۵ دهه رهنمود؛ یک عمر تغافل!

در نقد و بررسی کتابِ « درآمدى بر اندیشه فرهنگیِ آیت‌ الله خامنه‌ ای» بخشی از مباحثی حول مواضعِ فرهنگیِ رهبرِ معظم انقلاب مطرح شد که مولف و منتقدان به ارائه مهمترین اظهارات خود پیرامون سرفصل های مدون کتاب که پنج دهه راهبری مقتدرانه فرهنگی جامعه توسط معظم له را روایت کرده؛ پرداختند.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اولین نشست از سلسله نشستهای نقد کتاب جهت نقد و بررسی کتاب «درآمدى بر اندیشه فرهنگى آیت الله خامنه‌ای» نوشته مهدی جمشیدی، محقّق و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، ساعت ۱۰:۳۰ صبح روز شنبه در محل کتابخانه مجلس شورای اسلامی- ساختمان ایران‌شناسی برگزار شد.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,

نگاهی گذرا به ساختار و متن کتاب

, نگاهی گذرا به ساختار و متن کتاب,

کتابِ «اندیشه فرهنگیِ آیت‌ الله خامنه‌ ای» نخستین روایتِ تحلیلی و منظومه‌ وار از مواضعِ فرهنگیِ رهبرِ انقلاب است که نگارنده با استناد به مواضع فرهنگی معظم له در طول پنج دهه گذشته به زیور طبع آراسته است.

مولف این اثر محصول شش سال کنکاش و پژوهش خود را در قالب کتاب مذبور گرد آوری کرده و توانسته پژوهشِ «علمی» و «مستند»، اندیشه فرهنگیِ آیت‌ الله خامنه‌ ای را در قالب اثری روایتی «تحلیلی» و «راهبردی» ارائه نماید.

کتاب مورد بحث مشمول فصولی و بخش بندی هایی است که ویژگی های زیر را پیرامون اثر میتوان بیان نمود؛

این کتاب یک «منظومه فکری» طراحی شده، مشتمل بر عناصر و لایه‌ های فرهنگیِ متنوّع و درهم‌ تنیده است که با همراه کردن مخاطب او را هم با «زیرساخت‌ های معرفتی و فکریِ» و هم با «نمودها و مصداق‌ های عینیِ» اندیشه اندیشه فرهنگیِ آیت‌ الله خامنه‌ ای آشنا می‌ کند.

کتاب «درآمدى بر اندیشه فرهنگى آیت الله خامنه‌ای» در چهارچوبی روایت شده‌ که شاملِ مجموعه‌ ای از «تجویزها» و «توصیه‌ های» فرهنگی است که مخاطب پس از مطالعه آن، می‌ تواند به تصویری «دقیق» و «سرشار از جزئیّاتِ» از اندیشه های رهبر معظم انقلاب دست پیدا کرده و آشنا شود که این امکان در حال حاضر بهترین داده است که می تواند حصار زمان و مکان را در نوردد و نسل جوان را با اندیشه های پویای رهبر خود در عرصه فرهنگی آشنا کند.

کتاب مذکور گردآوریِ محض نیست؛ بلکه دربردارنده «توصیف‌» و «تحلیل» نیز می باشد و از آنجایی که روایت پنج دهه راهبری فرهنگی جامعه مشمول بیان تاریخی نیز هست، نویسنده برای پرهیز از قالب محض روایی و گریز از لحن تاریخی از ادبیّاتِی «استدلالی» و «بین‌ الاذهانی» بهره برده است که بتواند در این رهگذر مخاطبان بیشتری را به واسطه جذب سلایق حداکثری با خود همراه کند.

ضمن آنکه جهت‌ گیریِ اثر به‌ سوی «اندیشه‌ پردازی» و تبدیلِ «گفته‌ های فرهنگی» به «اندیشه‌ های فرهنگی» میل دارد و از پرداختن به اضلاعِ «ساختاریِ» غفلت نشده است، بلکه مسأله‌ هایی از جنسِ «نظام‌ سازیِ فرهنگی»، مهمّ انگاشته شده‌ اند.

همانطور که پبشتر اشاره شد دیدگاه‌ های فرهنگیِ آیت‌ الله خامنه‌ ای در کتاب یادشده طی پنجاه سال ( از دهۀ پنجاه تا سال 1400 ) در بر می‌ گیرد که مطالعه کتاب می تواند دوراندیشی معظم له را در عرصه فرهنگی که مشخصا در این کتاب به آن پرداخته شده، را یک بار دیگر اثبات کند و اگر بسیاری از متولیان فرهنگ و هنر به گونه ای بایسته به توصیه های ایشان عمل می کردند، بی تردید امروزه روز شرایط بهتری را تجریه می کردیم؛ چرا که حضرت آیت الله خامنه ای بارهای مشکلات فرهنگی را زیربنای مشکلات حوزه های دیگر دانسته اند و بر این مهم تصریح فرموده اند.

خاستگاه تالیف و نگارش کتاب از زبان نویسنده

, خاستگاه تالیف و نگارش کتاب از زبان نویسنده,

مهدی جمشیدی، محقّق و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نویسنده کتاب «درآمدى بر اندیشه فرهنگى آیت الله خامنه‌ای» در نشست یاد شده پیش از ورود به بحث ساختار و محتوای کتاب گفت: از پشت صحنه نگارش این کتاب و اینکه چه چیز در ذهن نویسنده گذشته باید بگویم که من در حقیقت دوست داشتم یک منظومه ای پیرامون موضوع فرهنگ در اندیشه اسلامی طراحی کنم .

اتفاق خوشایند فرهنگی که در این زمینه رخ داده این است که خلاف دهه های گذشته الان آیت الله خامنه ای به چشم یک حکیم و متفکر نگاه و نگریسته می شود.در حالی که در گذشته این مقوله غلظت کمتری داشت. ضمن آنکه در واقع به عنوان یک سیاستمدار و حکیم به یک سیاستمدار و متفکر هم جایگاه خاصی دارند.

وی اضافه کرد: آیت الله خامنه ای شخصیتی بسیار محجوبی دارد. الحمدلله در دهه اخیر اتفاقی که افتاده این است که عده‌ای زیادی از نیروهای حزب اللهی به بعد علمی و حکمی شخصیت آیت‌الله خامنه‌ای پی برده و بیشتر به آن پرداخته اند؛ یعنی در گذشته تمرکزی که نویسندگان روی افرادی چون شهید دکتر مطهری داشتند، امروزه روی مقام معظم رهبری دارند؛ این به نظر یک چرخش نگرش ذی قیمت است که من هم از همین به مثابه یک حکیم به بررسی ابعاد شخصیتی ایشان پرداخته‌ام و به مثابه یک حکیم به ایشان نگریستن یک فضل می باشد.

محقّق و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از اظهاراتش تصریح کرد: یکی از نکات مهم در اندیشه فرهنگی آیت الله خامنه ای بازاندیشی و بازنگری در سیاست های فرهنگی است؛ به گونه‌ای ایشان احساس می کردند که در دوران گذشته باید تجدید نظر و بازنگری صورت بگیرد؛ حالا این بازنگری ها باید با چه شاخص هایی صورت بگیرد جای بحث دارد. علاوه بر اینکه ایشان بارها فرموده اند که رشد فرهنگی انقلاب کم شتاب بوده؛ ولی ارتجاع و توقف در کار نبوده است.

وی ادامه داد: در چرخش نگرشی و چرخش تفکر نظام یافته یا منظومه وار ما دچار یک غفلت تاریخی شده ایم. مثلاً در دهه‌های ۴۰ و۵0 این بحث به عنوان یک ایدئولوژی و یک مکتب مورد قبول بوده است اما پس از انقلاب خیر.

جمشیدی با بیان اینکه حال اما چگونه باید گذشته را نقد کرد؟ ادامه داد: ما در خیلی از این موضوع ها در نقطه صفر قرار نداریم؛ اما باید تا به جایی که پیش آمده ایم، آن را صورت بندی و طراحی کنیم و بر شامه گذشتگان تکیه کنیم و بتوانیم نظریه پردازی کنیم. می گویند انقلاب ها تکیه بر مفاهیم دارند، لذا باید یک دانشنامه فرهنگی انقلاب اسلامی تدوین کرد با استفاده از نظرات امام(ره) یا رهبری یا هر دو؛ در این دایره المعارف باید مشخص کرد که انقلاب و راه های مختلف با چه مسائلی دست و گریبان بوده است.

وی اظهار داشت: محور دیگر نگرش به مباحث رهبر انقلاب، نگاه تاریخی است؛ یعنی تاریخ فرهنگی انقلاب و در ذیل این باید تاریخ نظریه پردازی را مرورکرد. به نظر می‌رسد می توان یک معیار پنجم و یک معیار ترکیبی برای تحلیل هم طراحی کرد. گرچه چه خود من بارها وسوسه می‌شوم سرک بکشم به گذشته در قالب روایت های دیگری ساخته و پرداخته کنم. معیار پنجم این است که ما بیاییم کار را دو تکه کنیم؛ در یک تکه از آن مفاهیم و سوالات مفهومی بحث کنیم و در بخش دیگر ذیل تاریخ میتوان نگاه مسئله محور و مصداق نگر داشت. یعنی از انقلاب که همه چیز را از صفر آغاز کردیم ، چه اتفاقی افتاد. اگر شکست های فرهنگی داشتیم چرا و به چه علت بوده و چه دلایلی داشته است؟

بر اساس گزارش خبرنگار دانا؛ در این مراسم منتقدینی همچون حجت‌الاسلام دکتر علی جعفری، استاد علوم ارتباطات اجتماعی و دکتر سید علی سیدی فرد، معاون پژوهشی موسسه علوم اسلامی مفتاح به عنوان سخنران و نقاد به ارائه دیدگاه های خود پیرامون کتاب یاد شده پرداختند.

انتهای پیام/

]