گزارشی از مشکلات معدنکاران؛

• یک‌شنبه ۱۳ تیر ۱۴۰۰ ۰۸:۰۶
• کد خبر : 1748603

• اخبار
• سایر رسانه ها

کرایه بالای حمل مواد معدنی، نبود زیر ساخت‌های لازم و فرسوده بودن ماشین آلات، باعث افزایش هزینه‌های تولید، کاهش سودآوری و در نهایت تعطیلی برخی معادن شده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، یکی از مهم ترین ثروت ها و مواهب خدادادی در خراسان جنوبی، ظرفیت های بالقوه معدنی آن است که آن را در زمره یکی از استان های غنی و ثروتمند قرار داده است.

بر اساس آمارها خراسان جنوبی در حال حاضر دارای ۶۹۶ معدن با ذخیره قطعی ۶.۸ میلیارد تن و اشتغال ۱۳ هزار نفر است و سهم آن نسبت به کشور ۶ درصد تعداد معادن، ۱۱ درصد ذخیره قطعی و ۸.۵ درصد میزان اشتغال است.

این استان از لحاظ معادن فعال و اشتغال در حوزه معادن رتبه چهارم و ذخیره مواد معدنی نیز رتبه هفتم کشور را به خود اختصاص داده است و مهم ترین مواد معدنی آن هم؛ زغالسنگ، خاک‌های صنعتی، بنتونیت، سنگ آهن، آندولوزیت، بازالت، سیلیس، پتاس، منیزیت، سنگ‌های تزیینی، کرومتی، دولومیت، ممریت، طلا، مس، فلورین و سرب و روی است.

با توجه به اینکه مواد معدنی حلقه اولیه بسیاری از تولیدات صنعتی است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می تواند به عنوان یک صنعت پیشران مطرح باشد. اما برخلاف سخنان شعارگونه مسئولان در خصوص توجه به معادن و بگارگیری آن برای توسعه و پیشرفت استان، این ظرفیت های بالقوه، هنوز هم آنطور که باید و شاید به فعلیت نرسیده و در همان گام ابتدایی و استخراج آن هم لنگ می زنیم.

راکد بودن 31 درصد معادن استان

حجت ایمان طلب معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت خراسان جنوبی در نشست خبری خود در 9 تیرماه جاری، اظهارکرد: تاکنون ۸۵ درصد پهنه‌های معدنی استان تعیین تکلیف شده است و ۱۶ تیرماه جاری سه پهنه معدنی در استان آزادسازی و تا پایان سال تمامی پهنه‌ها تعیین تکلیف می‌شود.

وی عنوان کرد: در سال‌های گذشته ۴۶ درصد معادن استان به دلیل برخی مشکلات تعطیل شده بودند که با تعیین تکلیف و عارضه‌یابی این معادن اکنون با ۱۲ درصد کاهش به ۳۱ درصد رسیده است.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت خراسان جنوبی، نبود بازار را از دلایل عمده فعال نبودن این معادن دانست و یادآور شد:  به عنوان مثال معادن بنتونیت ۷۵ تا ۸۰ درصد فعال است اما در سنگ‌های ساختمانی و نما به دلیل راکد بودن ساخت و ساز، اکثر معادن تعطیل است.

ایمان طلب در ارتباط با تامین زیرساخت‌های معدنی اظهار داشت: زیرساخت‌های معادن از جمله راه و برق و سایر اولویت‌بندی شده است و اکنون 2 پروژه برق رسانی معادن شاهکوه نهبندان و سرب و روی غنی‌آباد بشرویه در دست انجام است.

کاهش سود معدنکاران به دلیل کرایه حمل بالا

محمدعلی عجمی یکی از معدنکاران خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: یکی از مشکلات عمده معدنکاران بخصوص در نهبندان، دوری راه از بازار مصرف در تهران و اصفهان است که این موضوع سبب افزایش هزینه حمل هم شده و به همین دلیل قدرت رقابت را از معادن استان نسبت به معادنی که در نزدیکی بازار مصرف مثل نطنز قرار دارد، گرفته است. 

وی افزود: این موضوع باعث شده که سود سنگ نهبندان نسبت به سایر نقاط کشور بسیار پایین باشد، چرا که برای کارخانه های سنگ بری، قیمت تمام شده در محل کارخانه مهم است، اما چون کرایه حمل سنگ زیاد است، مجبوریم قیمت سنگ را پایین بیاوریم تا مجموع قیمت سنگ و کرایه حمل، مطلوب خریدار و مصرف کننده باشد. در چنین شرایطی که قیمت تمام شده سنگ بالا و قیمت فروش آن به دلیل کرایه زیاد، پایین است، حاشیه سود معدنکاران هم پایین است.

لزوم توجه به معادن مناطق محروم و دورافتاده

این معدنکار بیان کرد: معادن نهبندان حدود 6-7 درصد سود دهی دارد، اما اگر قرار باشد 9 درصد ارزش افزوده از این معادن دریافت شود، عملا معدن ها به زیان دهی می افتد و می خوابد، به همین دلیل دولت باید به معادن این مناطق محروم و حفظ اشتغال پایدار آن، کمک کند و بین این منطقه محروم و دورافتاده و مناطق مرکزی کشور، تفاوت و امتیازاتی قائل شود.

عجمی از دیگر مشکلات معادن استان را کمبود ناوگان حمل و نقل و افزایش هزینه های حمل، تامین سوخت، کم آبی و مشکل در تامین آب، رساندن امکانات و خدمات به معادن دور افتاده و ... عنوان کرد و گفت: خوشبختانه برای معادن شاهکوه نهبندان طی سالهای گذشته، جاده ایجاد شده اما یکی از مشکلات تامین برق است که چند سال است از وعده اتصال آن گذشته است.

وی تاکید کرد: برای کاهش مشکلات، امکان اینکه این منطقه دورافتاده و محروم جابجا شود، وجود ندارد، اما دولت می تواند با کاهش مالیات یا ارائه تسهیلات ارزان قیمت، بین معدن داران این منطقه و سایر مناطق تفاوت قائل شود.

فرسودگی ماشین آلات و قوانین غیرکارشناسی

محمد محمدی یکی دیگر از معدنکاران استان در زمینه گرانیت، منیزیت و مرمریت هم در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: مشکل اساسی که اکنون معدنکاران با آن مواجه هستند، نوسانات قیمت لوازم مصرفی است که باعث ایجاد مشکلات شدید در نقدینگی شده است. در حالی که اکنون چندماه از سال گذشته و معدنکار باید حقوق کارگران و سایر هزینه ها را پرداخت کند، اما متاسفانه هنوز قیمت سنگ هایی مثل گرانیت و منیزیت مشخص نشده و تغییرات ارز سبب ایجاد مشکلات و نوسان در هزینه ها شده است.

وی با اشاره به دید منفی شرکت نفت در خصوص تامین سهمیه سوخت معادن که سبب شده تا بسیاری از معادن از سوخت آزاد برای ماشین آلات خود استفاده کنند، بیان کرد: یکی از مشکلات دیگر که گریبانگیر همه معادن است، فرسودگی ماشین آلات است که با قوانین جدید وزارت صمت و ایجاد سقف تولید غیرکارشناسی برای معادن، دیگر کسی امکان خرید یا واردات ماشین آلات ندارد. در حالی که باید با اعمال معافیت های گمرکی، به هر معدن مجوز داده شود تا بر اساس پروانه، ماشین آلت مورد نیاز خود را وارد کند، اما متاسفانه وزارتخانه در این خصوص خیلی سخت گیری می کند.

شرایط سرمایه گذاری تسهیل شود/ بدقولی مسئولان برای همکاری

این معدنکار افزود: تاکنون سرمایه گذاری خوبی در حوزه معادن و در مواردی هم در حوزه فراوریف انجام شده، اما هنوز هم جای کار دارد. اما بهتر است در این خصوص شرایط برای سرمایه گذاران تسهیل شود و طوری نباشد که افراد از سرمایه گذاری خودشان پشیمان شوند.

محمدی ادامه داد: به طور مثال بهمن ماه سال گذشته بود که بدون استفاده از هیچ تسهیلات دولتی، یک واحد فراوری منیزیت را با حضور آقای استاندار افتتاح کردیم، اما در حالی که به ما قول داده شد اگر شرایط کار را آماده کنیم، حریم محدوده برای استخراج به ما واگذار خواهد شد، اما هنوز پس از گذشت چندماه، این موضوع هنوز هم حل نشده است.

حفظ معادن با چنگ و دندان

مجید سرابیان معدنکار دیگر استان هم در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: آنقدر وضع بازار معادن خراب و رکود بالا است که مشتری هر طور بخواهد با ما رفتار می کند و این شرایط باعث کاهش سودهی و حفظ مجموعه با چنگ و دندان شده است.

وی افزود: مالیات بر ارزش افزوده یکی از مهم ترین دغدغه های معدنکاران است که در حالی که خودشان نمی توانند این هزینه ها را از مشتریان دریافت کنند، اما اداره مالیات آن را از معدنکاران می گیرد.

این معدنکار گفت: رونق بازار گرانیت بسته به صادرات است که اکنون با رکود ایجاد شده و کاهش قیمت دلار، میزان صادرات بسیار پایین است، اما همچنان برای حفظ مجموعه و اشتغال کارگران که همه بومی منطقه هستند، با سود اندک کار می کنیم.

سرابیان گفت: کار معدن؛ کار یکی و دو ماه نیست و با توجه به اهمیتی که دارد، باید برای تصمیم گیری و برنامه ریزی در مورد آن، اتاق فکری در استان تشکیل شود تا کارها درست انجام شود.

وی با تاکید بر اینکه ظرفیت های معدنی استان خیلی خوب است، اما برای توسعه باید ماشین آلات به روز شود، ادامه داد: متاسفانه همه ماشین آلات فرسوده و مستهلک است که معدنکاران با درآمدهای حداقلی اکنون، امکان نوسازی آن را ندارند و نیاز است که دولت در این خصوص، تسهیلات ارزان قیمت ارائه دهد، اما متاسفانه چون حمایتی نمی شود، این شرایط باعث شده که همه بار روی دوش کارفرما بماند. در حالی که کار با ماشین آلات فرسوده، باعث افزایش هزینه ها  استهلاک می شود و اصلا به صرفه نیست و اگر معدنکاران دستگاه های خود را به اجاره دهند، سود بیشتری خواهد داشت.

برنامه ریزی ها در حد اهمیت و ظرفیت معادن خراسان جنوبی نیست

این معدنکار گفت: با توجه به معادن خوبی که در استان وجود دارد، برای توسعه ظرفیت های معدنی و اینکه استان در این خصوص حرف اول را در منطقه بزند، نیاز به برنامه ریزی است، اما متاسفانه برنامه ریزی ها اصلا در حد اهمیت و ظرفیت های معدنی نیست و تمام فعالیت ها به صورت سنتی و همه امور هم به خود کارفرما محول شده است.

سرابیان ادامه داد: فراوری ضعیف در استان باعث شده که توان رقابت با سایر استان ها وجود نداشته باشد و در حالی که این فراوری، ارزش افزوده بالایی دارد، اما چون نیازمند سرمایه گذاری های کلان و نیروی کارآمد است، کسی برای آن اقدام نمی کند و سنگ های معدنی به صورت خام فروخته می شود.

ماشین آلات فرسوده هزینه های تولید را افزایش داده است

سعید یوسفی استاد دانشکده مهندسی معدن دانشگاه بیرجند هم در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: بر اساس پایش و آسیب شناسی که در حوزه معدن انجام شده است، برخی از موارد به عنوان مشکلات عمده معادن استان مطرح است. 

وی افزود: یکی از این مشکلات این است که فرایند اکتشاف و تعیین ظرفیت معادن درست انجام نشده و در این خصوص به صورت اصولی اقدامی نشده است. مثلا در مورد معادن منیزیت، اگر در جایی رگه ای پیدا شود، با یک کار اکتشافی ساده کار شروع می شود، اما بعدها که به مشکل برمی خورند،اقدام به کار اکتشافی می کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند بیان کرد: کمبود زیرساخت های مناسب از مشکلات دیگر است، مثلا کیفیت کار سنگ بری ها، نبود تعمیرکار دستگاه ها و هزینه های بالا در این خصوص، سبب شده تا خام فروشی ترجیح داده شود. همچنین بسیاری از معادن هم با مشکلاتی مثل نبود زیرساخت های خدماتی جاده، آب، برق و ... مواجه هستند که شرایط کار را سخت کرده است.

یوسفی با اشاره به اینکه با توجه به شرایط بازار مسکن و وجود سنگ های جایگزین مثل سنگ های مصنوعی، کاشی، سرامیک و ...،  مشتری و بازار مصرف سنگ های معدنی بخصوص سنگ های گرانیتی کم شده است، گفت: با وجود تحریم و گرانی دلار هم امکان به روز کردن ماشین آلات قدیمی و فرسوده معادن وجود ندارد که این موضوع باعث افزایش هزینه های تولید، کاهش سودآوری و در نهایت تعطیلی برخی معادن شده است.

وی با بیان اینکه یکی از عوامل مهم موفقیت در حوزه معادن، جذب سرمایه گذار است، افزود: اما به خاطر دوری معادن استان از مرکز، سرمایه گذاران علاقه ای به سرمایه گذاری در نقاط دورافتاده و محروم ندارند.

لزوم توجه و سرمایه گذاری بیشتر روی سنگ های تزئینی و نیمه قیمتی

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه خراسان جنوبی به عنوان قطب معادن بنتونیت، منیزیت، گرانیت، مرمریت مطرح است، ادامه داد: معادن مس و طلای استان کوچک است، اما کارهای خوبی در حال انجام است که می تواند برای استان سرمایه ایجاد کند. 

یوسفی عنوان کرد: یکی از کارهای خوب بهره وری از سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی است که هنوز هم جای کار دارد و باید برای استفاده از آن، ایده های نو ایجاد کرد و جا برای کار دارد. در این خصوص می توان مشاغل خانگی را تقویت کرد اما باید ایده جدید و مصارف جدید برای آن پیدا کرد. 

وی بیان کرد: در حوزه فراوری مواد معدنی هم بهتر است که استان یک یا دو هدف را پیدا و در همان خصوص تمرکز کند و همه پتانسیل ها را برای پیشرفت در این زمینه بکار بگیرد. در واقع خراسان جنوبی نمی تواند در حوزه سنگ ساختمانی با اصفهان رقابت کند، اما اگر مثلا در زمینه تولید و فراوری منیزیت یا سنگ های زینتی و نیمه قیمتی، چرخه تولید کاملی داشته باشد، می تواند به یک قطب تبدیل شود.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #
• #
• #