میرزا کوچک خان، اولین کسی که جمهوریت را در ایران علم کرد

محقق گیلانی گفت: در سال‌های اخیر به اهتمام برخی جوانان، تولیدات رسانه ای خوبی در خصوص میرزا کوچک خان رقم خورده اما در معرفی و روایت سردارجنگل ناکارآمدی داشته‌ایم.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از ۸دی، بازدید از مراکز مرتبط با نهضت جنگل و بیان روایت های تاریخی از وقایع پیرامونی را می توان از مهم ترین ویژگی های برنامه پا به پای میرزا دانست. برنامه ای که با همکاری سازمان فضای مجازی سراج مرکز گیلان، سازمان فضای مجازی سپاه قدس گیلان و سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری رشت دیده شد در سالروز اعلام تأسیس حکومت جمهوری ایران توسط میرزا کوچک خان جنگلی برای علاقه مندان به تاریخ گیلان و ایران تدارک دیده شد.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, ۸دی،,

ایستگاه اول خانه میرزا کوچک خان جنگلی

, ایستگاه اول خانه میرزا کوچک خان جنگلی,

ایستگاه اول خانه میرزا کوچک خان جنگلی است. خانه ای که ورود به آن کافی است که ذهنت را درگیر تاریخ معاصر شهرت کند.

برنامه با رونمایی از مستند مینیاتور آغاز می شود “سهراب یوسفی” تهیه کننده این مستند در این باره می گوید: قسمت اول مستند مینیاتور مصادف با صدمین سالروز میرزا کوچک خان تولید شده و قسمت های بعدی این مستند در دست تولید و انتشار است. در این مستند به تشریح ابعاد نهضت جنگل و شبهات مربوط به آن با تکیه بر اسناد تاریخی پرداخته می شود.

مجید رحمانی، راوی، پژوهشگر و محقق گیلانی نیز در این جمع علاقه مند به میرزا حضور دارد تا روایت های تاریخی را برای نسلی که کمتر از تاریخ دانسته و شنیده بیان کند.

وی با اشاره به اهمیت شناخت میرزا کوچک خان به خلأ کار رسانه ای در این رابطه اشاره می کند و می گوید: در شناخت این قهرمان، خلاء کار رسانه ای وجود دارد، البته چندسالی است به اهتمام برخی جوانان، تولیدات رسانه ای خوبی رقم خورده اما پر واضح است که در معرفی و روایت سردارجنگل که یک قهرمان واقعی و ملی است ناکارآمدی داشتیم، کوچک خانی در همین شهر می زیسته و با وجود شرایط آن زمان، معادلات منطقه ای و بین المللی را متاثر از قیام خود کرد.

وی با تشریح زندگی ۴۱ ساله این قهرمان از تولد تا شهادت و ابعاد شناخت نهضت جنگل، بیان کرد: اکنون در خانه پدری میرزا حضور داریم. او دارای خواهرانی به نام‌های کربلایی خانم و سارا خانم و شاه بیگم بود و دو برادر به نام‌های میرزا محمدعلی و میرزا رحیم داشت.

میرزا کوچک خان؛ اولین کسی که جمهوریت را در ایران علم کرد

, میرزا کوچک خان؛ اولین کسی که جمهوریت را در ایران علم کرد ,

رحمانی با اشاره به اهمیت ۱۶ خرداد در تاریخ گیلان ادامه داد: در چنین تاریخی، میرزا کوچک وارد رشت شد و جمهوری موقت انقلابی ایران را اعلام کرد و اولین کسی که نام جمهوری را در ایران مطرح کرد، میرزا کوچک خان جنگلی بود. البته بیشترین شبهات نیز مربوط به همین دوره است.

وی تصریح کرد: از مرداد ۱۲۹۴ یعنی در دو سال اول مبارزات هفت ساله نهضت جنگل، میرزا و یارانش به مبارزه با روس های تزاری مشغول بودند. با انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در روسیه و عقب نشینی قوای روسیه تزاری از تابستان ۱۲۹۶ تا ۱۲۹۷ دوره طلایی حکومت اتحاد اسلام برای مبارزان نهضت جنگل فراهم می شود و میرزا در اوج اقتدار قرار دارد و در همین حتی دوره خدمات عمران و آبادانی و امنیت عمومی را در گیلان شاهد هستیم. میرزا بعد از آن در خرداد ۱۲۹۷ با انگلیسی هایی رو به رو می شود که در نهایت رشت سقوط می کند.

این پژوهشگر گیلانی با اشاره به شکل گیری اختلاف بین روس سفید(تزارها) و سرخ(بلشویک ها) گفت: بولشویک ها نیرو هایشان را وارد انزلی می کنند و انزلی به تصرف روس ها در می آید میرزا در اول خرداد ۱۲۹۹ وارد انزلی می شوند و سه روز با روس ها مذاکره می کند و یک قرارداد ۹ ماده ای را تحمیل می کند و روس ها قبول می کنند نهایتا در ۱۴ خرداد میرزا وارد رشت می شود و از اتشگاه ۵ کیلومتری رشت مردم از او استقبال می کنند.

رحمانی با اشاره به چند کار مهم میرزا اظهار کرد: میرزا در ۱۶ خرداد ۱۲۹۹ در رشت سخنرانی کرد، او در غربت و فشار به بلشویک ها شرایطی را تحمیل می کند. میرزا با نیت خیر وارد مذاکره شد و جمهوری موقت ایران را تاسیس کرد اما فقط ۳۳ روز توانست آن را رهبری کند و بعد از بدعهدی بلشویک ها به اعتراض از حکومت خارج شد و چند روز بعد علیه میرزا کوچک و یارانش کودتا می شود. حتی جریان چپ کودتای سرخ نقشه قتل‌ اورا می کشند اما با شکست مواجه می شوند.

وی ادامه داد: در طی هفت سال عمر نهضت جنگل، پنج امپراطوری جهان با چند صد سال سابقه دچار فروپاشی می شود. امپراطوری روسیه تزاری و امپراتوری عثمانی به عنوان ابرقدرت جهان تجزیه می شود و امپراطوری های آلمان، اتریش و مجارستان نیز دچار رفرم می شوند. ایران و جهان در زمانه قیام میرزا کوچک از پر رخداد ترین دوران تاریخ است.

ایستگاه دوم؛ مسجد جامع رشت

, ایستگاه دوم؛ مسجد جامع رشت,

مسجد جامع رشت دومین محل قرار کاروان “پا به پای میرزا” است. جایی که میرزا دوران طلبگی اش را در آن سپری کرده است.

دکتر رحمانی ذر این رابطه می گوید: میرزا کوچک پس از مکتب در مدرسه علمیه صالح آباد سبزه میدان تحصیل علوم دینی را آغاز می کند و پس از در مدرسه علوم دینی جامع رشت تحصیلش را ادامه می دهد. مهم ترین استاد او، سید عبدالوهاب صالح ضیابری است که از نجف به گیلان آمده بود و بر میرزا تاثیر بسیاری داشت. در کنار تحصیل، مبارزه و عدالت طلبی در میرزا کوچک خان متبلور می شود. این طلبه مبارز در ادامه لباس تبلیغ را با لباس رزم عوض و ۱۵ سال مجاهدت می کند. که ۸ سالش در مشروطه رقم می خورد.

میرزا در تهران نیز علوم دینی را در مدارس علمیه مروی و صدر و محمودیه فرا می گیرد و با اساتید بنام و اندیشه اتحاد آشنا می شود.

ایستگاه سوم؛ ساختمان ثبت اسناد و مزار دکتر حشمت در چله خانه رشت

, ایستگاه سوم؛ ساختمان ثبت اسناد و مزار دکتر حشمت در چله خانه رشت,

این پژوهشگر گیلانی در محل ساختمان ثبت اسناد که محل اعدام دکترحشمت است، بیان کرد: در این میدان قرق کارگزاری رشت قرار داشته که در دوره پهلوی اول ساختمان ثبت اسناد فعلی در آن بنا می شود. دکتر حشمت در اردیبهشت ۱۲۹۸ در این محل اعدام شد.

وی افزود: میرزا کوچک در ۱۶ خرداد ۱۲۹۹ از خانه سردار همایون در بیستون رشت راه می افتد و جمعیت زیادی به او می پیوندند تا به مزار دکتر حشمت در چله خانه رشت می رسند و سردارجنگل در کنار درخت بلندی، سخنرانی می کند و در رابطه با اعدام دکتر حشمت آیه «وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ» را می خواند و اعلام می کند که باید انتقام خون دکتر حشمت را از جلادان خون آشام بگیریم. پس از آن اعلامیه جمهوری انقلابی ایران با عنوان “فریاد ملت مظلوم ایران از حلقوم فداییان جنگل” با ۴ بند خوانده می شود. باید تاکید کرد که در هیچ جایی میرزا و یارانش به جدایی گیلان اشاره نکرده است بلکه با صراحت همه جا صحبت از استقلال ایران است حتی در اعلامیه جمهوری، سخن از جمهوری ایران بوده است.

ایستگاه آخر سلیمانداراب؛ آرامگاه میرزا کوچک خان

, ایستگاه آخر سلیمانداراب؛ آرامگاه میرزا کوچک خان,

وی بر سر مزار میرزا حسین خان کسمایی از یاران نهضت جنگل خاطرنشان کرد: او نقاش، شاعر و مدیر مسیول روزنامه جنگل بود. زمانه به گونه ای رقم خورده بود که بهترین انسان ها اعم از عالم و پیشه ور و کشاورز تا شاعر و هنرمند مجبور به مبارزه شدند.

وی با بیان اینکه نهضت جنگل پر از ناگفته ها است و صدها شهید گمنام دارد، اظهار کرد: نهضت جنگل همچون متجاوزین روسیه تزاری و انگلیسی با بلشویک‌ ها نیز کنار نمی آید و‌ حفظ استقلال کشور، اخراج بیگانگان و رفع بی عدالتی و اجرای احکام اسلامی از آرمان های مهم نهضت جنگل است که در مکاتبات، مرامنامه، سخنرانی ها و اسناد این سه وجه متمایز است.

پناه دادن به مردم آواره از سراسر کشور، ارسال برنج و آذوقه به شهرهای کشور در زمانی که انگلیسی ها کشور را غارت و دچار وبا و قحطی کرده بودند از جمله اقدامات میرزا است این در حالی است که در شرایط بحرانی تنها گیلان مصون از این قضیه ماند و میرزا تمام اهتمامش را برای کشور به کار برد.

میرزا هزاران ارمنی رانده شده از آذربایجان را در گیلان اسکان بخشید و دکتر حشمت در بحبوحه جنگ به دنبال دارو برای درمان مردم بود. ویژگی های انسانی و اخلاقی میرزا کوچک از نکات منحصر بفرد این عالم مجاهد و یاران اصیلش بود.

انتهای پیام/

]