اخبار داغ

افزایش تولید و درآمد در بخش پتروشیمی محور کلیدی اقتصاد مقاومتی/ مسیری مطمئن برای جلوگیری از خام فروشی و ورود به بازارهای جهانی

افزایش تولید و درآمد در بخش پتروشیمی محور کلیدی اقتصاد مقاومتی/ مسیری مطمئن برای جلوگیری از خام فروشی و ورود به بازارهای جهانی
افزایش تولید و درآمد در بخش پتروشیمی همیشه محور کلیدی اقتصاد مقاومتی بوده است؛ به این معنا که سرمایه فکری را هرجا که امکانش وجود داشته باشد در توسعه کسب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌کارها به‌کار برد. ایران سوای بحث احتمال احیای برجام، به بخش پتروشیمی به‌عنوان نقطه ضروری حیات اقتصادی بلندمدت خود می‌‌‌‌‌نگرد.
[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صاحب نیوز؛ با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور روز هشتم دی‌ماه به عنوان روز صنعت پتروشیمی در تقویم رسمی کشور درج می شود. صنعت پتروشیمی کشور با راه اندازی پتروشیمی مرودشت در سال ۱۳۴۲ در کشور پایه گذاری شد، این مجتمع در ابتدا به عنوان زیر مجموعه وزارت صنعت وقت کار خود را آغاز کرد؛ اما با توجه به وابستگی صنعت پتروشیمی به خوراک تامینی وزارت نفت با تاسیس شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان زیر مجموعه شرکت نفت، مدیریت صنعت پتروشیمی به وزارت نفت منتقل شد.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, صاحب نیوز,

صنعت پتروشیمی، بخشی از صنایع شیمیایی است که فراورده‌های شیمیایی را از نفت یا گاز طبیعی تولید می‌کند. البته برخی از ترکیبات شیمیایی ساخته‌شده از نفت و گاز از سایر سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ یا منابع تجدیدپذیر مانند ذرت، میوه خرما یا نیشکر نیز به‌دست می‌آیند.

,

امروزه فراورده‌های نفتی علاوه بر مصرف در زمینه سوخت وسایل نقلیه، روغن موتور و غیره در تهیه بسیاری از قطعات مورد نیاز ساخت وسائل نقلیه، نقش ارزنده‌ای دارد. فراورده‌های نفتی در تهیه سوخت موشک های هدایت کننده، فضانوردها و ماهواره‌ها و حتی در ساخت بسیاری از قطعات داخلی آن‌ها کاربرد اساسی دارد. ماده اولیه‌ بیشتر داروها و حتی آنتی‌بیوتیک‌ها از ترکیبات نفتی مشتق می‌شود. دید کلی صنایع پتروشیمی، بخشی از صنایع شیمیایی است که فراورده‌های شیمیایی را از مواد خام حاصل از نفت یا گاز طبیعی تولید می‌کند. تا پیش از وارد شدن نفت به مفهوم امروزی در زندگی انسان، مواد شیمیایی مورد نیاز، بر اثر تغییر و تبدیل صنایع گیاهی و جانوری به‌دست می‌آمد. اما در اوایل قرن بیستم نفت خام و گاز طبیعی به عنوان ماده اولیه برای تهیه بسیاری از ترکیبات مورد نیاز انسان، اهمیت حیاتی و روزافزونی پیدا کرده‌است.

,

اقوام متمدن دوران باستان، به ویژه سومری‌ها و آشوری‌ها و بابلی‌ها، در حدود چهار هزار و پانصد سال پیش در سرزمین میان رودان (محل عراق کنونی) با برخی از مواد نفتی که در دریاچه قیر بدست می‌آمد، آشنایی داشتند. آنان از خود قیر به عنوان ماده غیرقابل نفوذ، استفاده می‌کردند. رومی‌ها و یونانی‌ها نیز مواد قیری را برای غیرقابل نفوذ کردن بدنه کشتی‌ها به کار می‌بردند. همچنین برای روشنایی و گرم کردن نیز از آن بهره می‌جستند.

,

با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرت‌آوری به وجود آمد. به طوری که امروزه صنایع پتروشیمی نقش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارد.

,

ایجاد صنعت پتروشیمی در ایران قدمتی ۵۰ ساله دارد و به دهه ۱۳۳۰ خورشیدی باز می‌ گردد. در اواخر این دهه، وزارت اقتصاد وقت به منظور گسترش صنعت پتروشیمی در کشور، بنگاه شیمیایی کشور را تأسیس و این شرکت در ۱۳۳۷ خورشیدی طرح احداث کارخانه کود شیمیایی مرودشت فارس را به اجرا گذاشت، بنابراین از آنجا که رشد این صنعت نیازمند فعالیت های تخصصی گسترده تر و هماهنگ با صنعت نفت و گاز بود به زودی ضرورت ایجاد سازمانی برای توسعه و هدایت صنعت پتروشیمی مشهود شد و به همین سبب در ۱۳۴۲ خورشیدی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با مالکیت دولت و تحت پوشش شرکت ملی نفت ایران تأسیس و تمام فعالیت‌های مرتبط با ایجاد و توسعه صنایع پتروشیمی در این شرکت متمرکز شد. مرحله گسترش اولیه شرکت ملی صنایع پتروشیمی که توسعه صنعت را شامل می‌شد در قالب سه برنامه عمرانی در سال های ۱۳۴۲ تا ۱۳۶۵ خورشیدی اجرا شد که حاصل آن تامین نیاز داخلی به کودهای شیمیایی و مواد پایه پتروشیمیایی و شیمیایی و احداث مجتمع‌های پتروشیمی متعدد از جمله بندرامام که به ایران ـ ژاپن معروف شد، فارابی (ایران نیپون)، خارک، پازارگاد، کربن اهواز(ایران)، رازی (شاهپور) و طرح های توسعه پتروشیمی شیراز بود.

,

جنگ تحمیلی، توسعه صنعت پتروشیمی ایران را با رکود مواجه ساخت و در این مدت اگرچه طرح توسعه پتروشیمی شیراز به پایان رسید اما احداث پتروشیمی بندر امام متوقف شد. با پایان جنگ تحمیلی، بازسازی مجتمع های آسیب دیده در جنگ بنابر برنامه اول توسعه تا ۱۳۷۳ خورشیدی ادامه یافت و بهره برداری از برخی طرح های اساسی شامل پتروشیمی اصفهان و پتروشیمی اراک و تکمیل مجتمع بندرامام در این زمان صورت گرفت. توسعه صادرات، خصوصی‌سازی و سوددهی در برنامه پنج ساله دوم در سال های ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸ خورشیدی از دیگر مراحل توسعه پتروشیمی در ایران بود که افزایش تولید سالیانه محصولات از ۴.۲ به ۱۱ میلیون تن در سال را با بهره برداری از طرح های باقیمانده از برنامه پنج ساله اول به همراه داشت.

,

 

,

, ,

برنامه سوم توسعه، سرآغاز مرحله جهش و تثبیت در صنعت پتروشیمی ایران بود که اهدافی همچون توسعه صادرات و ارتقاء صنعت در صادرات غیر نفتی، گسترش خصوصی‌سازی و توجه خاص به تحقیق و توسعه و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود و ایجاد ظرفیت‌های تولید جدید را برای دستیابی به هدف فروش ۲۰ میلیارد دلار محصولات پتروشیمی تا پایان برنامه پنجم توسعه در نظر گرفته بود.

,

هرچند برای رسیدن به این هدف برنامه‌های متعددی اجرا شد اما شدت گرفتن تحریم‌ها از اواسط دهه ۱۳۸۰ خورشیدی و چالش‌های داخلی صنعت پتروشیمی همچون نحوه خصوصی سازی و قیمت خوراک و مسایلی از این دست، توسعه این صنعت را با دست اندازهای جدی مواجه ساخت. با این وجود مزیت‌های بی بدیل توسعه صنعت پتروشیمی در ایران که در دسترسی به خوراک کافی، منابع آب و مبادی صادراتی مناسب خلاصه می‌شود، موجب شد تا همچنان پتروشیمی ایران رتبه دوم منطقه را در اختیار داشته باشد و در جلوگیری از خام فروشی در کشور نیز نقش مهمی ایفا کند.

,

دولتمردان آمریکا بار‌ها در مصاحبه‌های خود اعلام کردند به دنبال تشدید تحریم‌ها علیه ایران هستند. پس از آن که کاخ سفید ذیل تحریم های ثانویه و نیز عدم تمدید معافیت های تحریمی فروش و صادرات نفت ایران توسط هشت کشور، عملاً باعث محدود شدن فروش نفت خام ایران شد و در ادامه نیز شیوع بیماری کرونا در بیش از ۷ ماه گذشته بر محدود کردن هر چه بیشتر این فروش، هم با اثر گذاری بر کاهش شدید بهای نفت خام در بازارهای جهانی و هم کاهش تقاضا برای خرید نفت خام تاثیر داشت.

,

 

,

, ,

ساموئل واتکینز، کارشناس نفت و بازارهای مالی در وب‌سایت «اویل‌‌‌‌‌پرایس» به وضعیت صنعت پتروشیمی ایران و چشم‌‌‌‌‌انداز پیش‌‌‌‌‌روی آن پرداخته است. به گفته واتکینز، حالا که خط ‌‌‌‌‌لوله گوره – جاسک نهایی شده است، تمرکز اصلی ایران در شرایط تحریمی همچنان روی توسعه میادین عظیم مشترک غرب کارون و میدان گازی پارس‌جنوبی در کنار بهینه‌‌‌‌‌سازی بخش پتروشیمی است که قبلا هم در کلاس جهانی قرار داشته است. افزایش تولید و درآمد در بخش پتروشیمی همیشه محور کلیدی اقتصاد مقاومتی بوده است؛ به این معنا که سرمایه فکری را هرجا که امکانش وجود داشته باشد در توسعه کسب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌کارها به‌کار برد. ایران سوای بحث احتمال احیای برجام، به بخش پتروشیمی به‌عنوان نقطه ضروری حیات اقتصادی بلندمدت خود می‌‌‌‌‌نگرد. در همین راستا، وزیر نفت اخیرا گفته ایران تا سال ۲۰۲۷ به رتبه اول پتروشیمی منطقه خواهد رسید. بر اساس ارقام شرکت ملی پتروشیمی، تولید محصولات پتروشیمی ایران از ۳ میلیون تن در سال ۱۹۷۸ به ۵/ ۸۳میلیون تن در سال گذشته رسیده است؛ هرچند این رقم به دلیل تحریم‌های آمریکا اندکی نسبت به سال قبل از آن کاهش نشان می‌دهد. جواد اوجی چندی پیش گفت که درآمد ایران از صادرات محصولات پتروشیمی در سال۱۴۰۰ به۸/ ۴میلیارد دلار خواهد رسید. با این رقم، سهم ایران از تجارت محصولات پتروشیمی در خاورمیانه که در سال ۱۳۹۹، ۲/ ۲۰درصد بود به ۱/ ۲۲درصد در سال‌جاری افزایش خواهد یافت.

,

همچنین گام بعدی توسعه صنعت پتروشیمی ۴۷پروژه را پوشش می‌دهد که درآمد این صنعت را تا سال ۲۰۲۷ به ۵۰میلیارد دلار خواهد رساند (البته این رقم شامل مجموع فروش داخلی و خارجی است.) ۱۰پروژه فوری‌‌‌‌‌تر از بقیه هستند که باید تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهره‌‌‌‌‌برداری برسند. این پروژه‌‌‌‌‌ها ظرفیت تولید پتروشیمی کشور را به‌‌‌‌‌راحتی به بالای ۱۰۰‌میلیون تن در سال خواهند رساند. یکی از این پروژه‌‌‌‌‌ها طرح ساخت شرکت پتروشیمی سبلان است که ظرفیت تولید سالانه ۶۵/ ۱میلیون تن متانول‌گرید AA با ارزش ۴۰۰ تا ۴۵۰ میلیون دلار در سال را داراست.

,

در شرایطی که به دلیل تحریم‌ها فروش نفت در چند سال اخیر مجددا به مشکل خورده و دریافت پول نفت صادراتی با چالش‌های بسیاری همراه است، صنعت پتروشیمی به یاری اقتصاد آمده و درآمد ارزی بالایی برای کشور تولید کرده است. محصولات پتروشیمی در کنار سودآوری بالاتر از فروش نفت‌خام، مسیر آسان‌‌‌‌‌تری برای ورود به بازارهای جهانی دارند؛ به همین سبب، توسعه این صنعت از اولویت‌های کشور بوده و وزیر نفت، جواد اوجی هم چندی پیش از هدف‌‌‌‌‌گذاری رسیدن به رتبه اول منطقه از نظر تولید این محصولات تا سال ۲۰۲۷ خبر داده بود که درآمد سالانه این صنعت را به ۵۰میلیارد دلار خواهد رساند.

,

این مسائل همه نشان از آن است که با تکیه بر تولید و توان داخلی و اعتماد به مهندسان جوانی که توانسته‌اند تا به حال چندین پالایشگاه را به مرحله بهره‌برداری برسانند، ‌می‌توان اثر تحریم‌ها را به مقدار بسیار زیادی کاهش داد و حضور ایران در این صنعت باید بیش از پیش باشد تا بتواند از مزیت‌های بسیار زیاد این محصولات بهره ببرد.

,

انتهای پیام/

]
  • برچسب ها
  • #
  • #
  • #
  • #

به اشتراک گذاری این مطلب!

ارسال دیدگاه