کتاب باز؛
بازخوانی بخشی از تاریخ خاورمیانه/ بحران سوریه به روایت کتاب «صبح شام»
تلاش شده است تا با رجوع به منابع مختلف بحران سوریه از ابعاد و زوایای گوناگون مانند علت های آغاز بحران و تلاش های سیاسی جهت رفع آن اشاره شود.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صاحب نیوز؛ با گذشت چند سال از بحران سوریه و عراق نیاز به بازخوانی این بخش از تاریخ جهان و خاورمیانه است. در ادامه تلاش شده است تا با رجوع به متون و منابع مختلف بحران سوریه از ابعاد و زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله سعی شده است به علت های آغاز بحران و تلاش های سیاسی اشاره شود. لازم به ذکر است که عمده این مباحث برگرفته از خاطرات دکتر حسین امیرعبداللهیان دیپلمات ایرانی است.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, صاحب نیو,,
, جرقه
, جرقه, جرقه,اولین اعتراضات در شهر مرزی درعا در سوریه شکل گرفت. در نماز جمعه این شهر در حالی که محوطه داخلی و خارجی مسجد پر از جمعیتی بود که در حال گوش کردن به خطبه های نماز جمعه بودند؛ دو نفر تروریست خارجی که از قبل در مناره های مسجد مخفی شده بودند؛ شروع به تیراندازی به مردم کردند و آنها را به گلوله بستند.
,سوء استفاده از شکاف شیعه و سنی
, سوء استفاده از شکاف شیعه و سنی, سوء استفاده از شکاف شیعه و سنی,در عراق، پس از خیانتی که منجر به سقوط شهر موصل شد؛ نیروهای داعش وارد این شهر شدند. این گروه یک یادداشت رسمی دیپلماتیک صادر کرد و آن را به همه سفارتخانه های خارجی مقیم بغداد، به جز سفارت جمهوری اسلامی ایران و چند کشور معدود ارسال کرد. در این یادداشت داعش خطاب به سفارتخانه های خارجی بر نجات اهل سنت عراق از شیعیان تاکید کرده بود و از آنها خواسته بود که این پیام را به دولت های شان مخابره کنند. ص 41 و 42
,این قبیل اقدامات خاص داعش به دلیل نفوذ و تسلط فراوان سازمان های امنیتی غربی-عبری- عربی روی داعش است. ص 40
,تلاش های سیاسی
, تلاش های سیاسی, تلاش های سیاسی,سال 1391، در اوج بحران سوریه، احتمال سقوط حکومت بشار اسد در میان برخی از کشورهای منطقه قوت گرفت. از سوی دیگر برخی رسانه ها مدعی شدند در صورتی که بشار اسد از قدرت کناره گیری نکند در نماز تراویح که نوعا در مساجد اهل سنت در ماه مبارک رمضان برگزار می شود، درگیری های مسلحانه رخ خواهد داد. ص 59
,در چنین شرایطی امریکا در نشستی در تونس به همراه 81 کشور دیگر با عنوان «گروه دوستان سوریه» تلاش داشتند تا بشار اسد از قدرت کناره گیری کند. این نشست ها بعدها در بروکسل و پاریس ادامه یافت. ص 61
,طرح چهار ماده ای ایران
, طرح چهار ماده ای ایران, طرح چهار ماده ای ایران,در دی ماه 1391 جمهوری اسلامی ایران، یک طرح سیاسی به دبیرکل سازمان ملل متحد ارائه داد. ص 62
,در بند اول این طرح چهار ماده ای به برقراری آتش بس تاکید شده بود. دومین بند ارسال فوری کمک های انسان دوستانه به مناطق درگیری بود. در این مناطق مردم سوریه تحت محاصره تروریست ها قرار داشتند. سومین بند بازنگری در قانون اساسی سوریه و به تبع آن برگزاری رفراندوم برای تایید قانون اساسی جدید بود. چهارمین بند هم به برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری و تشکیل دولت وحدت ملی با مشارکت همه طرف ها تاکید می کرد. ص 63
,نکته کلیدی در تشکیل دولت وحدت ملی تنها مشارکت طرف هایی است که به راه حل سیاسی در سوریه اعتقاد داشتند. در این چارچوب کسانی که سلاح به دست گرفته بودند جایی نداشتند. ص 63
,در سال 1391 رئیس جمهور سوریه نیز ابتکار عملی سیاسی جدیدی ارائه داد. طرح بشار اسد برای پایان دادن به بحران در بردارنده نفی خشونت و تروریسم، رد هر گونه مداخله خارجی، ترسیم آینده کشور براساس تکثر و تعددگرایی سیاسی و تکمیل فرایند سیاسی براساس منشور ملی و سپس تدوین قانون اساسی جدید و انجام انتخابات پارلمانی و شکل گیری دولت جدید بود. کشورهای شرکت کننده در اجلاس تونس از جمله امریکا، عربستان، قطر، ترکیه، فرانسه، انگلیس و… اعتنایی به ابتکار سیاسی بشار اسد نداشتند و به حمایت از معارضین و مسلحین ادامه دادند. در عین حال بشار اسد با نگاهی دقیق، اصلاحات لازم در قانون اساسی جدید را به همه پرسی گذاشت. ص 65
,در 27 آذرماه 1394 نشست یک روزه حل بحران سویه با حضور وزیران خارجه 17 کشور از جمله ایران، روسیه، آمریکا و عربستان در نیویورک برگزار شد. در این نشست اختلاف اساسی بر سر تعیین مصادیق گروه های تروریستی بود. هیات ایرانی، پس از مشورت با سردار سلیمانی مانع از تصویب فهرستی جهت دار شد. در پایان این نشست قطعنامه 2254 در شورای امنیت سازمان ملل به عنوان نقشه راه پایان بحران سوریه به تصویب رسید. در این قطعنامه، که بر آتش بس و حل و فصل سیاسی بحران سوریه تاکید دارد، تشکیل یک دولت وحدت ملی در سوریه پیش بینی شد که خواستار توقف فوری حملات علیه اهداف غیرنظامی شده است. همچنین این قطعنامه خواستار تشکیل دولتی قانونی، فراگیر و غیرفرقه ای در شش ماه آینده شد و تاکید کرد که در 18 ماه آینده انتخاباتی آزاد و عادلانه بر پایه قانون اساسی جدید برگزار شود. این قطعنامه گروه های داعش و جبهه النصره را از دایره مذاکرات سوری– سوری جدا می کند و به همین دلیل صراحتا اعلام می دارد که روند برقراری صلح در سوریه به پایان یافتن درگیری ها در آن کشور منجر نخواهد شد.
,وزیر خارجه وقت امریکا، پس از تصویب قطعنامه، در مصاحبه ای اعلام کرد متن چهار ماده ای طرح سیاسی ایران برای حل بحران سوریه مبنای این قطعنامه است. ص 214
,چالش های پیش روی مذاکره
, چالش های پیش روی مذاکره, چالش های پیش روی مذاکره,مساله مهم در مذاکرات این بود که گفتگوی سیاسی بین چه کسانی باید انجام شود؟ یک طرف گفتگوی سیاسی حکومت است اما طرف دوم چه کسی باید باشد؟ کشورهای حامی تروریست ها در زمان گفتگو به رهبران گروه های تروریستی و مسلح می گفتند ریش های تان را کوتاه کنید، کت و شلوار بپوشید و جای اسلحه خودکار دست بگیرید و بروید در ژنو پشت میز مذاکره بنشینید. اسم این گروه ها را هم هنگام مذاکره تغییر می دادند. مثلا در یک مرحله نام گروه تروریستی جبهه النصره را فتح الشام گذاشتند. ص 65
,بسیاری از معارضینی که در اروپا مقیم بودند وزن سیاسی در مذاکرات نداشتند. امریکایی ها به برخی از این افراد از محل فروش و قاچاق نفت سوریه کمک مالی می کردند.
,تاکید بر این بود که باید معارضین سیاسی به معنای واقعی دور میز مذاکره حاضر باشند. علاوه بر آن باید کسانی باشند که در درون جامعه سوریه پایگاه دارند.
,در کنار حمایت های نظامی از معارضین، تلاش هایی برای تضعیف روحیه مردم سوریه شکل می گرفت. برای نمونه چند ده میلیون دلار به ریاض فرید حجاب نخست وزیر وقت سوریه پیشنهاد شد تا به عنوان اعتراض و معارض کشور را ترک کند. پنجاه درصد مبلغ را نقد در داخل سوریه به او پرداخت کردند. وی در تاریخ 16 مرداد 1391 همراه خانواده اش به اردن پناهنده شد. ص 81
,بعد از فرار نخست وزیر وقت به اردن، از او می خواهند مصاحبه کند. او می گوید قبل از مصاحبه باید نصف دیگر پول را دریافت کنم. جواب می دهند پول بیشتری در کار نیست. مهم این بود که از سوریه بیرون آمدی… او را تهدید می کنند که اگر مصاحبه نکند برایش مشکلاتی ایجاد خواهد شد.
,منبع: صبح شام، خاطرات دکتر حسین امیرعبداللهیان، انتشارات سوره مهر
,انتهای پیام/
]
ارسال دیدگاه