یادداشت/ نقش اقتصاد روستا در گام دوم انقلاب؛

• شنبه ۱۹ مهر ۱۳۹۹ ۱۰:۰۴
• کد خبر : 1655637

• اخبار
• اقتصادی

یک کارشناس مسائل اقتصادی با ارائه پیشنهاد راه اندازی مراکز هدایت و حمایت از کارآفرینی روستایی و عشایری تاکید کرد: مسائل و مشکلات متعددی مانند فقر، کمبود درآمد، محرومیت و... باعث تخلیه روستاها، بایر ماندن زمین‌های زراعی و تغییر کارکرد روستاها شده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ مصطفی سمیعی نسب، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) در یادداشتی اختصاصی برای راه دانا؛ نوشت: اهمیت مسائل و موضوعات گوناگون در روستاها به‌ویژه در کشور پهناوری چون ایران که دارای تنوع و ویژگی‌های طبیعی (اقلیم، توپوگرافی) و تفاوت‌های اجتماعی، فرهنگی و قومی است؛ اهمیت و ضرورت مطالعه روستاها را نشان می‌دهد.

مسائل و مشکلات متعددی مانند فقر، کمبود درآمد و شغل‌های درآمدزا، محرومیت از امکانات و خدمات عمومی، تشدید اختلاف بین زندگی شهری و روستایی، سبب تسریع روند روستا گریزی و مهاجرت به نقاط شهری، شده که در طولانی‌مدت پیامدهایی چون تخلیه روستاها، بایر ماندن زمین‌های زراعی یا به‌بیان‌دیگر تغییر کارکرد روستاها را در پی داشته است.

طرح‌ها و برنامه‌های گوناگونی با عناوین مختلف و در جهت رفع مشکلات روستاییان، پیشنهاد، تهیه و اجرا می‌شوند اما در بیشتر موارد نمی‌توانند از کارایی و اثربخشی لازم برخوردار باشند. دلیل واضح چنین پیامدی را می‌توان به عدم‌جامعیت و اطلاعات کافی و لازم طرح‌ها نسبت داد.

نامگذاری 15 مهرماه تحت عنوان روز روستا و عشایر بهانه‌ای است تا در این یادداشت؛ فهرستی از اهم نقاط قوت و نقاط ضعف سیاست گذاری و تنظیم گری در پیشرفت و عمران روستایی و توصیه‌های سیاستی در این مسیر ارائه می شود:

نقاط قوت:

• پیگیری تأمین زیرساخت‌های عمرانی و خدماتی موردنیاز پیشرفت و آبادانی روستاها توسط دولت مانند شبکه های برق، آب، گاز و ارتباطاتی.

• توجه و تأکید بر رعایت بومی‌گزینی در جذب نیروی انسانی موردنیاز دستگاه های اجرایی کشور.

• تلاش جهت کاهش انواع محدودیت‌ها و ارائه مشوق‌ها برای ایجاد رغبت و انگیزه کافی جهت سرمایه‌گذاری در مناطق روستایی.

• بهبود حمایت موثر دولت از فعالیت‌های کسب و کارهای نوین در روستاها مانند گردشگری و فناوری اطلاعات پایه.

• توجه به استفاده از ظرفیت های نهادهای عمومی غیردولتی و سازمان‌های مردم‌نهادی که تجربه انجام اقدامات توسعه ای در مناطق روستایی را داشته و دارند جهت حمایت سرمایه گذاری های هدفمند و متناسب و متناسب با پتانسیل هر روستا و تکمیل زنجیره ارزش کسب و کارهای سرمایه گذاری شده.

نقاط ضعف:

• استمرار تعدد زیاد دستگاه های ارائه خدمت و فقدان متولی واحد در حوزه پیشرفت و آبادانی روستا و مناطق محروم در میان دستگاه‌های دولتی و عمومی و نظامی کشور؛ که منجر به آشوب تصمیم گیری های مدیریتی و بعضاً سیاست‌های متداخل و متشابه و ناهماهنگی عملیاتی در حوزه مدیریت روستا و عدم شفافیت و پاسخگویی مناسب گردیده است.

• استمرار غلبه اقتصاد خود مصرفی و سنتی و لذا غیر اقتصادی و غیر تجاری بودن قالب فعالیت های تولیدی در مناطق روستایی و نبود صنعت روستایی. به دلیل فقدان سازوکار پویای ارائه کسب و کارهای درآمدزا، فقرزدا و متناسب با شرایط محلی و همچنین عدم شناسایی مستمر و پویای ظرفیت  های خالی واحدهای اقتصادی روستایی و عشایری و فعال سازی آنها.

• ناپایداری اقتصادی روستا به دلیل عدم توجه به زنجیره ارزش و تامین محصولات روستایی، که منجر به افزایش حاشیه بازار محصولات و پایین آمدن سهم کشاورزان و روستاییان از قیمت نهایی محصولات و در نتیجه پایین بودن سطح درآمد و عایدات اکثر روستاییان و عشایر کشور از فعالیت های اقتصادی خویش گردیده است.

• نگاه نقطه ای به مناطق روستایی و عشایری و عدم توجه به مسائل منطقه‌ای و آمایش سرزمین، همسو نبودن سیاست‌های توسعه روستایی با توسعه ملی و منطقه‌ای و کاهش شکاف توسعه مستمر اقتصادی اجتماعی روستاییان با شهرنشینی ایران

• عدم دسترسی به اطلاعات معتبر؛ فقدان سامانه آماری راستی‌آزمایی شده و مناسب در خصوص آثار میدانی طرح های توسعه روستایی و عشایری و اتکا به آمار ارائه شده توسط خود دستگاه های اجرایی که احتمال سوگیری در آن وجود دارد.

• فقدان برنامه منسجم و مستمر برای حرفه اموزی هدفمند نیروی کار روستایی، یکسانی نظام آموزشی و مهارتی روستایی مانند شهرنشینی و عدم تربیت نیروی کار موردنیاز رسته های شغلی روستایی.

• شیوه نامناسب اعمال برخی از سیاست های حمایتی مالی دستگاه های دولتی و عمومی در مناطق محروم روستایی، توزیع منابع پولی بدون هدف و اثربخشی لازم میان روستائیان و از بین برنده انگیزه کار و تلاش در روستا جهت استقلال و تمکن مالی روستائیان.

• سیاست های ناکارآمد برای بیمه اجتماعی و اقتصادی کشاورزان روستاییان و عشایر، نبود اطمینان از آینده و سطحی از پوشش جبران ریسک و خسارات احتمالی فعالیت های اقتصادی در روستا.

پیشنهادات و توصیه های سیاستی کوتاه مدت:

• حفظ و تقویت کارکرد نواحی روستایی و عشایری به عنوان کانون تولید و تحقق امنیت غذایی پایدار در پیشرفت متوازن روستایی از طریق متنوع سازی به عنوان نوعی اقتصاد مکمل با حفظ چشم‌انداز تنوع زیستی و زیست بوم.

• تقویت نظام نظارتی بر مسئولیت اجتماعی بخش‌های دولتی عمومی و خصوصی و پایش و ارزیابی اثرات سیاست‌ها بر شاخص‌های پیشرفت روستایی و عشایری.

• رقابتی کردن اقتصاد روستایی و عشایری با تکمیل زنجیره تامین و ارزش در محصولات روستایی از طریق تنوع‌بخشی به مشاغل روستایی با تاکید بر توسعه زنجیره ارزش کشاورزی با محوریت وزارت جهاد کشاورزی و شرکت‌های تخصصی صنایع تبدیلی و کشاورزان و راه اندازی و توسعه بازارچه های هفتگی و روستایی.

• بازیابی و اعتباربخشی به هویت تاریخی سنن و آیین های بومی در قالب فرهنگ ایرانی اسلامی در مناطق روستایی کشور.

• همگرایی موثرتر دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی غیردولتی در برنامه های اشتغال زایی مناطق محروم مانند بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی(ره) و کمیته امداد حضرت امام خمینی(ره).

• راه اندازی مراکز هدایت و حمایت از کارآفرینی روستایی و عشایری با تقویت ظرفیت‌های نهادی موجود به گونه ای که منجر به پرورش و هدایت کارآفرینان جوان شناسایی مستمر قابلیت‌های نواحی روستایی حمایت از ایده‌های ثروت آفرین هدایت سرمایه گذاری ها و حمایت فنی و اعتباری و رقابت پذیر کردن واحدهای اقتصادی کوچک و متوسط در نواحی روستایی و عشایری گردد.

انتهای پیام

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #