های موجود اقدام و آن را در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب برسانند اما در این بین شورای عالی شهرسازی خود به صورت مستقیم به این موضوع ورود کرد و قرار شده تا طرح تفصیلی بافت پیرامون حرم را ارائه دهد.

این اقدام شورای عالی شهرسازی اعتراض شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر مشهد را در پی داشت و این امر باعث شده تا پس از 20 سال هنوز طرح نهایی برای نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی وجود نداشته باشد و سرمایه‌گذاران و ساکنان آن در بلاتکلیفی باقی بمانند.

محمود نقوی، دانشجوی شهرسازی در گفت‌وگو با صبح توس اظهار کرد: سال ها موضوعی به نام معماری اسلامی مطرح شده و همه دغدغه و ادعای رعایت آن را دارند اما شاهدیم که گاهی رضایت لازم دراین باره محقق نمی‌شود.

این کارشناس شهرسازی گفت: در گذشته فضایی وجود داشته و حرم مطهر شکل گرفته است و به مرور فضای زیارتی پیرامون نیز شکل گرفت و از گذشته نیز برخی مداخلات در آن شروع شده، باید دید این تغییرات در چه مؤلفه هایی صورت گرفته و هویت اسلامی و فرهنگ دینی چه میزان محقق شده و این تغییرات به نفع چه گروهی است.

وی افزود: طی هزار ساله تغییرات به صورت تدریجی و توسط مردم رخ می دهد اما در زمان ولیان و «طرح طاش» تغییرات اجباری و دفعی را شاهد هستیم که فشاری بر زندگی مردم در بافت پیرامون حرم وارد کرده است.

نقوی ادامه داد: در طرح طاش موضوعی را به نام تملک اجباری اراضی مردم برای اجرای طرح شاهد هستیم که منجر به کوچ اجباری مردم شد که این موضوع از نقاط اصلی است و بر اساس نارضایتی های ناشی از آن رهبر معظم انقلاب، در این خصوص موضع گیری دارند؛ با چنین نارضایتی صورت گرفته و تملک اجباری اگر بهترین سازه‌ها را بنا کنیم و همه را تبدیل به مسجد و زائرسرا کنیم پایه غلط و ناثواب داشته و خروجی آن نیز قطعا مطلوب نخواهد بود و تنها به ظاهر آن پرداخته شده است.

بافت پیرامون حرم تبدیل به بلندمرتبه سازی تجاری اقامتی شده است

وی خاطرنشان کرد: مهم ترین بعد در ظاهر بافت پیرامون حرم این است که فضا را به چه اقشاری از جامعه اختصاص داده ایم یعنی فضای بافت پیرامون حرم که متعلق به تمامی اقشار امت اسلامی است که می‌توانستند ابراز ارادت به امام(ع) داشته باشند، موقوفات خیر داشته باشند و مردمی استفاده شود تبدیل به بلندمرتبه‌سازی تجاری اقامتی شده است.

دانشجوی شهرسازی افزود: بافت پیرامون حرم که متعلق به همه مردم بود را مسدود کردیم و با بلندمرتبه‌سازی در شارع عام برای دستگاه و گروهی خاص اختصاص داده شده است.

این کارشناس شهرسازی با اشاره به ساخت هتل هایی در بافت پیرامون حرم برای اقشار خاص گفت: این اقدام با زیارت خانوادگی آسان تناسب ندارد و نمادهای تاریخی و اسلامی اصیل در پشت صحنه قرار گرفته و ویترین قابل مشاهده بافت پیرامونی حرم به چنین هتل ها و سازه‌های تجاری اختصاص داده شده است.

نقوی اظهار کرد: باید با نگاه به آینده به تبعات تغییر الگوی زیارتی، کالایی شدن فضای شهری و تصویر ارائه شده از بافت پیرامون حرم در جهان اسلام بیشتر توجه کنیم، چراکه برخی می گویند نباید جلوی بلندمرتبه‌سازی‌ها را گرفت.

تبعات تغییر هویتی و زیارتی مشهدالرضا

وی افزود: تغییر هویتی و زیارتی مشهد این طور است که زائران با حضور در مشهد در اثر مداخلات صورت گرفته دیگر با اولویت زیارت سفر نمی‌کنند و از بقیه امکانات شهر استفاده دارند.

این کارشناس شهرسازی ضمن اشاره به تغییر الگوی زیارتی در مشهد علاوه بر بد شکل شدن منظر عمومی تصریح کرد: هر چه به حلقه اصلی حریم رضوی نزدیک می شویم با توجه به افزایش قیمت زمین و صرف اقتصادی بالا، لوکس سازی را شاهد هستیم که تأثیر خاصی بر تصورات زائران طی طولانی مدت دارد.

نقوی ادامه داد: چنین اقدامات موجب شده که از منافع شهر و هویت زیارتی برای پاسخگویی به سرمایه گذار کاسته شود و امروز سرمایه‌گذاران مایل به هتل سازی هم نیستند و تمایل به ساخت واحدهای مسکونی برای غیربومیان و ساکنان فصلی دارند.

خطر تغییر ذهنیت زائر از زیارتی به تجاری

امیرحسین یوسف‌زاده، نماینده بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌گو با خبرنگار ما اظهار کرد: هویت زیارتی شهر مشهد در حال تبدیل به هویت تفریحی و تجاری است و زائران از اقشار مستضعف نمی توانند در مجاورت حریم رضوی سکونت داشته باشند.

نماینده بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اطراف این نماد برجسته اسلامی نباید در انحصار عده ای خاص برای مباحث اقتصادی باشد و به واسطه تجاری سازی در بافت پیرامونی حرم و بی توجهی به بحث زیارت به نوعی ظلم در حق زائران و مجاوران محسوب می شود.

وی ضمن انتقاد از کالایی شدن زیارت افزود: متاسفانه ذهنیت زائر از زیارتی به تجاری در حال تغییر است.

یوسف‌زاده با تأکید بر حقوق ساکنان مردم در این بافت تصریح کرد: عدم توجه به زیارت آسان و نابسامانی ترافیکی به هویت زیارتی آسیب می‌زند لذا با خوی مطالبه گری دانشجویان می توان در پیگیری‌های موضوعات شهری در بافت پیرامون حرم از پتانسیل دانشگاه و اساتید دانشگاهی حوزه شهری استفاده کرد.

حضور مردم تنها عامل فرهنگ‌ساز در بافت پیرامون حرم

علی منصوب،  مسئول سابق بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد مشهد در گت‌وگو با صبح توس، گفت: حقوق عامه موضوع جدی است که نیاز به توجه شهرداری، راه و شهرسازی، شورای شهر، آستان قدس و مجموعه های مردم نهاد در این زمینه دارد.

وی افزود: حضور مردم در بافت پیرامون حرم مطهر مهم ترین چیزی است که این موقعیت را تبدیل به موقعیت فرهنگی خواهد کرد و اصولا مردمی شدن بافت پیرامون حرم معادل فرهنگی شدن است و این اقدام لزوما به طراحی نما و منظر و کالبد نیست.

ضرورت پیگیری حقوق عامه در بافت پیرامون حرم

منصوب اظهار کرد: از جمعیت 60 هزار نفری منطقه بافت حرم مطهر درصد بسیاری کاسته شده و لذا آیین‌های فرهنگی از بین رفته است و بر همین اساس می توان ذیل سخنان رهبر معظم انقلاب مفهوم حقوق عامه را به معنای دقیق کلمه در این بافت پیگیری کرد.

وی با بیان اینکه تمام دستگاه های مربوط باید در این حوزه دغدغه جدی داشته باشند که شواهد بسیاری وجود دارد افزود: در کنار حقوق سرمایه گذار بایستی حقوق مردم نیز با همان شدت و قوت پیگیری شود چراکه بسیاری از مردم به علت نداشتن اطلاعات قضایی مطالباتشان به اقدام قضایی منجر نشده و به روش‌های مختلف ضررهایی به مردم رسیده است.

مسئول هیئت دانشجویی شهدای گمنام  با تأکید بر اهمیت سخنان رهبر معظم انقلاب، برای استیفای حقوق عامه در موضوع بافت پیرامون حرم مطهر افزود: ساکنان پیرامون حرم اطلاعات قضایی در خصوص حقوق خود ندارند.

هویت فرهنگی بافت پیرامون حرم در اولویت مطالبه دانشجویان

مهدی یوسفی، مسئول قرارگاه دانشجویی صیانت دانشگاه فردوسی گفت: مشکل اصلی ما در بافت اطراف حرم مسئله ظلم و بی عدالتی است. اینجا خیلی ها ظلم به ساکنین اطراف حرم را پیش می‌کشند، موضوعی که خیلی مهم و روشن و واضح نیز می‌باشد اما برخی مسئولین در این موضوع مناقشه و انکار می‌کنند.

وی افزود: بزرگ ترین ظلمی که در این موضوع اتفاق افتاده و غیرقابل انکار است ظلم به همه زائرین و مجاورین حرم رضوی است یعنی ظلمی که به واسطه ویران کردن انبوهی از سرمایه های فرهنگی و هویتی شهر به وجود آمده است.

یوسفی ضمن اشاره به اینکه برخی از این انبوه سرمایه های معنوی و فرهنگی که در این سال ها با فعالیت‌های صورت گرفته نابود شده است اظهار کرد: در گذشته در مشهد عنوانی داشتیم به اسم دالون دار؛ قدیم ها در بافت اطراف حرم خیلی از خانه ها دو بخشی بوده و یک بخش برای سکونت افراد ساکن در خانه و دیگری برای زائرین بارگاه امام رضا (ع) که این دو بخش از خانه به وسیله یک دالان به هم وصل می‌شدند و صاحب خانه برای این که همیشه آماده خدمت رسانی به زائران باشد در این دالان می‌نشسته برای همین به این شخص دالون دار می‌گفتند.

وی افزود: شاید خیلی از افرادی که به اربعین رفته اند به این فرهنگ میزبانی عراقی ها غبطه می‌خورند و حسرت می‌خورند که چرا این فرهنگ در شهر های زیارتی ما مثل مشهد وجود ندارد در حالی که ما نمونه‌های خوبی را در همین مشهد خودمان در بافت اطراف حرم داشتیم که متاسفانه با سیاست های غلطی که در این سال ها در بافت اطراف حرم وجود داشته بخش زیادی از این سرمایه ها از بین رفته است.

یوسفی تصریح کرد: هنوز هم ظرفیت‌های فراوانی باقی مانده است که می‌توان حداقل از بخشی از این سرمایه‌های فرهنگی شهر محافظت کرد و از آنها در جهت بازپیرایی هویت زیارتی و زائر نوازی شهر مشهد بهره گرفت اما اگر همین روند فعلی ادامه پیدا کند و با تخریب بافت های قدیمی و با هویت شهر با کلید واژه بافت فرسوده آخرین سنگرهای هویتی و فرهنگی شهر در بافت اطراف حرم از بین برود همین امید فعلی هم نابود خواهد شد.

وی افزود: توقف فوری طرح فعلی و تجدیدنظر در آن با نگاه ظرفیت‌یابی هویت محور در بافت اطراف حرم اولویت اول امروز در این محدوده است و جریان دانشجویی نیز در این موضوع مهم روند مطالبه این اولویت مهم را در پیش خواهد گرفت.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #