پرسش‌محوری روشی کارآمد است/ مخاطب‌گزینی از امتیازات پیام رهبری

حجت‌الاسلام و المسلمین رضا حیدری گفت: آنروز یک ایرانی مسلمان به نام "بوعلی" آنان را به فطرت و عقلانیت خود برگردانید امروز هم یک ایرانی مسلمان به نام "سید علی" آنها را به عقلانیت و فطرت برمی‌گرداند.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از رهیاب، حجت الاسلام و المسلمین رضا حیدری در تشریح روش شناسی پیام اخیر مقام معظم رهبری به جوانان فرانسه گفت: سوال گاهی به غرض فهمیدن سوال کننده است و گاهی به غرض فهماندن مطلبی به مخاطب. اولی را استفهام حقیقی گویند و دومی را مجازی که انواع مختلفی دارد؛ انکاری و تقریری و توبیخی؛ پرسش و پاسخ از روش های بیانی قرآن (متدولوژی قرآن) برای انتقال معارف و رساندن پیام خداوند به خلق است.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, رهیاب,

وی افزود: گفتگوی پرسش-محور یکی از مهم ترین و کارآمدترین روش های تعلیم است و چون با دعوت مخاطب به اندیشه همراه است اندیشیدن او را نیز روشمند می‌کند.

این پژوهشگر قرآنی با بیان اینکه فطرت و سرشت انسان ها از این روش متاثر می‌شود گفت: قرآن کریم گاهی به صورت یک گزاره خبری می‌فرماید:《 لا یستوی الذین یعلمون و الذین لایعلمون. برابر نیستند کسانی که میدانند وکسانی که نمیدانند》و گاهی به صورت یک گزاره پرسشی می فرماید؛《 هل یستوی الذین یعلمون والذین لایعلمون. آیا برابرند کسانی که میدانند و کسانی که نمیدانند》 این استفهام است اما نه برای فهمیدن و دانستن پرسشگر که او دانای مطلق است بلکه برای بیدار کردن وجدان مخاطب تا او جواب دهد یعنی جوشش پاسخ از ذهن خود مخاطب.

استاد حوزه علمیه اهواز در بیان تفاوت کارکرد این دو استفهام گفت: در استفهام انکاری، تقریری و سایر اقسام استفهام مجازی، گوینده تلاش می‌کند مخاطب را به تفکر وا دارد و گاهی او را به باطل بودن یک پندار و آموزه و گاهی حق بودن آن هوشیار کند.

وی روش پرسش-محور را روشی برای عبور از پیش فرض ها و باورهایی که تا به حال راستی آزمایی نشده اند دانست و گفت: پرسش هدفمند بیش از آنکه آب به دست انسان هایی که تشنه نیستند دهد حس تشنگی و نیاز به آب حیات بخش را در آنها ایجاد می‌کند؛ آب کم جوی تشنگی آور بدست تا بجوشد آبت از بالا و پست؛ در این روش، گوینده بحث را به حالت "گفت و گو" و دو سویه تبدیل می کند و از حالت "گفت و شنود" و یک سویه فراتر می برد.

مدرس حوزه و دانشگاه اهواز در تشریح روش شناسانه پیام اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی که هفتم آبان ماه در پی اظهارات مکرون رئیس جمهور فرانسه در تایید کاریکاتور توهین آمیز به پیامبر اسلام صادر شد گفت: در این پیام از روش پرسشهای هدفمند استفاده شده است. پرسش هایی که با چیدمان ویژه، مخاطب را از تعاریف "کمتر کافی و ناکافی" به سمت تعاریف "کافی تر و کافی" حرکت می دهد و او را از بررسی موارد جزئی به سمت یک گزاره کلی رهنمون می شود و به این ترتیب طراحی مدبرانه این پرسش ها به گونه ای است که وقتی مخاطب پاسخ‌های یکان یکان پرسش ها را پیدا کرد مانند جدول حروف متقاطع، وقتی جدول کلمات مرتبط تشکیل می شود، حقیقت در ذهن مخاطب رخ می نماید به صورتی که گویند هیچ گاه نمی توانست با سخنرانی یکطرفه به این خوبی آن حقیقت را به مخاطب تفهیم کند.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه خوزستان در تبیین ویژگیها و امتیازات این پیام گفت: این متن در قالب یک بیانیه در واکنش به اهانت رئیس جمهور فرانسه نیست بلکه متنی در قامت یک پیام و اقدام کنشی است که اهانت رئیس جمهور فرانسه را دستمایه قرار داده است برای یک مواجهه فعال با افکار عمومی؛ لذا این پیام، فعال است نه منفعل، موثر است نه متاثر، کنشی است نه واکنشی، زیرا امتدادی است برای پیام سال ۹۳ معظم له منطبق بر زمان و موضوع.

حجت‌الاسلام والمسلمین حیدری با اشاره به شباهت‌های دوران جاهلیت مدرن با دوران تاریک جاهلیت اروپا در قرون وسطا گفت: آنروز یک ایرانی مسلمان به نام "بوعلی" آنان را به فطرت و عقلانیت خود برگردانید امروز هم یک ایرانی مسلمان به نام "سید علی" آنها را به عقلانیت و فطرت برخواهد گرداند.

وی در ادامه گفت: از موضوعات مورد پرسش در پیام صرف نظر می کنم و با قطع نظر از محتوای سوالات و غرض نهایی که دنبال می‌شود و افقی که ترسیم می کند و میدانی که نزاع را در آن تعریف می کند و عرصه هایی که فکرها را از آن منصرف می سازد به نکته مهم دیگر در پیام اخیر رهبر انقلاب میپردازم و آن مخاطب گزینی است؛ گزینش هوشمندانه مخاطب در بیانیه ها و پیام ها موضوع مهمی است گاهی بیانیه‌ها تیری در تاریکی اند. پیام بدون تعیین مخاطب مانند ریختن آبی است در دل کویر، پاشیدن بذر بر روی سنگ.

رضا حیدری افزود: در پیام اخیر رهبر معظم انقلاب، جوانان فرانسه به عنوان مخاطب تعیین شده‌اند نه مردم ایران، نه مسلمانان جهان، نه دولت فرانسه، و نه حتی عموم مردم فرانسه؛ مخاطب قرار دادن جوانان فرانسه یعنی مخاطب قرار دادن وجدان های بیدار، یعنی مخاطب قرار دادن آینده سازان فرانسه.

حجت‌الاسلام والمسلمین حیدری تاکید کرد: ایشان در نامه تاریخی ۹۳/۱۱/۱ سبب مخاطب قرار دادن جوانان را چنین بیان می کند:"که آینده ملت و سرزمین تان را در دست شما می بینم و نیز حس حقیقت جویی را در قلب‌های شما زنده‌تر و هشدارتر می یابم این روش هوشمندانه و مدبرانه ای است که اگر شیاطین مانع رسیدن پیام به دست جوانان فرانسه نشوند تاثیر زیادی در روشنگری عمومی خواهد داشت."

وی با بیان اینکه نامه رهبری افکار عمومی و وجدان جمعی در غرب عموما و فرانسه بالخصوص را به بازنگری در مسائل روز خواهد رساند خاطرنشان کرد: ایشان در آن نامه تاریخی پیشین فرموده بودند:( وجدان عمومی در غرب همیشه با تاخیری چند ده ساله یا چند صد ساله بیدار می شود چرا بازنگری در وجدان جمعی باید معطوف به گذشته‌های دور باشد نه مسائل روز) مخاطب قرار دادن جوانان فرانسه ضمن قوت قلب بخشیدن به جوانان مسلمان اروپا و فرانسه که امروز در اقلیت اند این خط را به آنان نشان می دهد که با سایر هم سن و سالان خود در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی و دانشگاه و محافل دوستی از این راه وارد شود چون انتهای این راه پیروزی است.

وی در پایان تاکید کرد: وقتی جوانان فرانسه به مزورانه بودن شعار آزادی بیان پی بردند، وقتی به پوچ بودن ادعای تسامح دینی پی بردند، وقتی دانستند که هولوکاست خط قرمزی است که خدایگان سیاست بحث درباره آن را برنمی‌تابند، زمانی که به دوگانه بودن استانداردهای آنان و دورویی سیاستمداران در گفتار و رفتار پی بردند، آنگاه در آینده ای نه چندان دور وقتی به میدان های تقنینی و اجرایی راه پیدا کردند، وقتی استاد و پژوهشگر مطرح شدند ده ها و صدها روژه گارودی خواهند شد و سیلی از لشکریان "محمد" صلی الله علیه و آله و سلم به راه می‌افتد، صدای لبیک آنها را خواهید شنید امروز نه، فردا که خورشید از مغرب طلوع کند.

انتهای پیام/