کشور ما در چند سال اخیر به دلیل تحریم‌ها و البته ضعف‌های داخلی با مشکلات اقتصادی و معیشتی مختلفی روبه رو بوده که شیوع کرونا و ضرورت اعمال محدودیت و تعطیلی چند هفته‌ای مشاغل و اصناف، اوضاع را بدتر کرده است.

کاهش قدرت خرید مردم و تعطیلی بازار در یک سال اخیر اوضاع اقتصادی صاحبان مشاغل به ویژه فروشگاه‌ها و مغازه‌های تجاری و خصوصی را بغرنج ساخته و اگر چه دولت طی چندین مرحله تسهیلاتی را به مشاغل آسیب دیده از کرونا پرداخت کرده است اما رصد اوضاع بازار و صاحبان مشاغل نشان می‌دهد که زور این تسهیلات به اوضاع آشفته بازار نمی‌رسد.

طبق گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گیلان، تاکنون بیش از ۳ هزار و ۳۵۰ میلیارد ریال تسهیلات کرونایی در این استان پرداخت شده است و گیلان در پرداخت تسهیلات کرونایی به مشاغل آسیب دیده رتبه نخست کشور را داراست.

عباس علیزاده همچنین با اشاره به جذب ۸۹ درصدی تسهیلات کرونایی موجود در بانک‌های استان گیلان بیان کرد: دولت مبلغ ۴۰ هزار میلیارد تومان در کشور جهت تسهیلات کرونا پیش‌بینی کرده، که سهم گیلان هزار و ۱۲۱ میلیارد تومان است و ۳۰ هزار پرونده درخواست دریافت تسهیلات کرونا از سوی کسب و کارها در استان ثبت شده است.

با یکی از اساتید علوم اقتصادی دانشگاه گیلان درباره آسیب‌های اقتصادی کرونا و بررسی راهکاری برون رفت از آن بحث و گفتگو کردیم.

 آسیب کرونا به حوزه گردشگری گیلان

سید رضا میرعسکری در گفتگو با خبرنگار 8دی با بیان اینکه مشاغل و اصنافی که در ایام کرونا شامل محدودیت‌های بیشتری از سوی دولت بودند، خطرات و آسیب‌های اقتصادی بیشتری دیدند گفت: مشاغل مربوط به حوزه حمل و نقل مانند شرکت‌های هواپیمایی و اماکن اقامتی و پذیرایی در این مدت آسیب‌های زیادی دیدند.

عضو هیأت علمی گروه اقتصاد و حسابداری دانشگاه گیلان با اشاره به اینکه بخش گردشگری استان در مدت شیوع کرونا آسیب‌های زیادی دید بیان کرد: فعالیت‌هایی که در ظاهر حیاتی به نظر نمی‌رسیدند، به دلیل اعمال محدودیت‌های بیشتر و رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم، مورد بی‌توجهی و در نتیجه آسیب قرار گرفتند.

محدودیت‌های کرونایی موجب کاهش تولید و افزایش بیکاری شد

وی با تاکید بر اینکه طولانی شدن مباحث مربوط به ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌ها باعث کاهش تولید کالا و خدمات شده است افزود: این موضوع رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده و باعث افزایش بیکاری و نابودی اشتغال شده است.

تداوم وضعیت فعلی منجر به بحران می‌شود

میرعسکری با بیان اینکه تأثیرات کرونا در حوزه اقتصادی منجر به پیدایش پیامدهای مخرب اجتماعی و فرهنگی در جامعه می‌شود خاطرنشان کرد: اگر متولیان فکری اساسی برای اوضاع فعلی نکنند، اوضاع به مرحله بحران می‌رسد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه پیامدهای منفی کرونا تنها مربوط به کشور ما نیست و مردم در کشورهای مختلف نظیر آمریکا و آلمان نسبت به محدودیت‌های اعمال شده معترض هستند عنوان کرد: این اعتراضات مربوط به اصناف و مشاغلی می‌شود که در این مدت شامل محدودیت‌های بیشتری شده‌اند.

ضرورت هماهنگی مشاغل و اصناف با سبک زندگی کرونایی

وی با بیان اینکه طولانی شدن کرونا، ساختار و سبک زندگی مردم را تغییر داده است و همین موضوع می‌طلبد که مشاغل مختلف نیز سبک کاری خود را متناسب با شرایط فعلی هماهنگ کنند گفت: بسیاری از مشاغل مانند رستوران‌ها در این ایام تغییر کاربری داده و به سمت کارهای دیگر رفته‌اند.

نمایان شدن اهمیت فعالیت‌های تحت وب

عضو هیأت علمی گروه اقتصاد و حسابداری ادامه داد: بسیاری از مشاغل نیز به جای تغییر کاربری به سمت فروش آنلاین و کسب و کارهای الکترونیکی رفته‌اند و کرونا، اهمیت فعالیت‌های تحت وب را بیش از گذشته بر همگان نمایان کرده است.

میرعسکری با بیان اینکه شرایط فعلی فرصتی برای استفاده از اقتصاد هوشمند و دیجیتال را فراهم کرده است تصریح کرد: در گذشته بخشی از مشاغل به صورت اینترنتی کار می‌کردند اما کرونا باعث شد که اکثر مشاغل به فکر فروش آنلاین باشند و فعالیت‌های اقتصادی به این سمت سوق پیدا کرد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تداوم فعالیت اصناف و مشاغل مختلف در شرایط کرونایی نیازمند استفاده از بستر فضای مجازی و اینترنت است اظهار کرد: علاوه بر صاحبان مشاغل، سیستم حاکمیتی و دولت نیز باید به فکر طراحی نرم افزارها و اپلیکیشن‌های مرتبط با خرید و فروش در سطح گسترده باشد.

ضرورت شکل گیری بستر استفاده از اقتصاد دیجیتال و هوشمند

وی با بیان اینکه نیاز است برای همه گیر کردن فروش آنلاین و هوشمند کردن اقتصاد از نظرات متخصصین این حوزه به نحو احسن استفاده شود بیان کرد: کارشناسان فضای مجازی و اقتصادی و همچنین فارغ التحصیلان علوم کامپیوتر می‌توانند در این زمینه مشاوره‌های سودمندی را به افراد ارائه دهند تا بستر استفاده از اقتصاد دیجیتال و هوشمند در کشور شکل گیرد‌.

عضو هیأت علمی گروه اقتصاد و حسابداری دانشگاه گیلان با اشاره به اینکه هر چقدر سیستم اقتصادی کشورها سنتی‌تر باشد و خرید و فروش مبتنی بر حضور فیزیکی شود آسیب‌های کرونا بیشتر می‌شود افزود: در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا بستر خرید و فروش آنلاین و اقتصاد هوشمند قبل از شیوع کرونا مهیا شده بود.

وی با بیان اینکه حاکمیت و دولت باید بتواند با تعامل با اساتید این حوزه مشکلات و معضلات مختلف را احصاء و بررسی کرده و راهکار مناسبی برای آن درنظر بگیرد تصریح کرد: مدیریت و برنامه ریزی هوشمندانه باید در این زمینه انجام شود در غیر اینصورت اجتناب از آسیب‌های اقتصادی غیرممکن است.

اگر چه دولت موظف است در بحران‌های این چنینی، با حداکثر توان خود از آسیب‌ها جلوگیری کند و حامی آسیب دیدگان باشد اما سابقه اجرایی دولتمردان فعلی نشان می‌دهد که آنها نه تنها قادر به کنترل بحران نیستند بلکه گاهاً خود نیز تبدیل به بحرانی دیگر می‌شوند و مشخص است که پرداخت مقطعی تسهیلات کرونا نیز نمی‌تواند باری از دوش بازاریان بردارد.

لذا مردم و صاحبان مشاغل و اصناف باید با در نظر گرفتن شرایط روز و بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و صاحب نظران حوزه کسب و کار آنلاین، خود را از وضعیت نیمه بحرانی فعلی نجات دهند و همچون کشورهای پیشرفته زمینه استقرار و رونق بیشتر کسب و کار اینترنتی را فراهم کنند.