خشکسالی توجیهی برای عدم مدیریت صحیح آب در تالاب جازموریان؛

• دوشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۰ ۰۹:۰۱
• کد خبر : 1775063

• اخبار
• سایر رسانه ها

بزرگترین تالاب جنوب شرق کشور سال‌هاست که با خشکسالی دست و پنجه نرم می کند؛ یک معضل زیست محیطی که اکنون دیگر زندگی مردمان اطراف خود را نیز تحت تاثیر قرار داده است و بیکاری و مهاجرت را برایشان به ارمغان آورده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از راه آرمان؛ تالاب جازموریان یکی از بکرترین تالاب‌های طبیعی ایران است که در جنوب استان کرمان وغرب استان سیستان و بلوچستان قرار دارد به واقع این تالاب در جنوب شرقی ایران نفس می کشد.

این تالاب در حوزه مشترک ۲ استان کرمان و سیستان و بلوچستان است که ۵۲ درصد این تالاب در کرمان و ۴۸ در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد که در زمان‌های قدیم از سرشاخه‌های هلیل رود و بمپور تغذیه می‌کرد.

تالاب جازموریان به جهت قرارگرفتن درمنطقه ای کم آب به عنوان یکی ازمهم ترین منابع آبی استان های کویری کرمان و کم آب سیستان وبلوچستان به شمارمی رود وعرصه های مجاور آبادی های این تالاب نیز به ذخیره گاه استراتژیک علوفه دامی تبدیل شده است.

مرگ تالاب جازموریان و حیات ریزگردها

بر کسی پوشیده نیست که در گذشته یکی از ظرفیت های مهم کشاورزی و دامداری جنوب استان کرمان و غرب سیستان بلوچستان وجود تالاب جازموریان بوده است.

تنوع حیات جانوری، پذیرایی از پرندگان مهاجر، پوشش گیاهی منحصر و تاثیر بسزای این تالاب در کشاورزی و دامداری ساکنان مجاور این تالاب نقش های این تالاب در گذشته و پیش از خشک شدنش بوده است، اکنون از این پهنه ی بزرگ چیزی جز منطقه ی خشک و کویری با پوششی ازاملاح آهکی – نمکی ، ماسه، سیلت وخاک های رسی خاکستری رنگ باقی نمانده است.

در پی زخم های عمیق خشکسالی و کاهش منابع آبی دیگر جانی برای این تالاب باقی نمانده است از این رو اکنون کانونی برای ریزگردها شده به گونه ای که سلامتی مردمان جنوب شرق کشور را در معرض تهدید جدی قرار داده است.

جالب است بدانید طبق گفته ی کارشناسان تالاب خشک جازموریان منشأ 25 درصد گردوغبار های کشور است که وزش بادهای فراوان در این منطقه، موجب تشکیل توده های عظیم گردوغبار و نفوذ آن به استان های اطراف می شود.

وقتی عدم مدیریت منابع آبی توسط انسان ها جان جازموریان را می گیرد

ساخت سدها بر روی رودخانه های تغذیه کننده جازموریان به خصوص هلیل رود و بمپور و تامین نشدن حق آبه ها، مهمترین دلیل خشک شدن این تالاب بین المللی است که تغییر شاخص اقلیم و خشکسالی زنگ خطری برای محیط زیست نیز محسوب می شود.

مرجان شاکری مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان در گفتگو با راه آرمان عدم مدیریت صحیح منابع آبی را از اصلی ترین دلیل خشکی تالاب جازموریان دانسته است.

وی تاکید کرد: البته نمی توان نقش خشکسالی و تغییرات اقلیمی را نادیده گرفت به این دلیل که در دو سال گذشته بارندگی های خوبی را در دو طرف این تالاب یعنی استان کرمان و سیستان و بلوچستان را داشتیم و حتی در مقاطعی منجر به احیای تالاب جازموریان به صورت صد در صد شد.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان کرمان افزود: تالاب جازموریان یک تالاب فصلی است در واقع یک اصل منطقی است که در همه ی ایام سال این تالاب آب نداشته و در فصولی از سال دارای آب بوده و سبب تقویت پوشش گیاهی منطقه می شده است ضمن آن که این تالاب به صورت اسفنج عمل می کرده و کم کم آب را پس می داده است از این رو قطعا حفر چاه های غیر مجاز و یا مجاز در محدوده ی حوزه ی آبریز تالاب تاثیر گذار بوده است و کاهش منابع آب وجود سد های بزرگ شده است.

بحران بیکاری و از بین رفتن امنیت ره آورد خشکی تالاب جازموریان

شاید بتوان یکی از مهم ترین نقش های تالاب جازموریان در کرمان و سیستان و بلوچستان را اشتغال مردم این مناطق آن هم به کشاورزی و دامداری دانست اما باید گفت با از بین رفتن این تالاب در سال های اخیر اما داستان به گونه ای دیگر رقم خورده است.

بامری یکی از ساکنان رودبار جنوب است که به گفته ی خودش در روزگاری که جازموریان جان داشته، شغل کشاورزی را دنبال می کرده است.

وی در گفتگو با راه آرمان از حال بد ساکنین اطراف جازموریان خبر داد و بیان کرد: مردم اینجا در روزگاری به شغل دامداری و کشاورزی مبادرت داشتند اما اکنون که جازموریان خشک شده است بسیاری به شهرها مهاجرت کرده و در حاشیه ی شهرها مستقر شده اند.

بامری در ادامه به نقش تاثیر گذار شهید سلیمانی برای برقراری امنیت و روی آوردن مردم به کشاورزی اشاره کرد.

وی توضیح داد: متاسفانه برخی از مردم اینجا بیشتر به حمل مواد مخدر تمایل دارند اما در دوره ای، شهید سلیمانی با تک تک اشرار و سران طایفه این مناطق دوستانه گفتگو کرد و از آن ها خواست که به کشاورزی روی آورند و حتی برای بسیاری از این افراد امکانات کشاورزی را فراهم کرد.

سیستان و بلوچستان و کرمان هر دو تحت تاثیر خشکی جازموریان

مرجان شاکری مدیر کل حفاظت از محیط زیست کرمان نیز به تبعات خشکی تالاب جازموریان بر زندگی انسان ها اشاره کرد و به راه آرمان گفت: اولین اثر مستقیم از بین رفتن تالاب ، مهاجرت مردم منطقه را موجب می شود و زمانیکه مهاجرت اتفاق بیفتد سایر مشکلات از جمله مسائل اجتماعی و عدم امنیت رخ خواهد داد از این رو لازم است که تالاب را احیا کرد برای این که جمعیت در انجا ساکن باشد و تاثیراتی از جمله حاشیه نشینی شهرها رخ ندهد.

البته باید گفت خشکی جازموریان و تبعات آن نه تنها زندگی مردم کرمان بلکه زندگی مردم سیستان و بلوچستان را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

موضوعی که فرماندار شهرستان دلگان سیستان و بلوچستان نیز به آن اشاره کرده است،مجتبی شجاعی فرماندار دلگان در گفتگویی در خصوص تبعات خشکی تالاب جازموریان بر زندگی مردم این مناطق بیان کرد: زنگ‌ خطر حرکت شن‌های روان به سمت دلگان و نقاط شهری و روستایی مجاور و حتی ایرانشهر، بعد از نواخته شدن زنگ نابودی تدریجی تالاب به صدا در آمده و این تهدید مستقیما حیات و اقتصاد و فرهنگ مردم منطقه را نشانه رفته است.

وی تاکید کرد: با خشک شدن جازموریان مهاجرت به حاشیه شهرها شکل گیرد، جمعیت کثیری از کشاورزان و دامداران منطقه، ناچارا به مشاغلی که در آنها تخصص و سررشته آنان نیست و تجربه آن را ندارند روی  می آورند و باعث کاهش تولیدات محصولات کشاورزی و افزایش بیکاری، اعتیاد و آسیب های اجتماعی در منطقه خواهد شد.
 

مسائل زیست محیطی مرز سیاسی نمی شناسد

به زعم بسیاری از کارشناسان این که بخواهیم حالِ بدِ جازموریان را به خشکسالی ربط دهیم کار بسیار اشتباهی است  چرا که این تالاب بزرگ، به واسطه نبود مدیریت صحیح آب به این روز گرفتار شده است.
سدسازی های اخیر بر روی رودخانه های هلیل رود و از طرفی حفر چاه های غیر مجاز و حتی مجاز سبب شده تا حال بزرگترین تالاب جنوب شرق کرمان وخیم شود.

برخی از مسئولان سیستان و بلوچستان از جمله فرماندار دلگان معتقد است که جازموریان بر اثر یکجانبه گرایی استان کرمان و عدم ‌حساسیت مسئولان سیستان و بلوچستان در گذشته و احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه هایی از جمله هلیل رود خشک شده است.

اما مرجان شاکری مدیر کل محیط زیست کرمان در این رابطه به راه آرمان گفت: ما در یک کشور زندگی می کنیم و در یک مرز جغرافیایی هستیم و کسی نمی تواند فرد دیگری را مقصر جلوه دهد قطعا همه ی ما در این پیشامد نقش داریم و این تصمیماتی که برای احداث سد گرفته شده است تصمیمات ملی بوده و استانی نبوده است بنابراین این که بخواهیم این مساله را به کرمان تعمیم دهیم کار صحیحی نخواهد بود.

وی ادامه داد: مساله ی مهم این است که معضلاتی که در اثر تخریب محیط زیست بوجود می آید مرز سیاسی نمی شناسد این که بخواهیم بگوییم جایی را از بین بردیم و باعث آسیب به مردم منطقه ای شده ایم این درست نیست بلکه استان کرمان بیشترین تمرکز جمعیتی را در اطراف جازموریان دارد و قطعا بیشترین آسیب به ساکنین استان کرمان می رسد ضمن این که معضلات زیست محیطی مرز سیاسی نمی شناسد برای مثال در عراق پدیده ی گرد و غبار رخ می دهد و تبعات آن به خوزستان نیز می رسد.

شاکری عنوان کرد: همه ی ما باید محیط زیست برایمان حائز اهمیت باشد و نمی توان خود را از همدیگر جدا کنیم  حتی در بین کشورها مرز سیاسی که تعریف شده است نیز مرز زیست محیطی محسوب نمی شود بلکه لازم است که همه در کنار هم برای احیای این تالاب کوشش کنیم و قطعا این اتفاق خواهد افتاد.

مدیر کل محیط ریست کرمان که اوایل مهرماه خبر از تصویب  کلیات برنامه مدیریت جامع احیا تالاب جازموریان در شورای برنامه ریزی استان  کرمان داده بود این بار در گفتگو با راه آرمان مطرح کرد: خبر خوشی که می توان گفت این است که برنامه جامع احیای تالاب جازموریان در سیستان و بلوچستان نیز تایید شده است و هم اکنون قابلیت اجرا شدن را دارد از این رو در سطح کشور برای جذب اعتبارات تقاضا کرده ایم تا بتوانیم برنامه های گام به گام احیای تالاب جازموریان که در بازه ی زمانی 5 تا 20 ساله است را به اجرا در آوریم.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #