عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام:
ایران سیاست مهار آمریکا را با چالش مواجه ساخته است
دکتر سارا فلاحی کارشناس مسائل سییاسی گفت: ایران نباید برای حل و فصل این موضوع که آمریکا و متحدانش آن را سیاسی-امنیتی کرده اند صرفاً به این مذاکرات بسنده کند بلکه باید از تمام پتانسیل و قدرت منطقه ای و جهانی خود در ابعاد مختلف استفاده نماید.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل ازایلام رصد:: بعد از روی کار آمدن دولت روحانی، با مطرح کردن موضوعات جدیدی در ادبیات سیاسی ایران شاهد تغییراتی در مذاکرات ایران با کشورهای ۱+۵ بودیم و آن مذاکرات مستقیم با دولت آمریکا بود.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, , به نقل ازایلام رصد::,در همین راستا مذاکرات با روند جدید و حضور فعال آمریکا و نشست های دوجانبه بین ایران و آمریکا شروع شد و ماههاست که به طول انجامیده است.
به نظر می رسید اوباما نیز منتظر نتیجه دادن دیپلماسی ایالات متحده و ایران است و با علم به این که توافق هسته ای با ایران ضروری است، پای میز مذاکره آمده است.
اما این روزها داستان فرق می کند، هم اکنون در میانه ی مدت زمان تمدید مذاکرات هستیم و با وجود این که پیشرفت های قابل توجهی در مذاکرات به دست آمده، احتمال شکست مذاکرات وجود دارد.
ایالات متحده قطعاً می داند که حسن روحانی رئیس جمهور ایران به دنبال میراثی سیاسی و ارزشمند با استفاده از لغو تحریم ها است.
متأسفانه می بینیم که کشورهای مذاکره کننده به جای نگاه به روند منطقی مذاکرات بدنبال دستورات لابی های صهیونیست بوده و بیشتر منافع اسرائیل را در نظر میگیرند و مذاکرات را با مشکلاتی مواجه ساختند.
در همین رابطه خبرنگار سیاسی ایلام رصد با سرکار خانم سارا فلاحی، دکترای علوم سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مصاحبه ای را انجام داده که در زیر می خوانید.
ایلام رصد:: به نظر شما مهم ترین دلیل تن دادن آمریکا به مذاکره با ایران چیست؟
دکتر فلاحی:: این مسأله که چرا آمریکا به مذاکره با ایران تن داده است می تواند ناشی از تغییر محیط امنیت بین الملل باشد.
آمریکا به این نتیجه رسیده است که توانمندی های نظامی و سخت افزاریش متناسب با تهدیدات جدید جهانی و منطقه ای نیست و نمی تواند بر اساس استراتژی های سابق هژمونی خود را حفظ نماید.
به عنوان مثال اگر چه آمریکا بعد از فروپاشی شوروی خلأ وجود یک دشمن که بتواند در سایه ترس و وحشت ناشی از آن چرخ های اقتصاد نظامی خود را به حرکت درآورد را به شدت احساس نمود و از دشمن جدیدی به نام تروریسم برای خروج از بحران معنا در رفتارهای نظامی و سیاسی خود در جهان استفاده نمود و حتی با استفاده از این استراتژی عراق و افغانستان را اشغال نمود.
به دنبال آن از تروریسم تکفیری نیز برای بی ثبات سازی قدرت های منطقه ای معاند خود در خاورمیانه استفاده بهره برد.
اما گسترش دامنه تهدیدات این دشمن خود ساخته، به سمت متحدین عرب آمریکا، ضعف دولت های مرکزی در خاورمیانه و بازگشت تروریست ها به اروپا و غرب باعث شد تا آمریکا به این نتیجه برسد که امنیت خاورمیانه با الگوهای امنیتی سابق که مبتنی بر انزوا و نادیده گرفتن قدرت های تأثیر گذار منطقه ای مانند ایران و تلاش برای تقویت رقبای آن هابود برقرار نمی شود.
بنابراین در دوران اوباما سیاست خارجی آمریکا با یک چرخش معنا دار به سمت به کارگیری اقدامات و ابزارهای نرم افزاری و دیپلماتیک در مقابل رقبای خود رفت.
البته این به معنای تغییر در استراتژی مهار ایران توسط آمریکا نیست بلکه در شرایط کنونی شیوه مهار ایران تغییر کرده است.
کاخ سفید فشار دیپلماتیک بر ایران را برای مهار ایران در پیش گرفته است تا بتواند از شکست هژمونی خود در منطقه خاورمیانه جلوگیری کند.
ایلام رصد:: آیا ایران می توانداستراتژی مهار خود را مهار کند؟
دکتر فلاحی:: آمریکا از بدو پیروزی انقلاب تا کنون شیوه های گوناگونی برای مهار ایران به کار برده است ؛ تقابل نظامی، تحریم های همه جانبه، امنیتی کردن ایران به بهانه فعالیت های هسته ای، ائتلاف سازی منطقه ای و جهانی علیه ایران، موازنه سازی و…نمونه هایی از شیوه های مهار جمهوری اسلامی است.
با توجه به شرایط حاکم بر جهان و منطقه استراتژی مهار ایران تعییر کرده است و به شیوه فشار دیپلماتیک از طریق فعال نمودن دیپلماسی عمومی علیه ایران اعمال می شود.
اما ایران به لحاظ موقعیت منحصر به فرد ژئوپولیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی،داشتن دولت قدرتمند،توانمندی های نظامی و سخت افزاری،توان بالا در جنگ های نامتقارن و نا منظم،رهبری جبهه مقاومت معاند اسرائیل،توانمندی های نرم افزاری در حوزه سیاست و فرهنگ و مردمی بودن نظام سیاسی حاکم بر آن از پتانسیل های بالایی برخوردار است که آمریکا را وادار به مذاکره کرده است.
ضمن این که تلاش ایران برای مقابله با مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم،تلاش برای جلوگیری از انزوای منطقه ای و جهانی و حضور فعال در معادلات سیاسی –اقتصادی جهان باعث شده است تا ایران نیز وارد این مذاکرات شود هم چنان که آمریکا به واسطه بحران های اقتصادی،بحران کارامدی در راهبرد مبتی بر ثبات هژمونیک،شکنندگی توان امنیتی ،سیاسی و اقتصادی متحدین خود در منطقه و…چاره ای جز مذاکره با ایران نداشت.
به عبارت دیگر نیازهای متقابل ایران و آمریکا به هم، به دلیل منافع هم پوشان دو طرف آن ها بر سر میز مذاکره نشانده است.
نکته قابل توجه دیگر در کنار تغییر معادلات امنیتی منطقه ای و جهانی رسیدن فعالبت های هسته ای ایران به نقطه بدون بازگشت و بومی شدن پیشرفت های هسته ای ایران نیز از عوامل شروع و تداوم مذاکرات بوده است.
بنابراین ایران در مقابل آمریکا بدون قدرت و از ناچاری وارد مذاکرات نشده است و تا کنون هم تسلیم این فشارهای دیپلماتیک نشده است و توانسته است سیاست مهار آمریکا را با چالش مواجه سازد.
ایلام رصد:: چرا اسرائیل و عربستان به دنبال شکست مذاکرات هسته ای بین ایران و ۱+۵ هستند؟
دکتر فلاحی:: عربستان به همراه رژیم صهیونیستی مهم ترین مخالفان منطقه ای مذاکرات هسته ای ایران با گروه ۱+۵ هستند.
اسرائیل، ایران را به عنوان رهبر جبهه مقاومت و مهم ترین تهدید کننده امنیت خود تعریف نموده است که با دسترسی به توان هسته ای ضمن به خطر انداختن امنیت اسرائیل توازن قوا در این منطقه را به نفع خود بر هم می زند.
سفرها و سخنرانی های نخست وزیر اسرائیل در شرایط حساس حاکم بر مذاکرات هسته ای صرفاً با هدف متوقف کردن این مذاکرات صورت می گیرد.
عربستان نیز از پیروزی انقلاب تا کنون به لحاظ نفوذ مذهبی و ایدئولوژیک در منطقه با ایران رقابت شدیدی دارد.
در واقع ایران و عربستان بر سر تسلط بر خاورمیانه و خلیج فارس و افزایش نفوذ منطقه ای خود رقابت قابل تو جهی با هم دارند.
آنها به خاطر تغییرات اساسی در الگوهای نظم و امنیت منطقه ای وبر سر ایجاد یک نظم جدید با محوریت خود با هم رقابت دارند.
این دو واحد سیاسی به دنبال کم کردن وزن سیاسی همدیگر در منطقه و تضعیف جایگاه همدیگر در معادلات منطقه ای هستند و این رقابت نقش زیادی در بی ثباتی منطقه خاورمیانه دارد.
عربستان برای تضعیف نقش و نفوذ منطقه ای ایران با صهیونیزم ائتلاف نموده است و در جبهه غرب و در مقابل ایران بازی می کند، از تروریسم تکفیری حمایت می کند و مخالف به سرانجام رسیدن مذاکرات ایران با ۶ کشور قدرتمند جهان است چون کاهش تنش های ایران با این قدرت ها می تواند به افزایش نقش منطقه ای ایران منجر شود.
ایران نیز با ایجاد یک جبهه مقاومت و نفوذ در کشورهای مهم عربی، پایگاه های قدرت عربستان در منطقه را به چالش اساسی کشیده است.
در دعوای ام القرایی ایران و عربستان این ایران بوده است که توانسته خود را به عنوان رهبر جنبش های اسلامی و انقلابی مطرح کند و نظام سیاسی عربستان به عنوان یک نظام قبیله ای مرتجع و محافظه کار فاقد جذابیت ایدئولوژیک برای جوانان خاورمیانه بوده است.
قدرت های فرا منطقه ای نیز برای تضعیف قدرت هر دو واحد سیاسی به این رقابت دامن می زنند.
دقیقاً همین استراتژی را با ایجاد جنگ ایران و عراق اتخاذ کردند برای این که بتوانند ایران و عراق را به عنوان دو قدرت مهم منطقه ای خنثی کنند و به عبارت دیگر دندان های آن ها را بکشند و به همین دلیل بسترهای یک جنگ ویران‌گر بین این دو کشور را فراهم نمودند.
ایلام رصد:: همانگونه که شاهد هستیم کشورهای مذاکره کننده با ایران به دنبال گره زدن پرونده هسته ای ایران به حمایت ایران از جبهه مقاومت هستند، واکنش ایران در این زمینه چه می تواند باشد؟
دکتر فلاحی:: این مذاکرات صرفاً در رابطه با پرونده هسته ای ایران است و حتی ۱+۵ حق ندارد سایر توانمندی های نظامی ایران را به این پرونده گره بزند و فکر نمی کنم تیم ما اجازه طرح این درخواست های نا معقول را به رقبا بدهد.
همچنین تیم مذاکره کننده ایرانی نمی تواند بر خلاف قانون اساسی عمل کرده چون طبق اصل ۱۵۲ قانون اساسی سیاست خارجی ایران بر اساس نفی هر گونه سلطه جویی و سلطه پذیری،حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور،دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت های سلطه گر و روابط صلح آمیز با دول غیر محارب است.
بر این اساس مبارزه با قدرت های زیاده خواه مثل اسرائیل و آمریکا یکی از مهم ترین مبانی قانون اساسی است.
جبهه مقاومت بازوی ایران در عملیاتی نمودن این اصل مهم قانون اساسی بوده و از طرف دیگر همین جبهه و توان باز دارندگی آن قدرت چانه زنی ایران در مذاکرات را بالا برده است.
معامله بر سر جبهه مقاومت منجر به تضعیف جایگاه جهانی و منطقه ای ایران خواهد شد.
ایلام رصد:: آیا آمریکا به تعهدات خود عمل می کند و قابل اعتماد هست؟
دکتر فلاحی:: در این مذاکرات سیاسی و کلاً در بازی های سیاسی هیچ کس قابل اعتماد نیست زیرا همه به دنبال تأمین منافع خودشان هستند.
آمریکا و یا هر واحد سیاسی دیگر به دنبال بهره برداری از این مذاکرات به نفع خودشان بوده، هم چنان که ما به دنبال تأمین منافع ملی خود هستیم.
بنابراین آن چه که اهمیت دارد این است که دستگاه دیپلماسی ما درک درستی از منافع ما ، توان و نقاط ضعف رقبا داشته باشند.
در داخل نیز نباید تحرکاتی صورت بگیرد که دست مذاکره کنندگان ما خالی شود و نباید تلاش کنیم که یک نوع بی تفاوتی نسبت به توانمندی هسته ای ایران ایجاد شود و همچنین نبایستی به دنبال توافق به هر قیمتی باشیم.
اتفاقاً انتقاد و حتی مخالفت های منطقی با مذاکرات در صورتی که رگه های انحراف در آن دیده شود می تواند قدرت چانه زنی ما را بالا برده و این کاری است که آمریکایی ها هم انجام می دهند.
آن ها به دو گروه تقسیم شده اند:موافقان و مخالفان مذاکرات و این مخالفان هستند که دست مذاکره کنندگان آمریکایی را در مذاکرات پر کرده اند.
ایلام رصد:: نقش مقام معظم رهبری در روند جدید مذاکرات را به چه گونه ای می بینیند؟
دکتر فلاحی:: رهبر انقلاب در سه دولت خاتمی، احمدی نژاد و روحانی از یک طرف با روشنگری ها و افق گسترده و وسعت دید سیاسی خود مهم ترین عامل در جلوگیری از انحراف تیم های مذاکره کننده ما بوده اند ونقش مهمی در مدیریت بحران های ناشی از زیاده خواهی های طرف مقابل داشته اند.
از سوی دیگر با حمایت منطقی از تیم های مذاکره کننده باعث دلگرمی و موفقیت آن ها شده اند.
ایلام رصد:: آیا تنها وظیفه وزارت خارجه مذاکرات هسته ای است ؟
( با توجه به اینکه تمام ذهنیت وزیر خارجه به این سمت رفته و به وزارت هسته ای معروف شده است.)
دکتر فلاحی:: بعد از این که در سال ۱۳۸۱ آمریکا رهبری قدرت های غربی را در مقابله با برنامه هسته ای ایران بر عهده گرفت ،لابی صهیونیستی و برخی کشورهای عربی نیز در جبهه مقابل ایران قرار گرفتند و با امنیتی کردن موضوع هسته ای ایران تلاش نمودند فعالیت های هسته ای ایران را متوقف کنند.
البته تلاش برای مهار انقلاب اسلامی و جلوگیری از نفوذ آن در منطقه و جهان سابقه ای به اندازه عمر انقلاب اسلامی دارد اما بحث هسته ای مهم ترین و بهترین بهانه را به ائتلاف غرب،صهیونیزم و اعراب داد تا به بهانه تلاش ایران برای اتمی شدن ، کلیت انقلاب اسلامی را به چالش بکشند.
از آن زمان تا کنون جمهوری اسلامی ایران بخش عظیمی از پتانسیل های داخلی و خارجی خود را صرف رفع اتهام از برنامه هسته ای خود نموده به طوری که دستگاه دیپلماتیک ما بخش عظیم توان خود را بر سر مذاکرات هسته ای نهاده است.
سه دولت خاتمی ،احمدی نژاد و روحانی به شکل های مختلف درگیر این مسأله بوده اند به طوری که به نظر می رسد سیاست خارجی ما در مدیریت مسأله هسته ای خلاصه شده است و حتی در دولت یازدهم که ابتکار عمل پرونده هسته ای ایران به دست وزارت امورخارجه افتاده است از این وزارت خانه به عنوان وزارت خانه هسته ای یاد می کنند.
فناوری هسته ای برای ما اهمیت اساسی دارد اما این نباید باعث شود که ما هم نا خواسته به بازی که غرب به رهبری آمریکا علیه ما راه انداخته است دامن بزنیم.
آن ها به دنبال القاء این تفکر به افکار عمومی جهان هستند که ایران مهم ترین تهدید جهانی است.
چند دور مذاکرات،جمع شدن ۶ کشور قدرتمند جهان بر سر میز مذاکره با ایران،تلاش اوباما برای بهره برداری سیاسی و انتخاباتی به نفع حزب دموکرات،تلاش اسرائیل برای بهره برداری سیاسی و امنیتی از آن و ایجاد هراس منطقه ای و جهانی نسبت به فعالیت های هسته ای ایران باعث شده است تا توجهات جامعه بین الملل به بحث هسته ای ایران مبذول شود.
البته نشستن ۶ قدرت بر سر میز مذاکره با ما می تواند نشان دهنده اهمیت و قدرت ما هم باشد اما روی آنتن بودن مداوم این مذاکرات و تلاش برای القاء این باور به افکار عمومی که آمریکا و ۵ کشور دیگر در حال مهار یک ایران خطرناک هستند نمی تواند به نفع ما باشد.
دستگاه دیپلماسی ما باید این شرایط را تغییر دهد، همان طور که با خارج کردن پرونده از شورای امنیت ملی و ارسال آن به وزارت خارجه بار امنیتی این پرونده را در داخل کاهش داد.
البته من معتقدم با توجه به اهمیت فناوری هسته ای و تأثیر آن در توسعه کشور وزارت خارجه باید نسبت به حل و فصل آن اهتمام داشته باشد ولی تقلیل تمام مسائل داخلی و خارجی به نتیجه این مذاکرات همان چیزی است که دشمنان ایران به دنبال آن هستند.
ایلام رصد:: پیش بینی شما از نتیجه نهایی مذاکرات چگونه است؟
دکتر فلاحی:: تلطیف فضای بین الملل نسبت به ایران، اختلاف بین مخالفین ایران و شکاف در جبهه متحدینی که علیه ایران ائتلاف تشکیل داده بودند و همچنین گرفتن زمان و توان از حریف برای مقابله با ایران،پذیرش ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای که مذاکره با آن عقلانی تر است از نتایج مثبت این مذاکرات می تواند باشد.
همچنین جلوگیری از تقابل های نظامی، پذیرفتن حق ایران برای داشتن فن آوری هسته ای با قرار گرفتن ۶ کشور قدرتمند دنیا پشت میز مذاکره با آن و انزوای اسرائیل، عربستان و سایر مخالفین منطقه ای ایران می تواند از دیگر نتایج این مذاکرات باشد.
اما پذیرفتن توقف پیشرفت های هسته ای ایران و اجازه کنترل ها و نظارت های شدید بین المللی بر فعالیت های هسته ای و تداوم و گسترش تحریم ها،فرسایشی و بدون نتیجه ماندن مذاکرات، نمی تواند نشانه های موفقیت دیپلماتیک ایران باشد که نباید به وقوع بپیوندد.
به شکل کلی بنده معتقدم این مذاکرات هر چند باعث شده بسیاری از تابوهای سیاسی شکسته شوند و ایران و آمریکا بعد از سه دهه بر سر میز گفتگو با هم بنشینند اما این به معنای تغییر اساسی ذهنیت ها،انگاره ها و ایستارهای سیاسی و تغییر اساسی رفتارهای طرفین نسبت به هم نیست.
البته طرف آمریکایی چون به دنبال تأمین منافع متحدین خود از قبیل اسرائیل نیز هست هم قابل اعتماد نیست و هم به واسطه تسلط لابی های صهیونیسم برکاخ سفید استقلال کامل ندارد.
ایران نباید برای حل و فصل این موضوع که آمریکا و متحدینش آن را سیاسی-امنیتی کرده اند صرفاً به این مذاکرات بسنده کند بلکه باید از تمام پتانسیل و قدرت منطقه ای و جهانی خود در ابعاد مختلف استفاده کند.
انتهای پیام/ش
در همین راستا مذاکرات با روند جدید و حضور فعال آمریکا و نشست های دوجانبه بین ایران و آمریکا شروع شد و ماههاست که به طول انجامیده است.
,به نظر می رسید اوباما نیز منتظر نتیجه دادن دیپلماسی ایالات متحده و ایران است و با علم به این که توافق هسته ای با ایران ضروری است، پای میز مذاکره آمده است.
,اما این روزها داستان فرق می کند، هم اکنون در میانه ی مدت زمان تمدید مذاکرات هستیم و با وجود این که پیشرفت های قابل توجهی در مذاکرات به دست آمده، احتمال شکست مذاکرات وجود دارد.
,ایالات متحده قطعاً می داند که حسن روحانی رئیس جمهور ایران به دنبال میراثی سیاسی و ارزشمند با استفاده از لغو تحریم ها است.
,متأسفانه می بینیم که کشورهای مذاکره کننده به جای نگاه به روند منطقی مذاکرات بدنبال دستورات لابی های صهیونیست بوده و بیشتر منافع اسرائیل را در نظر میگیرند و مذاکرات را با مشکلاتی مواجه ساختند.
,در همین رابطه خبرنگار سیاسی ایلام رصد با سرکار خانم سارا فلاحی، دکترای علوم سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مصاحبه ای را انجام داده که در زیر می خوانید.
, ایلام رصد,,
ایلام رصد:: به نظر شما مهم ترین دلیل تن دادن آمریکا به مذاکره با ایران چیست؟
, ایلام رصد::,دکتر فلاحی:: این مسأله که چرا آمریکا به مذاکره با ایران تن داده است می تواند ناشی از تغییر محیط امنیت بین الملل باشد.
,آمریکا به این نتیجه رسیده است که توانمندی های نظامی و سخت افزاریش متناسب با تهدیدات جدید جهانی و منطقه ای نیست و نمی تواند بر اساس استراتژی های سابق هژمونی خود را حفظ نماید.
,به عنوان مثال اگر چه آمریکا بعد از فروپاشی شوروی خلأ وجود یک دشمن که بتواند در سایه ترس و وحشت ناشی از آن چرخ های اقتصاد نظامی خود را به حرکت درآورد را به شدت احساس نمود و از دشمن جدیدی به نام تروریسم برای خروج از بحران معنا در رفتارهای نظامی و سیاسی خود در جهان استفاده نمود و حتی با استفاده از این استراتژی عراق و افغانستان را اشغال نمود.
,به دنبال آن از تروریسم تکفیری نیز برای بی ثبات سازی قدرت های منطقه ای معاند خود در خاورمیانه استفاده بهره برد.
,اما گسترش دامنه تهدیدات این دشمن خود ساخته، به سمت متحدین عرب آمریکا، ضعف دولت های مرکزی در خاورمیانه و بازگشت تروریست ها به اروپا و غرب باعث شد تا آمریکا به این نتیجه برسد که امنیت خاورمیانه با الگوهای امنیتی سابق که مبتنی بر انزوا و نادیده گرفتن قدرت های تأثیر گذار منطقه ای مانند ایران و تلاش برای تقویت رقبای آن هابود برقرار نمی شود.
,بنابراین در دوران اوباما سیاست خارجی آمریکا با یک چرخش معنا دار به سمت به کارگیری اقدامات و ابزارهای نرم افزاری و دیپلماتیک در مقابل رقبای خود رفت.
,البته این به معنای تغییر در استراتژی مهار ایران توسط آمریکا نیست بلکه در شرایط کنونی شیوه مهار ایران تغییر کرده است.
,کاخ سفید فشار دیپلماتیک بر ایران را برای مهار ایران در پیش گرفته است تا بتواند از شکست هژمونی خود در منطقه خاورمیانه جلوگیری کند.
,,
ایلام رصد:: آیا ایران می توانداستراتژی مهار خود را مهار کند؟
, ایلام رصد::,دکتر فلاحی:: آمریکا از بدو پیروزی انقلاب تا کنون شیوه های گوناگونی برای مهار ایران به کار برده است ؛ تقابل نظامی، تحریم های همه جانبه، امنیتی کردن ایران به بهانه فعالیت های هسته ای، ائتلاف سازی منطقه ای و جهانی علیه ایران، موازنه سازی و…نمونه هایی از شیوه های مهار جمهوری اسلامی است.
,با توجه به شرایط حاکم بر جهان و منطقه استراتژی مهار ایران تعییر کرده است و به شیوه فشار دیپلماتیک از طریق فعال نمودن دیپلماسی عمومی علیه ایران اعمال می شود.
,اما ایران به لحاظ موقعیت منحصر به فرد ژئوپولیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی،داشتن دولت قدرتمند،توانمندی های نظامی و سخت افزاری،توان بالا در جنگ های نامتقارن و نا منظم،رهبری جبهه مقاومت معاند اسرائیل،توانمندی های نرم افزاری در حوزه سیاست و فرهنگ و مردمی بودن نظام سیاسی حاکم بر آن از پتانسیل های بالایی برخوردار است که آمریکا را وادار به مذاکره کرده است.
,ضمن این که تلاش ایران برای مقابله با مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم،تلاش برای جلوگیری از انزوای منطقه ای و جهانی و حضور فعال در معادلات سیاسی –اقتصادی جهان باعث شده است تا ایران نیز وارد این مذاکرات شود هم چنان که آمریکا به واسطه بحران های اقتصادی،بحران کارامدی در راهبرد مبتی بر ثبات هژمونیک،شکنندگی توان امنیتی ،سیاسی و اقتصادی متحدین خود در منطقه و…چاره ای جز مذاکره با ایران نداشت.
,به عبارت دیگر نیازهای متقابل ایران و آمریکا به هم، به دلیل منافع هم پوشان دو طرف آن ها بر سر میز مذاکره نشانده است.
,نکته قابل توجه دیگر در کنار تغییر معادلات امنیتی منطقه ای و جهانی رسیدن فعالبت های هسته ای ایران به نقطه بدون بازگشت و بومی شدن پیشرفت های هسته ای ایران نیز از عوامل شروع و تداوم مذاکرات بوده است.
,بنابراین ایران در مقابل آمریکا بدون قدرت و از ناچاری وارد مذاکرات نشده است و تا کنون هم تسلیم این فشارهای دیپلماتیک نشده است و توانسته است سیاست مهار آمریکا را با چالش مواجه سازد.
,,
ایلام رصد:: چرا اسرائیل و عربستان به دنبال شکست مذاکرات هسته ای بین ایران و ۱+۵ هستند؟
, ایلام رصد::,دکتر فلاحی:: عربستان به همراه رژیم صهیونیستی مهم ترین مخالفان منطقه ای مذاکرات هسته ای ایران با گروه ۱+۵ هستند.
,اسرائیل، ایران را به عنوان رهبر جبهه مقاومت و مهم ترین تهدید کننده امنیت خود تعریف نموده است که با دسترسی به توان هسته ای ضمن به خطر انداختن امنیت اسرائیل توازن قوا در این منطقه را به نفع خود بر هم می زند.
,سفرها و سخنرانی های نخست وزیر اسرائیل در شرایط حساس حاکم بر مذاکرات هسته ای صرفاً با هدف متوقف کردن این مذاکرات صورت می گیرد.
,عربستان نیز از پیروزی انقلاب تا کنون به لحاظ نفوذ مذهبی و ایدئولوژیک در منطقه با ایران رقابت شدیدی دارد.
,در واقع ایران و عربستان بر سر تسلط بر خاورمیانه و خلیج فارس و افزایش نفوذ منطقه ای خود رقابت قابل تو جهی با هم دارند.
,آنها به خاطر تغییرات اساسی در الگوهای نظم و امنیت منطقه ای وبر سر ایجاد یک نظم جدید با محوریت خود با هم رقابت دارند.
,این دو واحد سیاسی به دنبال کم کردن وزن سیاسی همدیگر در منطقه و تضعیف جایگاه همدیگر در معادلات منطقه ای هستند و این رقابت نقش زیادی در بی ثباتی منطقه خاورمیانه دارد.
,عربستان برای تضعیف نقش و نفوذ منطقه ای ایران با صهیونیزم ائتلاف نموده است و در جبهه غرب و در مقابل ایران بازی می کند، از تروریسم تکفیری حمایت می کند و مخالف به سرانجام رسیدن مذاکرات ایران با ۶ کشور قدرتمند جهان است چون کاهش تنش های ایران با این قدرت ها می تواند به افزایش نقش منطقه ای ایران منجر شود.
,ایران نیز با ایجاد یک جبهه مقاومت و نفوذ در کشورهای مهم عربی، پایگاه های قدرت عربستان در منطقه را به چالش اساسی کشیده است.
,در دعوای ام القرایی ایران و عربستان این ایران بوده است که توانسته خود را به عنوان رهبر جنبش های اسلامی و انقلابی مطرح کند و نظام سیاسی عربستان به عنوان یک نظام قبیله ای مرتجع و محافظه کار فاقد جذابیت ایدئولوژیک برای جوانان خاورمیانه بوده است.
,قدرت های فرا منطقه ای نیز برای تضعیف قدرت هر دو واحد سیاسی به این رقابت دامن می زنند.
,دقیقاً همین استراتژی را با ایجاد جنگ ایران و عراق اتخاذ کردند برای این که بتوانند ایران و عراق را به عنوان دو قدرت مهم منطقه ای خنثی کنند و به عبارت دیگر دندان های آن ها را بکشند و به همین دلیل بسترهای یک جنگ ویران‌گر بین این دو کشور را فراهم نمودند.
,,
ایلام رصد:: همانگونه که شاهد هستیم کشورهای مذاکره کننده با ایران به دنبال گره زدن پرونده هسته ای ایران به حمایت ایران از جبهه مقاومت هستند، واکنش ایران در این زمینه چه می تواند باشد؟
, ایلام رصد::,دکتر فلاحی:: این مذاکرات صرفاً در رابطه با پرونده هسته ای ایران است و حتی ۱+۵ حق ندارد سایر توانمندی های نظامی ایران را به این پرونده گره بزند و فکر نمی کنم تیم ما اجازه طرح این درخواست های نا معقول را به رقبا بدهد.
,همچنین تیم مذاکره کننده ایرانی نمی تواند بر خلاف قانون اساسی عمل کرده چون طبق اصل ۱۵۲ قانون اساسی سیاست خارجی ایران بر اساس نفی هر گونه سلطه جویی و سلطه پذیری،حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور،دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت های سلطه گر و روابط صلح آمیز با دول غیر محارب است.
,بر این اساس مبارزه با قدرت های زیاده خواه مثل اسرائیل و آمریکا یکی از مهم ترین مبانی قانون اساسی است.
,جبهه مقاومت بازوی ایران در عملیاتی نمودن این اصل مهم قانون اساسی بوده و از طرف دیگر همین جبهه و توان باز دارندگی آن قدرت چانه زنی ایران در مذاکرات را بالا برده است.
,معامله بر سر جبهه مقاومت منجر به تضعیف جایگاه جهانی و منطقه ای ایران خواهد شد.
,,
ایلام رصد:: آیا آمریکا به تعهدات خود عمل می کند و قابل اعتماد هست؟
, ایلام رصد::,دکتر فلاحی:: در این مذاکرات سیاسی و کلاً در بازی های سیاسی هیچ کس قابل اعتماد نیست زیرا همه به دنبال تأمین منافع خودشان هستند.
,آمریکا و یا هر واحد سیاسی دیگر به دنبال بهره برداری از این مذاکرات به نفع خودشان بوده، هم چنان که ما به دنبال تأمین منافع ملی خود هستیم.
,بنابراین آن چه که اهمیت دارد این است که دستگاه دیپلماسی ما درک درستی از منافع ما ، توان و نقاط ضعف رقبا داشته باشند.
,در داخل نیز نباید تحرکاتی صورت بگیرد که دست مذاکره کنندگان ما خالی شود و نباید تلاش کنیم که یک نوع بی تفاوتی نسبت به توانمندی هسته ای ایران ایجاد شود و همچنین نبایستی به دنبال توافق به هر قیمتی باشیم.
,اتفاقاً انتقاد و حتی مخالفت های منطقی با مذاکرات در صورتی که رگه های انحراف در آن دیده شود می تواند قدرت چانه زنی ما را بالا برده و این کاری است که آمریکایی ها هم انجام می دهند.
,آن ها به دو گروه تقسیم شده اند:موافقان و مخالفان مذاکرات و این مخالفان هستند که دست مذاکره کنندگان آمریکایی را در مذاکرات پر کرده اند.
,,
ایلام رصد:: نقش مقام معظم رهبری در روند جدید مذاکرات را به چه گونه ای می بینیند؟
, ایلام رصد::,دکتر فلاحی:: رهبر انقلاب در سه دولت خاتمی، احمدی نژاد و روحانی از یک طرف با روشنگری ها و افق گسترده و وسعت دید سیاسی خود مهم ترین عامل در جلوگیری از انحراف تیم های مذاکره کننده ما بوده اند ونقش مهمی در مدیریت بحران های ناشی از زیاده خواهی های طرف مقابل داشته اند.
,از سوی دیگر با حمایت منطقی از تیم های مذاکره کننده باعث دلگرمی و موفقیت آن ها شده اند.
,,
ایلام رصد:: آیا تنها وظیفه وزارت خارجه مذاکرات هسته ای است ؟
, ایلام رصد::,( با توجه به اینکه تمام ذهنیت وزیر خارجه به این سمت رفته و به وزارت هسته ای معروف شده است.)
,دکتر فلاحی:: بعد از این که در سال ۱۳۸۱ آمریکا رهبری قدرت های غربی را در مقابله با برنامه هسته ای ایران بر عهده گرفت ،لابی صهیونیستی و برخی کشورهای عربی نیز در جبهه مقابل ایران قرار گرفتند و با امنیتی کردن موضوع هسته ای ایران تلاش نمودند فعالیت های هسته ای ایران را متوقف کنند.
,البته تلاش برای مهار انقلاب اسلامی و جلوگیری از نفوذ آن در منطقه و جهان سابقه ای به اندازه عمر انقلاب اسلامی دارد اما بحث هسته ای مهم ترین و بهترین بهانه را به ائتلاف غرب،صهیونیزم و اعراب داد تا به بهانه تلاش ایران برای اتمی شدن ، کلیت انقلاب اسلامی را به چالش بکشند.
,از آن زمان تا کنون جمهوری اسلامی ایران بخش عظیمی از پتانسیل های داخلی و خارجی خود را صرف رفع اتهام از برنامه هسته ای خود نموده به طوری که دستگاه دیپلماتیک ما بخش عظیم توان خود را بر سر مذاکرات هسته ای نهاده است.
,سه دولت خاتمی ،احمدی نژاد و روحانی به شکل های مختلف درگیر این مسأله بوده اند به طوری که به نظر می رسد سیاست خارجی ما در مدیریت مسأله هسته ای خلاصه شده است و حتی در دولت یازدهم که ابتکار عمل پرونده هسته ای ایران به دست وزارت امورخارجه افتاده است از این وزارت خانه به عنوان وزارت خانه هسته ای یاد می کنند.
,فناوری هسته ای برای ما اهمیت اساسی دارد اما این نباید باعث شود که ما هم نا خواسته به بازی که غرب به رهبری آمریکا علیه ما راه انداخته است دامن بزنیم.
,آن ها به دنبال القاء این تفکر به افکار عمومی جهان هستند که ایران مهم ترین تهدید جهانی است.
,چند دور مذاکرات،جمع شدن ۶ کشور قدرتمند جهان بر سر میز مذاکره با ایران،تلاش اوباما برای بهره برداری سیاسی و انتخاباتی به نفع حزب دموکرات،تلاش اسرائیل برای بهره برداری سیاسی و امنیتی از آن و ایجاد هراس منطقه ای و جهانی نسبت به فعالیت های هسته ای ایران باعث شده است تا توجهات جامعه بین الملل به بحث هسته ای ایران مبذول شود.
,البته نشستن ۶ قدرت بر سر میز مذاکره با ما می تواند نشان دهنده اهمیت و قدرت ما هم باشد اما روی آنتن بودن مداوم این مذاکرات و تلاش برای القاء این باور به افکار عمومی که آمریکا و ۵ کشور دیگر در حال مهار یک ایران خطرناک هستند نمی تواند به نفع ما باشد.
,دستگاه دیپلماسی ما باید این شرایط را تغییر دهد، همان طور که با خارج کردن پرونده از شورای امنیت ملی و ارسال آن به وزارت خارجه بار امنیتی این پرونده را در داخل کاهش داد.
,البته من معتقدم با توجه به اهمیت فناوری هسته ای و تأثیر آن در توسعه کشور وزارت خارجه باید نسبت به حل و فصل آن اهتمام داشته باشد ولی تقلیل تمام مسائل داخلی و خارجی به نتیجه این مذاکرات همان چیزی است که دشمنان ایران به دنبال آن هستند.
,,
ایلام رصد:: پیش بینی شما از نتیجه نهایی مذاکرات چگونه است؟
, ایلام رصد::,دکتر فلاحی:: تلطیف فضای بین الملل نسبت به ایران، اختلاف بین مخالفین ایران و شکاف در جبهه متحدینی که علیه ایران ائتلاف تشکیل داده بودند و همچنین گرفتن زمان و توان از حریف برای مقابله با ایران،پذیرش ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای که مذاکره با آن عقلانی تر است از نتایج مثبت این مذاکرات می تواند باشد.
,همچنین جلوگیری از تقابل های نظامی، پذیرفتن حق ایران برای داشتن فن آوری هسته ای با قرار گرفتن ۶ کشور قدرتمند دنیا پشت میز مذاکره با آن و انزوای اسرائیل، عربستان و سایر مخالفین منطقه ای ایران می تواند از دیگر نتایج این مذاکرات باشد.
,اما پذیرفتن توقف پیشرفت های هسته ای ایران و اجازه کنترل ها و نظارت های شدید بین المللی بر فعالیت های هسته ای و تداوم و گسترش تحریم ها،فرسایشی و بدون نتیجه ماندن مذاکرات، نمی تواند نشانه های موفقیت دیپلماتیک ایران باشد که نباید به وقوع بپیوندد.
,به شکل کلی بنده معتقدم این مذاکرات هر چند باعث شده بسیاری از تابوهای سیاسی شکسته شوند و ایران و آمریکا بعد از سه دهه بر سر میز گفتگو با هم بنشینند اما این به معنای تغییر اساسی ذهنیت ها،انگاره ها و ایستارهای سیاسی و تغییر اساسی رفتارهای طرفین نسبت به هم نیست.
,البته طرف آمریکایی چون به دنبال تأمین منافع متحدین خود از قبیل اسرائیل نیز هست هم قابل اعتماد نیست و هم به واسطه تسلط لابی های صهیونیسم برکاخ سفید استقلال کامل ندارد.
,ایران نباید برای حل و فصل این موضوع که آمریکا و متحدینش آن را سیاسی-امنیتی کرده اند صرفاً به این مذاکرات بسنده کند بلکه باید از تمام پتانسیل و قدرت منطقه ای و جهانی خود در ابعاد مختلف استفاده کند.
,,
انتهای پیام/ش
,]
ارسال دیدگاه