پژوهشگر حوزه آئین و سنت مطرح کرد:
تیغ تیز مدرنیته بر حنجره موسیقی ایران
پژوهشگر حوزه آئین و سنت گفت: با کمال تاسف باید گفت تیغ تیز مدرنیته بر گردن موسیقی سنتی کشورمان تا توانسته آن را رنجور و زخمی کرده است.
[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از شبکه خبری تهران نیوز: موسیقی یکی از عناصر اصلی و تفکیکنشدنی فرهنگ هر قومیت، منطقه جغرافیایی و یک کشور به شمار میرود که گوشهای از ساختار اصلی مبانی فرهنگی آن را تشکیل میدهد.
,
شبکه اطلاع رسانی راه دانا,
شبکه خبری تهران نیوز,
ایران اسلامی در پهنه گسترده خود از شمال گرفته تا جنوب و از شرق تا غرب اقوام مختلفی از ترک و لُر و بلوچ و کرد را در دل خود جای داده است، قومیتهایی که با وجود اشتراکات فراوان، هر یک بخشی از پیکره موسیقی سنتی کشور را شکل دادهاند.
,
,
اینک اما دنیای مدرنیته تا توانسته ما را از داشتههای فرهنگیمان دور ساخته، تا جایی که اکنون به جای آواها و نغمههای روحنواز موسیقی سنتی، گوشهایمان را به موسیقیهای عاریتی و غیر بومی پاپ، جاز و راک عادت دادهایم.
,
,
در ادامه بررسی مباحث مربوط به این حوزه و به منظور یافتن چرایی عوامل موثر در عرصه موسیقی کشور با "بهزاد پاکدل پژوهشگر حوزه آئین و سنت" به گفتوگو نشستهایم که در ادامه میخوانید.
,
"بهزاد پاکدل پژوهشگر حوزه آئین و سنت",
,
دانا: آیا مانند خیلیها معتقدید تیغ تیز مدرنیته بر گردن موسیقی سنتی آن را بیجان کرده است؟
,
دانا: آیا مانند خیلیها معتقدید تیغ تیز مدرنیته بر گردن موسیقی سنتی آن را بیجان کرده است؟,
دانا:,
,
پاکدل: آری، موسیقی خنیاگر سنتی ایران که در طول اعصار و قرون چون رودی زنده و خروشان به مسیر خود ادامه داده و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است، اینک و به مرور زمان با حاکمیت مدرنیته بر زندگی انسانها میرود تا به دست فراموشی سپرده شود.
,
پاکدل:,
پاکدل:,
,
و چه تلخ و جانکاه است که بخشی سترگ از پیکره فرهنگ غنی و بیمانندمان را در صندوقچه تاریخ مدفون ساخته و گوشهایمان را به موسیقی عادت دهیم که هیچ ترکیب، محتوا و اعجازی در کلام و شالودهاش پدیدار نیست.
,
,
و به راستی چه ظلم و احجاف بزرگی در حق خودمان روا داشتهایم که خود را عادت دادهایم به موسیقیهای تهی از هویت، لهو، بیهوده و بیتناسب با فرهنگ، عُرف و همه آن داشتههایی که تاریخ چه بسا به دشواری برایمان حراستشان کرده است.
,
,
این روزها موسیقی در کشورمان با شتابی تاسفبار به سمت بیهودگی به پیش میرود، به طوریکه گاه در کمال تاسف باید آهنگسازی، متن، توصیف و اشعار برخی آثار تولیدی را سخیف نامید.
,
,
دانا: چرا درسآموختههای رشته موسیقی دچار خودبیگانگی در این عرصه شدهاند؟
,
دانا: چرا درسآموختههای رشته موسیقی دچار خودبیگانگی در این عرصه شدهاند؟,
دانا: ,
,
پاکدل: امروز در حالی سرفصلهای درسی کتاب دانشگاهی ما را آموزش موسیقی کلاسیک و غربی تشکیل میدهند و این یعنی آنکه هنوز نتوانستهایم با تدوین و برنامهریزی درست شیوه و الگوی آموزشی مبتنی بر داشتههای بومیمان را ارائه کرده و آموزش دهیم.
,
پاکدل:,
پاکدل:,
,
آموزش کلاسیک موسیقی اروپایی در مراکز دانشگاهی و عدم سنخیت آن با شاخصههای موسیقی سنتی ما، به تهدیدی جدی برای حیات و مانایی موسیقی ایرانی بدل شده و به مرور زمان میرایی آن را رقم میزند.
,
,
با همه آنچه که گفته شد، نوین شدن شیوه زندگی جفایی بزرگی است که خود در حق داشتههایمان کردهایم، تا موسیقی که روح و محتوای آن پیوسته، گره خورده و عجین شده با فرهنگمان است، با عبور از سالها گرد غربت و بیگانگی بر آن نشسته و غریبانه به احتضار افتد.
,
,
بدا به حال ما که آنقدر در هیاهوی زندگی ماشینی و نو شدنها رنگ به رنگ و تازه شدن قرنها اسیر و گرفتار افتادیم که با تشکیل دهکده جهانی و ورود اینترنت به ایام و روزگارمان خود ر محصور در هجمهای عظیم از موسیقیهای رپ، جاز و پاپ یافتیم.
,
,
اینک ما در حالی پوستاندازی در تلاقی تمدن و مدرنیته ناخواسته و به غفلت از فرهنگ و ماهیتی که از بطن و متن آن روییدن گرفته، رشد یافته و به بلوغ رسیدهایم، دور و دورتر شده و در حقیقت خودباختهایم.
,
,
دانا: شما هم به تاثیر مخرب و ویرانکننده ورود شاعرنماها به عرصه موسیقی کشورمان معتقدید؟
,
دانا: شما هم به تاثیر مخرب و ویرانکننده ورود شاعرنماها به عرصه موسیقی کشورمان معتقدید؟,
دانا:,
,
پاکدل: حقیقت آن است که در گذشته اشعار شعرا بازگوکننده و مملو و سرشار از احوال، تفکر و نوع نگاه مردمان هر منطقه بود.
,
پاکدل: ,
پاکدل: ,
,
اما اینک محصول ورود برخی شاعرنماهای ناآگاه از ریشههای فرهنگی را باید در تولیداتی دید که خالی از وزن و موضوع بداهههایی بی مفهوم و نازیبا را به خوردمان میدهند تا در فراغت روزمره تکرارشان کنیم.
,
,
اصلا انگار خودباختگی در این غوغای به راه افتاده در عصر جدید ما را از زیباییشناختی موسیقی دور کرده است، که اگر اینگونه نبود چه معنایی دارد گوش و هوشمان را بسپاریم به ترانههایی که حتی ترانهسرا و خوانندهاش هم نمیدانند چه میگویند.
,
,
غمگنانهتر از این هم مگر میشود که آن همه ذوق و قریحه خدادادی که از دل مردمان هر خانه و محله و روستا میجوشید و آنان را به نغمهسرایی اشعار بداهه وامیداشت، اینک اینگونه کور و خموش شده و دیگر ذائقهای فوران و جوشش نکند.
,
,
چقدر این روزها جای تک بیتیها و اشعار کوتاه اما پُرمغزی خالی است که سر تا سر حکایت از بینش، تفکر و اشراف مردمان بر احوال و اوضاع روزگارشان داشت، کجایند آنهایی که هر یک به لطف ذوق فطری بر دایره آواها و نغمههای بومی و سنتی افزوده و عظیم و گستردهترش میکردند.
,
,
چه بسیار تمثال و ضربالامثال که از درون همین تک بیتیها و دوبیتیها برخاسته و به واژگانی متداول در محاورههای روزمره مردمان بدل شدند، اینها همگی حاکی از وسعت دید و نگاه دانشمندانه مردم به محیط زندگی و پیرامونی آنها و چینش بامسمای لغات در کنار یکدیگر است.
,
,
حاصل این ذوق و قریحه اشعاری بود که از زبان مردمانی ناآشنا به سواد خواندن و نوشتن و علم عروض و دانستن وزن و قافیه تراوش میکرد، آنان که هنرمندانه با استفاده از زبان استعاره به توصیف محیط پیرامونیشان پرداخته و دنیا را با همه سختیهایش زیبا و زیباتر میدیدند.
,
,
اینک اما خودبیگانگی، بیهویتی و ولنگاری تا توانسته سایه شوم و سیاهش را بر سر موسیقی این دیار افکنده و گسترانده و وادارمان کرده با شتابی مضحک و خندهآور بر خلاف جهت معمول حرکت و با پشت کردن به تاریخ و فرهنگ کهن و بیمثالمان، در مسیر بیهویتی به راه افتیم.
,
,
دانا: بسیار از دردها و آلام گفتیم، راه چاره چیست؟
,
دانا: بسیار از دردها و آلام گفتیم، راه چاره چیست؟,
دانا:,
,
پاکدل: برای آنکه نه در شعار که در عمل گامهایی برای باز زندهسازی و احیای دوباره موسیقی سنتی اقوام ایرانی برداریم، باید در وهله اول بدانیم قدم نهادن در دنیای هنر و برای اصلاح آن با کار قهری و منع و ممانعت راهی ندارد.
,
پاکدل:,
پاکدل:,
,
به عبارت بهتر نمیتوان با ایجاد محدودیت و پاک کردن صورت مسئله بهدنبال راهچاره گشت، چرا که لازمه نهی کردن وجود داشتههای مثبت و عرضه معروفات است، بنابراین باید ابتدا بستر و امکانات خوب را در اختیار مردم قرار داده و آنگاه آنان را از نازیباییها نهی کنیم.
,
,
حال و در شرایطی که چیزی در چنته برای عرضه کردن نداریم، نمیتوانیم از جامعه بخواهیم گوششان را به موسیقیهای ناصواب و عاریتی عادت ندهند.
,
,
اصلا پیش از همه اینها باید این حقیقت را پذیرفته و به خود بقبولانیم که نمیتوان روزنههای ورود تهاجم فرهنگی را آن هم در عصر رسانه و ارتباطات بسته و مسدود کنیم، چرا که ما امروزه دریافتکننده همه سیگنالهای جهانی بوده و قادر به ایجاد محدودیت و کنترل آنها نیستیم.
,
,
حال که این واقعیت را درک کرده و دریافتیم، به این مهم واقف میشویم که بهترین شیوه و راهکار برای مقابله با این وضعیت جلوه، رشد و نمود دادن امتیازات فرهنگی است که مدتها محبوسشان کردهایم.
,
,
از این طریق نه تنها وجود موسیقی بومی با خاستگاه ایرانی در مقایسه با موسیقیهای نامانوس و بیگانه نه تنها در کفه ترازو برابری نکرده که سنگینی میکند.
,
,
با این تفاسیر تولید محتوای فاخر و همخوان با باورها، آداب، سنن و در خلاصه کلام فرهنگ بومی کشورمان بزرگترین و اصلیترین راهکار برای احیاء و جانبخشی دوباره به موسیقی است.
,
,
انتهای پیام/*
]
به اشتراک گذاری این مطلب!
ارسال دیدگاه