مدرس سابق دانشگاه وزارت امور خارجه:

• دوشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۹ ۰۸:۰۵
• کد خبر : 1672180

• اخبار
• سایر رسانه ها

اسلامی ضمن اشاره به ایدئولوژی ایرانی اسلامی به عنوان عامل گسترش‌دهنده نفوذ راهبردی ایران گفت: مقابله با الگوسازی اسلام جعلی دشمن که به منظور هویت‌سازی ضروری است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ روح‌الله اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگوی تفصیلی با صبح توس، اظهار کرد: از چند محور یک تحلیلی ارائه میدهم که موضوع اصلی ما سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران است، یعنی سیاست خارجه ما چیست، چه منابعی دارد، چه نهادهای متولی دارد، مشکل اصلی سیاست خارجه ما چیست و چه اقدامی می توان انجام داد تا از منافع ملی ایران حفاظت کنیم و چکار می توانیم بکنیم که یک قدرت منطقه ای باشیم و این قدرت تثبیت شود و دیگران هم در منطقه ما را به رسمیت بشناسند؟ کدام رفتارها خوب بوده و کدام‌ها مناسب نبوده است.

ضرورت بهره‌مندی از مزیت‌های راهبردی ایران

وی افزود: ما در وضعیتی قرار گرفتیم که اسمش را می گذاریم از دست دادن مزیت های راهبردی ایران، یعنی ما در شرایط فعالی یک مزیت های راهبردی داریم، ایران وضعیت خاصی دارد، جغرافیایی دارد که تا می‌توانستند از آن جدا کردند و این جغرافیای فعلی نتیجه یک سری از موانع جغرافیایی هست که از این بیشتر نمی شود کوچک کرد. تا می توانسته در تاریخ 400 ساله اخیر کوچک شده، بنابراین این کشور جغرافیای خاصی دارد و ما یک سری مزیت داریم، یک مزیت جمعیت جوان ماست. ما جمعیت خیلی عالی جوان داریم به خصوص در دهه 60 جمعیت افزایش پیدا کرد و الان زمانی است که اینها باید فعالیت کنند مثلا کشور را به جهشی سوق دهند و تقریبا قله این جمعیت نزدیک به 35 سال است و البته در حال کاهش یافتن است.

مدرس علوم سیاسی دانشگاه فردوسی ضمن اشاره به اینکه تا 5 سال دیگر اگر از این ظرفیت استفاده کردیم کشور می تواند توسعه پیدا کد اگر استفاده نکردیم گفت: مزیت دوم ارتباطات است، کشور ما به نحوی است که اگر می‌خواهند خط لوله نفت، گاز، اینرنت، قطار یا هواپیما بکشند برای ما همه مزیت راهبردی دارد؛ ما به لحاظ نفت و گاز و خط لوله هایی که می تواند گاز از ایران کشیده شود و برود به سمت پاکستان، هند و چین بی نظیر است و از این سمت هم به سمت ترکیه و اروپای شرقی به نحوی که فقط اگر خط لوله گاز ما به سمت هند می رفت نزدیک به 15 استان بودجه سالانه آنها تامین می شد.

وی با اشاره به داشتن یک مزیت عجیب و غریب به نام شهروندان در کشورمان افزود: هیچ کشوری شهروندانش به اندازه ایران هزینه نداده است، یعنی در این چهل سال شما سر هر کوچه ای نگاه می کنید اینها از خانواده‌های خود گذشته‌اند، در دور افتاده ترین نقاط ایران اینها برای جمهوری اسلامی جان فشانی کردند یعنی عزیزانشان را فرستادند و به سمتی دیگر از کشور برای فداکاری رفتند که البته بخشی از اینها نیز بر سر موضوعات اقتصادی نارضایتی دارند ولی تقریبا من بعید می دانم کشوری در دنیا پیدا شود که مردمش اینقدر صبر و آرامش و هزینه دادن های فراوان داشتند و دلشان می سوزد برای چیزی که ایجاد کردند.

ایدئولوژی ایرانی اسلامی، عامل گسترش‌دهنده نفوذ ایران

اسلامی ادامه داد: در تاریخ معاصر نگاه کنید از انقلاب مشروطه تا الان مجموعه تحولات سیاسی که اتفاق افتاده مردم شکل دادند، بنابراین شهروندان ایران خیلی هزینه دادند و اینطور نیست که فکر کنند چیزی بیرون باشد بلکه فکر می کنند از ان خودشان است و دارد خراب می شود.

وی با بیان اینکه مورد بعدی ایدئولوژی ایران است و ابعاد مختلف ملی، اسلامی، شیعی و انقلابی دارد که این هم خیلی می تواند اثرگذار باشد به نحوی که بتواند به شکل کاربردی مورد استفاده قرار گیرد افزود: تمام این مزیت ها دارد از دست می رود. ما در حال از دست دادن مزیت های راهبردی خود یکی پس از دیگری هستیم یعنی خط لوله گاز و نفت سمت دیگر می رود و نباید جمعیت جوان را از دست بدهیم؛ اوضاع به لحاظ این مزیت های راهبردی که همه می توانست پیشران های توسعه برای کشور باشد مطلوب نیست.

مدرس سابق دانشگاه وزارت امور خارجه تصریح کرد: سیاست خارجه ما نزدیک به 5 منبع ایدولوژیک دارد، ایدئولوژی موتور محرکه است و می تواند عامل نفوذ و همگرایی و جذب و جزو منابع قدرت باشد؛ ما به لحاظ داشتن منبع شیعی، خاص هستیم. در دنیا کشوری که اینقدر جمعیت شیعه داشته باشد و بتواند با کشورهای همسایه اینقدر اشتراکات شیعی داشته باشد از اینجا تا لبنان و سوریه و آذربایجان این یک چیز عجیبی است و می تواند برای ایران کمک کننده باشد.

وی با اشاره به اینکه ما ایدئولوژی اسلامی داریم یعنی علاوه بر شیعی اشتراکات زیادی با کشورهای اسلامی داریم و می تواند برایمان کمک کننده باشد افزود: ایدئولوژی ایرانی داریم، زبان فارسی، آداب و رسومی مانند نوروز و تمام منابعی که از ایران باستان هست می تواند عامل گسترش دهنده نفوذ ایران در افغانستان و تاجبکستان و بخش هایی از پاکستان و بخش هایی از ترکیه و اطراف ایران باشد؛ انقلابی است که  مغایرت دارد با سرمایه گذاری و غرب و می تواند با کشورهای جبهه مقاومت و معترض علیه نظم موجود اشتراکات داشته باشیم.

استفاده از اشتراکات ایدئولوژیک در راستای منافع ملی

اسلامی با اعلام اینکه یک ایدئولوژی مدرن داریم مبتنی بر قانونگرایی، البته دموکراسی هم داریم که این هم یک ایدئولوژی است خاطرنشان کرد: همه اینها در ایران وجود دارد اما ما در سیاست خارجه گاهی یک شکل را در ایران دنبال می کنیم لذا سیاست خارجی موفق آنی است که اینها را به چشم یک منبع ببیند و چیزی که در سیاست خارجه ایران نمی بینم رویکرد استفاده ابزاری و منفعت محور از هر کدام از اینهاست؛ ما نیاز به بازی که داریم که اینها ابزارهای ما در جهت پیشبرد منافع ملی کشور باشند.

وی افزود: در دوره های مختلف از ابتدای انقلاب اسلامی فراز و نشیب هایی در راستای استفاده از این ایدئولوژی‌ها صورت گرفته، ما در سیاست خارجه ایران نیاز به سیاست خارجه‌ای داریم که بتواند از اینها به عنوان ابزارهای قدرت استفاده کند و بعد اعتقادی، بعد ایدئولوژیک و بعد امنیتی را فعال می کنیم و ما باید بگوییم ترکیه، افغانستان بیاید با هم نشست بین المللی برگزار کنیم و روی این اشتراکات کار کنیم چراکه اگر ما همکاری کنیم سود بیشتری می بریم.

رئیس سابق گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: خواجه نظام الملک در ترکیه می‌گویند ترک است، ولی من درخواست دادم اسم یکی از خیابانها را خواجه نصیر بگذارند و یکی را هم خواجه نظام‌الملک، خواجه نظام سیاست نامه ای دارد که در دانشگاه های آمریکا کرسی نظام الملک دارد و با این نگاه می‌توانیم دنبال منافع ملی باشیم چراکه سیاست خارجی علمی است یک علم است می گوید محور سیاست خارجه شما باید منافع ملی شما باشد.

وی با اشاره به نشان دادن تحقیقات در خصوص داشتن منابع و نابودسازی منابع کشور افزود: با کمک سایر کشورها ایران می‌تواند قدرت اول منطقه کرد، ایران ظرفیت بازیگر اول منطقه شدن را دارد و تمام شرایطش را دارد چراکه به لحاظ شکلی سیاست خارجه ما چهار محور مذهب، مردم، ساختار سیاسی و نظامی دارد.

مزیت‌های راهبردی برای نفوذ منطقه‌ای چیست؟

اسلامی اظهار کرد: اینها چرخ دنده هستند و باید جوری با هم حرکت کنند که حکومت رو به جلو پیش برود و نباید ضد هم عمل کنند و باید همگام و همراه باشند؛ وقتی تورم و فاصله طبقاتی و رشد اقتصادی منفی داریم و همه هم دارند کار می کنند این یعنی همه نیروی انسانی دارند کار می کنند یعنی بودجه تزریق می شود اما چرا در جا یا عقب می رویم؟ علت این است که محورهای فوق الذکر یا جای خود نیستند یا با هم درگیر هستند و هماهنگ نیستند.

وی ضمن تأکید بر انجام وظایف تخصصی در هر یک از بخش ها برای پیشرفت کشور افزود: سیاست خارجه ما هم از لحاظ محتوا و هم شکل دچار یک سری چالش‌های اساسی است و آن مزیت‌های راهبردی را نمی‌تواند محقق کند و این درحالی است که برخی کشورها مانند عربستان و ترکیه نیز با ایفا کردن نقش های آسیایی و خاورمیانه‌ای و استفاده از اسلام جعلی در پی ایجاد الگوسازی و هویت برای خودش است تا در منطقه نفوذ پیدا کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد ضمن اشاره به قرار گرفتن منطقه در گسل‌های امنیتی و لزوم برخورد با جنبش های تروریستی ادامه داد: دشمن قصد فعال کردن شکاف قومیتی و مذهبی در کشور را دارد تا بر این اساس گرایشهای تندروی متعصبانه بنیادگرا فعال شوند و محیطی آشفته و پرهرج و مرج در گسل امنیتی ایجاد شود، اما امنیت منطقه به کشور ما وابسته است یعنی اگر ما امن باشیم و با دولت‌ها ارتباط بگیریم امنیت منطقه تامین می‌شود.

وی افزود: به زودی باید یک برنامه راهبردی بدهیم برای برقراری ارتباط با تمام همسایه‌ها مثل ترکیه در راستای تأمین منافع و تنش زدایی فعال شویم چراکه چاره‌ای جز ارتباط گرفتن با تمام همسایه‌های استراتژیک نداریم و کار دیگری که باید انجام دهیم ما در منطقه این است که نیاز به این داریم که منابع هویتی را به شکل ابزاری دنبال کنیم.

مدرس علوم سیاسی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: در ایران همه قومیت ها و مذاهب به صورت مسالمت‌آمیز در کنار هم زندگی می کنند و نژادپرستی وجوود دارد نیستیم که این منبعی برای قدرت محسوب می‌شود و می‌توانیم به صورت روش‌مند و علمی با استفاده از راهبردهای جدید از آن بهره‌مند شویم

وی با اشاره به اهمیت ترسیم  چهره عقلانی از ایران در محیط دیپلماتیک افزود: با شکست ترامپ دیگر مشروعیت داخلی ندارد اما برجام قرارد تضمینی نیست بلکه یک چارچوب مشترک همکاری است و یک شروعی بود برای اینکه بتواند چهره دیپلماتیک خود را به دنیا نشان دهد.

اسلامی خاطرنشان کرد: ما باید اقدامات ایدئولوژیک خودمان را برای نفوذ در منطقه به تمام معنا دنبال کنیم، باید زیرساخت های نظامی و امنیتی خودمان را با بالاترین سطح ارتقا دهیم ولی نیاز به یک روحیه عاقل داریم.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #