مسئول خانه فرش قزوین گفت: یکی از بزرگترین مشکلات استان ما نداشتن کارگاه رنگرزی است؛ چند نفری هستند که کار رنگرزی انجام میدهند که به آنها بها داده نشده و سرمایه لازم برای شروع کار را ندارند؛ اما خوشبختانه به تازگی یک مرکز تخصصی فرش راهاندازی کردیم.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل ازشاخص، فرش دستبافت ریشه در فرهنگ بومی قزوینی دارد؛ زمانی نه چندان دور در گذشته فرش دستباف قزوین در بازارهای جهانی جایگاه ویژهای داشت اما در سالهای اخیر تمایل نسل جدید به ویژه بانوان به فرش دستبافت به دلیل تحصیل و گرایش به شغلهای پشت میز نشینی کاهش پیدا کرده و همین امر موجب شده تا خانوادهها از این هنر سنتی درآمد آفرین فاصله بگیرند در حالیکه این شغل علاوه بر اینکه یک هنر برای بانوان است میتواند منبع درآمدی برای خانوار محسوب شود.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, شاخص,خوشبختانه هنوز هم کسانی هستند که ارزش خاصی برای این هنر قائل هستند و با وجود سختیهای فراوانی که ممکن است در این عرصه وجود داشته باشد برای پا بر جا ماندن این هنر تلاش میکنند.
معصومه کولجی یکی از بانوان قزوینی است ۵۱ سالن سن دارد و کارهای هنری را از ۱۰ سالگی شروع کرده است.
در ادامه گفتوگویی خواندنی با این بافنده فرش که زمینه اشتغال بسیاری را فراهم کرده است خواهیم داشت….
وی با بیان اینکه بافتن فرش را از ۱۶ سالگی زمانی که دانشآموز دبیرستانی بوده آغاز کرده است، اظهار میکند: در حال حاضر ۱۲ سال است که به صورت رسمی در کار فرش مشغول هستم.
وی می افزاید: تقریبا در تمام کارهای هنری دستی دارم اما به طور حرفهای از سن ۱۲ سالگی سالیان خیلی زیادی خیاطی و بافتنی انجام می دادم تا سال ۸۲ که از آن سال به بعد در کار فرش فعالیت میکنم.
کولجی خاطرنشان میکند: من سالهای زیادی در کنار مادرم خیاطی میکردم که بعد از فوت مادرم به دلیل وابستگی شدید نتوانستم شغل خیاطی را ادامه دهم و دوست نداشتم در آن محیط بدون مادرم کارم را ادامه دهم.
این بافنده فرش ابراز میکند: بعد از فوت مادرم تصمیم گرفتم یک مغازه اسباب بازی فروشی راهاندازی کنم؛ حین کار به بانوانی که نیازمند بودند پیشنهاد کار میدادم و سعی میکردم به نیت خیر تا جایی که ممکن بود از ظرفیت تواناییهای آنان استفاده کنم تا بتوانم گرهای از مشکلاتشان را باز کنم.
مسئول خانه فرش قزوین ادامه میدهد: کار قالی بافی به صورت حرفهای از روزی آغاز شد که بانویی در قالب تکدی گری برای کمک به مغازهام مراجعه کرد؛ در جواب گفتم من پولی برای رفع نیازت نمیپردازم چون این کار عاقبت ندارد و بعد از چند روز مجدد احساس نیاز خواهی کرد؛ اگر حرفهای بلدی من میتوانم سرمایه اولیه در اختیارت بگذارم تا بتوانی کارت را گسترش دهی.
وی میافزاید: آن خانم در جواب گفت من قالی بافی بلدم بنابراین امکانات اولیه برای یک تابلوفرش را در اختیارش گذاشتم تا برایم ببافد و به تدریج از طریق دوستان و آشنایان آن خانم؛ ۱۰ نفر جذب این کار شدند تا جایی که به ۲۵ نفر رسیدند به طوریکه منزل ما ظرفیت ۱۰ تابلو فرش را نداشت لذا تصمیم گرفتم آن کار را رسمی کنم.
کولجی اظهار میکند: لذا به تدریج این کار وسعت گرفت و بابت آموزش، هزینهای از هنرجوها دریافت نمیکردم و دوست داشتم همیشه افرادی که نیازمند کار هستند را بپذیرم و هدفم کمک کردن به بانوانی بود که سرپرست خانوار و یا بدسرپرست بودند و ترجیح میدادند داخل منزل منبع درآمدی برای خودشان داشته باشند و کارهای آماده شده را خودم خریداری کنم و سعی میکردم در هر کار خدماتی که ماهر بودن برای آنها جذب مشتری کنم .
مسئول خانه فرش قزوین بیان میکند: اکنون من برای ۸۰ نفر به طور مستقیم و ۱۵۰ نفر به طور غیر مستقیم کارآفرینی کردم که اگر تمام کارگاهداران این میزان ایجاد اشتغال داشته باشند می توانیم در زمینه فرش پیشرفت کاری داشته باشیم.
وی می افزاید: متاسفانه دستمزد قالی بافی در کشور ما خیلی پایین است و فکر میکنم مسئولین در این زمینه بسیار کوتاهی کردند چراکه به این هنر ارزشمند بها نمیدهند درحالیکه گسترش این کار میتواند زمینه اشتغال بسیاری از افراد را فراهم سازد چراکه علاوه بر بافنده، تولید کننده، حمل و نقل، پرداخت کننده، چله کشی و رنگرزی هم با این حرفه آمیخته خواهند شد.
کولجی با اشاره به اینکه دولت باید از بافندههای فرش حمایت کند، اظهار می کند: بیشتر بافندگانی که برای ما کار می کنند از حاشیهها و روستا هستند که وضعیت مناسبی ندارند به طوریکه بیشتر آنها بد سرپرست و یا سرپرست خانوار هستند.
این بافنده فرش با بیان اینکه بزرگترین ظلم در حق بافندههای فرش قطع بیمهها بود، گفت: فرش بافی صدمات زیادی به بافنده ها وارد می کند بنابراین حتما باید بیمه داشته باشند که بدانند آینده تضمین شده ای دارند؛ چراکه بافندگان علاوه زمانی که پای فرش می گذارند از بدن خود نیز می گذرند و نیاز به کمک تامین اجتماعی دارند.
وی ادامه میدهد:۹۰ درصد از بافندگان دوست دارند در ازای این کار حداقل آینده داشته باشند لذا برای این کار از اداره کار وتامین اجتماعی درخواست کردم امتیازی برای کارگاه داران فرش قائل شوند تا ما بتوانیم به عنوان کارفرما با تخفیف چند درصدی بافندهها را بیمه کنیم و این کار علاوه بر ایجاد انگیزه موجب تمایل خانواده به این کارها می شود و همچنین فرشها بدون هیچ عیب و نقصی بافته شوند.
مسئول خانه فرش قزوین ابراز میکند: تامین اجتماعی انتظار دارد ما بیمه کارگر و کارفرمایی بپردازیم در حالی که برای من به عنوان یک تولید کننده صرفه اقتصادی ندارد تا بتوانم علاوه بر تامین مواد اولیه حق بیمه کارگر و کارفرما بپردازم از طرفی برخی بافندهها ممکن است بعد از مدتی تمایلی به فرش بافتن نداشته و بعدها دچار مشکل شویم.
وی ادامه میدهد: با قطع بیمهها، بارها مسئولینی که از مرکز ملی فرش به استان سفر کرده بودند از بودجه پرداختی برای بیمه قالی بافان خبر دادند و گفتند بنا است مجدد بیمهها پرداخت شود اما تاکنون هیچ حرکتی انجام نشده است.
کولجی بیان میکند: متاسفانه حرکت درستی نبود که بیمه بافندههای واقعی قطع شود چراکه گاهی بازرسها سخت گیری زیادی در کار داشتند و با بهانههای مختلف بیمه ها را قطع کردند به طوریکه ظلم بزرگی در حق بافندههای واقعی شد.
این بافنده فرش اظهار میکند: زمانی که مسئولینی که از مرکز ملی فرش آمده بودند با مشارکت استاندار وقت بنا شد یک میز فرش تشکیل شود تا بتوانیم با رایزنی و تخفیفات اداره کار و تامین اجتماعی بتوانیم بافندههای متمرکز را بیمه کنیم به طوری که قطع بیمههای بافندگی تاثیر منفی روی فرش گذاشت و بزرگترین ضربه را به فرش زد چراکه دیگر تمایلی برای بافتن در بافندهها باقی نمانده است.
مسئول خانه فرش قزوین میافزاید: در حال حاضر به دنبال این هستم که به هر طریقی که شده بافندههای واقعی خودم را بیمه کنم چراکه واقعا وضعیت معیشتی درستی ندارند؛ ما انتظار بیمه قالی بافی که هزینه آن پایین است و یارانه زیادی به آن تعلق می گیرد نداریم و تنها انتظار دارم که مقداری اداره کار به ما تخفیف دهد چراکه این کار علاوه بر اینکه موجب رونق بیشتر فرش خواهد شد موجب ترغیب بافندهها خواهد شد.
وی ادامه میدهد: نمایشگاه خانه فرش قزوین هم به این منظور ایجاد شده تا فرش بانوانی که در منزل می بافند را در این مکان بفروشیم چراکه نمی توانستند جنس خود را به فروش برسانند به همین خاطر از سازمان صنعت و معدن درخواست همکاری خواستیم لذا برای فرشهای خودمان یک نمایشگاه برگزار کردیم چراکه ۴۰ تخته فرش داشتیم که صنعت و معدن این مکان را در اختیار ما گذاشتند.
کولجی بیان میکند: از زمانی که این مکان به نمایشگاه تبدیل شد خیلی از بانوان بافنده استقبال کردند چراکه میتوانستیم فرشها را با قیمت مناسب به فروش برسانیم چون تردد گردشگران و مسافران دراین مکان زیاد بود.
این بافنده فرش خاطرنشان میکند: از نظر بنده کشور به همه شغل ها و هنرها احتیاج دارد و بنا نیست که تمام جوانان دکتر و یا مهندس شوند لذا به شغل های دیگر هم نیاز داریم متاسفانه جوانانی که تحصیلات دانشگاهی دارند به هر شغلی راضی نمیشوند و ترجیح به پشت میز نشینی دارند.
مسئول خانه فرش قزوین اظهار میکند: جوانان ما حتما نباید متکی به درس و دانشگاه و مدیریت و پشت میز نشینی باشند و امیدواریم که مانند سابق روش طرح کار توسط نظام جدید آموزش و پرورش ادامه داشته باشد.
وی ابراز میکند: متاسفانه این موضوع در کشور ما فرهنگ سازی شده که کارهای هنری با فقر و نیاز آمیخته شده به طوریکه همانطور که در فیلمهای تلویزیونی هم میبینیم خانوادهای فقیر کارهای قالی بافی و خیاطی انجام میدهند و طوری نبوده در خانوادههای ثروتمند هم دار قالی به منظور هنر در گوشه منزلش داشته باشد درصورتی که من فکر میکنم هنر عشق میخواهد .
کولجی می افزاید: یک سری دانش آموزان مدرسه دبیرستانی که برای بازدید از نمایشگاه آمده بودند زمانی که توضیح میدادم بعضی از آنان پشتشان به ما بود و زمانی که علت را پرسیدم چند نفر گفتند که کار شما را مسخره میکنند و من واقعا از این موضوع متاسف شدم که کار به این زیبایی که بارها توریستهای خارجی را به وجد آورده در شهر و کشور خود از دید جوانان خودمان مسخره به نظر برسد متاسفانه نتوانستیم این هنر را در کشور جا بیندازیم.
مسئول خانه فرش قزوین ادامه میدهد: من از نظر مالی تامین هستم و هیچ نیازی ندارم اما عاشق فرش هستم و هرچه بیشتر کار میکنم علاقه مندتر میشوم به همین خاطر زمانی که خانمها با من در مغازه درد و دل می کردند دوست داشتم علاوه بر آموزش هنر به آنها کمک کنم.
وی بیان میکند: من از تابستان کلاس پنجم ابتدایی به کلاس خیاطی رفتم و زمانی که وارد کلاس هفتم شدم جریقه ای برای خودم بافته بودم که یکی از معلمانم به نام خانم قندچی آن زمان باور نداشت که خودم توانسته باشم ببافم به همین خاطر برای اینکه خودم را به معلمم ثابت کنم با گریه شروع به بافتن سر کلاس کردم و همان کار باعث ایجاد انگیزه بیشتر شد به طوریکه کامل به بافتنی مسلط شدم.
این بافنده فرش با بیان اینکه هنرآموزی در مدارس باید جدی گرفته شود، گفت: آن زمان ما درسی به نام طرح کار داشتیم که علاوه بر درس خواندن نوعی هنرها به دانش آموزان آموزش می دادند اما متاسفانه امروز طوری شده که دانش آموزان بعد از فارغ التحصیلی هیچ کاری جز درس خواند بلد نیستند.
کولجی میگوید: من عاشق کارهای هنری هستم به طوریکه در هنرهای قلاب بافی، کوبلن بافی، مکرومه بافی، مروارید بافی، بافتنی گلدوزی و حتی موسیقی مهارت دارم و تنها کاری که نتوانستم انجام دهم نقاشی و خطاطی بودکه آن هم به علت مشغله کاری بود و به نظرم کارهای هنری باید در خون و ذات انسان وجود داشته باشد تا بتوانی با علاقه ادامه دهی.
مسئول خانه فرش قزوین اظهار میکند: من توصیه میکنم که خانمها علاوه بردرآمدزایی میتوانند این هنر را بیاموزند؛ متاسفانه زنان امروزی تن به چنین کارهایی نمی دهند تا علاوه بر یادگیری این هنر منبع درآمدی داشته باشند.
وی در خصوص بازار فروش خود میگوید: برخی کارها به صورت سفارشی از استان های دیگر پذیرفته می شود و برخی دیگر هم به صورت سفارش عمده از خارج از کشور پذیرفته می شود که متاسفانه تا سال گذشته این سفارشها پذیرفته می شد که به دلایل مختلف نتوانستم این کار را ادامه دهم همچنین برخی از سفارش دهندگان از کشورهای همسایه و یا برخی ایرانیان مقیم خارج بودند که به صورت تک فروشی سفارشات خود را ارائه میکردند.
این بافنده فرش بیان میکند: عمده ترین کار سفارش ۸۰ گبه برای کشور چین بود که سال گذشته تولید و تحویل داده شد که این مشتری ها بیشتر از طریق بازدیدهایی که داشتند یا از طریق سایت خانه فرش با ما ارتباط برقرار کرده بودند.
کولجی ادامه میدهد: کشور ژاپن مجدد تقاضا کرده است اما من به تنهایی قادر به پذیرفتن سفارشات نیستم و متاسفانه هیچ کدام از کارگاه داران به دلیل اینکه گبه قیمت بالایی ندارد حاضر همکاری نشدند در حالیکه این کار طرفدار خارجی زیادی دارد لذا من بیشتر با مشتریهای داخلی شهر تبریز کار میکنم.
مسئول خانه فرش قزوین ابراز میکند:ما فرشبافان باید فرشهایی با قیمت پایین تولید کنیم تا بین مردم جا بیفتد اما متاسفانه کسی مشارکت نمیکند در حالیکه اگر هر بافنده یک فرش ببافد میتواند موثر باشد.
وی اظهار میکند: تحریمها در کار فرش تاثیر منفی زیادی داشت من معمولا سعی میکنم برای رسیدن به هدفم تلاش کنم واگر هم مشکلی مالی یا فروش پیش آید آن را حل میکنم اما بزرگترین مشکلی که ما در استان قزوین داریم این است که هیچ اتحادی بین کارگاه داران وجود ندارد و هیچ ارگان دولتی و حتی اتحادیه ادر این زمینه کاری انجام نداده است.
این بافنده فرش ادامه میدهد: یکی از بزرگترین مشکلات استان ما نداشتن کارگاه رنگرزی است چند نفر هستند که کار رنگرزی انجام می دهند که به آنها بها داده نشده و سرمایه لازم برای شروع کار را ندارند اما خوشبختانه ما به تازگی یک مرکز تخصصی فرش راه اندازی کردیم که به کمک مرکز فنی و حرفه ای ناصرآباد مکانی را در شهر محمودآباد در اختیار ما گذاشتند که به عنوان کارگاه قالی بافی، کارگاه رنگرزی و پرداخت در آن صورت گیرد که بنا است با مشارکت ارگانهای دولتی انجام شود چراکه اگر این کار انجام شود چندین نفر مشغول به کار می شوند.
کولجی بیان میکند: در حال حاضر ۱۶نفر از کارگاهداران برای راه اندازی مرکز تخصصی فرش تلاش میکنیم که موانعی که موجب رکود فرش قزوین شده را برداریم تا مانند گذشته به رونق بازگردد.
مسئول خانه فرش قزوین خاطرنشان میکند: متاسفانه مردم قزوین از فرش دستبافت اطلاعی ندارند و گاهی برخی مشتری ها فرق بین فرش دستبافت و ماشینی را تشخیص نمی دهند و فرش ماشینی تا جایی بین مردم جا افتاده که به طور کل فرش ماشینی فراموش شده است و این یکی از بزرگترین مشکلات ماست.
وی می افزاید: فرش دستبافت در تبریزجا افتاده و تولید کنندگان فرش می دانند که آینده دارد بنابراین بازار کار ثابت دارند و نگران ترس از به فروش رساندن فرش نیستند در حالیکه متاسفانه اوضاع فروش فرش دستبافت در قزوین بسیار کساد است به طوریکه درهفته قزوین فقط ۲ فرش را به فروش رساندیم. اما درسال های قبل وضعیت فروش مناسب تر بود.
کولجی ابراز میکند: متاسفانه بافندههای فرش استان ما از وضعیت بازار خبر ندارند که کدام طرح ها مورد تقاضای مردم است و اگر تبریزیها طرح هایشان را به ما سفارش ندهند کار ما تعطیل میشود در حالی که استان تبریز، قم، کاشان و نایین بیشترین سوءاستفاده را از بافندههای ما به نام خودشان میبرند اما ما در استان یک طرح مستقل برای خودمان نداریم.
مسئول خانه فرش قزوین بیان میکند: به جهت رونق فرش قزوین بارها از استانداری پیگیر شدم و با مشاور بانوان و خانواده استانداری در این خصوص صحبت کردیم که بتوانیم برای مهمانان خارجی و یا داخلی که از سایر استان ها برای اولین بار در استان ما حاضر می شوند یک تابلو فرش در سایزهای مختلف از آثار باستانی استان ببافیم و به آنها هدیه کنیم تا علاوه بر تبلیغ استان ما هم بتوانیم کارمان را رونق دهیم و به این منظور چندین طرح ارائه شده و چند تابلو فرش آماده کردهایم.
وی با اشاره به مشکلات دیگر فرش بافان استان بیان میکند: متاسفانه ما در شهر قزوین شورای مزد نداریم در حالیکه جزو مهمترین بخشهای فرش است تا بافندهها در جریان نرخ دستمزد خود قرار گیرند و بیشترین قیمتها از روی رقابت تعیین میشود و در واقع شاخصه تعیین قیمت دستمزد برای بافنده نداریم.
این بافنده فرش ادامه میدهد: استان طراح فرش زیاد دارد اما معمولا طرحی که مخصوص استان باشد ارائه نشده و بیشتر روی طرح های قدیمی کار شده است.؛ البته در کارگاه ما طرحهایی را از امامزاده ها و نمادهای قزوین طراحی شده که بنا است که به عنوان نمونه آماده کنیم و در صورت استقبال کار را ادامه دهیم.
وی بیان میکند: همچنین در حال حاضر با مشارکت ۱۶ نفر از کارگاه داران یک طرح خاص به عنوان فرش قزوین طراحی کردیم که اگر فرش فروشها در زمینه فرش و به ما کمک کنند تاثیر زیادی در رونق فرش قزوین خواهد داشت.
کولجی ابراز میکند: در زمینه تهیه مواد اولیه فعلا مشکل اساسی به اندازه رنگرزی نداریم و از قزوین و زنجان تهیه می کنیم و به قزوین و زنجان مراجعه می کنم و چند ماه تا اتمام رنگرزی طول می کشد و همچنین متاسفانه هیچ شخصی کار پرداخت فرش را داخل استان انجام نمی دهد و تمام فرش ها برای پرداخت به تبریز ارسال می شوند.
مسئول خانه فرش قزوین در خصوص ویژگیهای فرش دستبافت ادامه میدهد: فرش دستبافت برای سلامتی هم مفید است گبه یک فرش طبیعی است که متاسفانه در قزوین جا نیفتاده است؛بطوریکه پشم گبه کاملا طبیعی و بدون رنگرزی است و پرز آن هم در صورت ورود به بدن چون از پروتئین ساخته شده در بدن هضم می شود اما متاسفانه پرز فرش ماشینی سرطانزاست.
این بافنده فرش اظهار میکند: درحال حاضر فرش ماشینی از فرش دستبافت سبقت گرفته اما با این وجود از نظر طرح و زیبایی قابل مقایسه با فرش دستبافت نیست به طوریکه فرش دستبافت هرچه پا میخورد براق تر و زیباتر می شود و قیمت آن بیشتر می شود اما فرش ماشینی طوری است که بعد از چند سال قابل استفاده نیست و این جای تاسف دارد که بیشتر فرش فروشهای دستبافت هم به فروش فرش ماشینی و فرش های کهنه دستبافت روی آوردهاند.
وی ادامه میدهد: ارگان های دولتی باید از کارگاه داران حمایت کنند؛ دولت باید از فرش دستبافت حمایت کند چراکه ممکن است کشورهای همسایه از ما سبقت بگیرند.
کولجی خاطرنشان میکند:ما هیچ تبلیغی برای فرش دستبافت نداریم و تنها سالی یکبار نمایشگاه فرش دستبافت در استان تشکیل می شود و آن هم با حضور فرش فروشان تبریز برقرار است و طرح هایی که برای استان تبریز است و بافندههای قزوینی زحمت بافت آن را کشیده اند را به نمایش می گذاریم.
وی با بیان اینکه قیمت فرش دستبافت به مواد اولیه آن بستگی دارد، گفت: کارگاه داران باید بتوانند با سلیقه مشتری فرش تولید کنند و از طرفی برای مشتری مقرون به صرف باشد و از فرش دستبافت استقبال کنند.
مسئول خانه فرش قزوین ادامه میدهد: من چند طرح قدیمی قزوین را احیا کردم اگر هیچ طراحی راضی به مشارکت با ما نشود فرش ها را دوباره میبافم تا کاری برای فرش استان قزوین انجام داده باشم همچنین در آینده در نظر دارم طرحهای طراحان خودم را به صورت ذهنی و طراحی شده را به نام خودم ببافم که حداقل نامی از من به عنوان یک فرش باف قزوینی باقی بماند.
این بافنده فرش قزوینی اظهار میکند: در حال حاضر خانه فرش ۸ سال است که تاسیس شده که ۴ سال مدیریت آن در دست من است؛ این مکان با توافق نامه ای که بین خانه صنعت و معدن، شهرداری و سازمان نوسازی منعقد شده به مدت ۱۰ سال به خانه فرش واگذار شده است که متاسفانه نوسازی هیچ فکری برای دستگاه تهویه و دستگاه سرما و گرمای این مکان نمی کند و همین موضوع درجذب مشتری تاثیرگذاراست.
وی می افزاید: باوجود اینکه خانه فرش نیاز به بودجه دارد اما متاسفانه هیچ ارگانی حاضر به در نظر گرفتن بودجه نیست اما تاکنون هیچ هزینهای بابت آموزش دریافت نکردیم اما از این به بعد در نظر داریم برای چرخاندن مکان خانه فرش هزینه کمی دریافت کنیم.
کولجی تصریح میکند: فرش دستبافت از جهت ارگانهای دولتی ضربه های زیادی میخورد و سنگ های زیادی بر سر راه ما میاندازند و به خاطر این عدم هماهنگی ما خسارت زیادی دیده ایم.
مسئول خانه فرش قزوین در پایان میگوید: زمانی که حرف از رونق تولید زده میشود تمام ارگان های دولتی باید به حمایت از تولیدکننده گام بردارنداما متاسفانه هیچکدام از ارگان ها دولتی راضی به کمک به تولید کننده نیستند و عدم هماهنگی ارگان ها ضربه های زیادی به خانه فرش می زند.
باتوجه به اینکه امسال به عنوان سال رونق تولید نامگذاری شده امیدوارم که مسئولین در جهت حمایت از تولید و تولید کنندگان گام بردارند تا علاوه بر به چرخش درآوردن چرخه اقتصادی شرایط اشتغال را برای جوانان فراهم کنند.
انتهای پیام/
خوشبختانه هنوز هم کسانی هستند که ارزش خاصی برای این هنر قائل هستند و با وجود سختیهای فراوانی که ممکن است در این عرصه وجود داشته باشد برای پا بر جا ماندن این هنر تلاش میکنند.
,معصومه کولجی یکی از بانوان قزوینی است ۵۱ سالن سن دارد و کارهای هنری را از ۱۰ سالگی شروع کرده است.
,در ادامه گفتوگویی خواندنی با این بافنده فرش که زمینه اشتغال بسیاری را فراهم کرده است خواهیم داشت….
,وی با بیان اینکه بافتن فرش را از ۱۶ سالگی زمانی که دانشآموز دبیرستانی بوده آغاز کرده است، اظهار میکند: در حال حاضر ۱۲ سال است که به صورت رسمی در کار فرش مشغول هستم.
,وی می افزاید: تقریبا در تمام کارهای هنری دستی دارم اما به طور حرفهای از سن ۱۲ سالگی سالیان خیلی زیادی خیاطی و بافتنی انجام می دادم تا سال ۸۲ که از آن سال به بعد در کار فرش فعالیت میکنم.
,کولجی خاطرنشان میکند: من سالهای زیادی در کنار مادرم خیاطی میکردم که بعد از فوت مادرم به دلیل وابستگی شدید نتوانستم شغل خیاطی را ادامه دهم و دوست نداشتم در آن محیط بدون مادرم کارم را ادامه دهم.
,این بافنده فرش ابراز میکند: بعد از فوت مادرم تصمیم گرفتم یک مغازه اسباب بازی فروشی راهاندازی کنم؛ حین کار به بانوانی که نیازمند بودند پیشنهاد کار میدادم و سعی میکردم به نیت خیر تا جایی که ممکن بود از ظرفیت تواناییهای آنان استفاده کنم تا بتوانم گرهای از مشکلاتشان را باز کنم.
,, ,
مسئول خانه فرش قزوین ادامه میدهد: کار قالی بافی به صورت حرفهای از روزی آغاز شد که بانویی در قالب تکدی گری برای کمک به مغازهام مراجعه کرد؛ در جواب گفتم من پولی برای رفع نیازت نمیپردازم چون این کار عاقبت ندارد و بعد از چند روز مجدد احساس نیاز خواهی کرد؛ اگر حرفهای بلدی من میتوانم سرمایه اولیه در اختیارت بگذارم تا بتوانی کارت را گسترش دهی.
,وی میافزاید: آن خانم در جواب گفت من قالی بافی بلدم بنابراین امکانات اولیه برای یک تابلوفرش را در اختیارش گذاشتم تا برایم ببافد و به تدریج از طریق دوستان و آشنایان آن خانم؛ ۱۰ نفر جذب این کار شدند تا جایی که به ۲۵ نفر رسیدند به طوریکه منزل ما ظرفیت ۱۰ تابلو فرش را نداشت لذا تصمیم گرفتم آن کار را رسمی کنم.
,,
,
کولجی اظهار میکند: لذا به تدریج این کار وسعت گرفت و بابت آموزش، هزینهای از هنرجوها دریافت نمیکردم و دوست داشتم همیشه افرادی که نیازمند کار هستند را بپذیرم و هدفم کمک کردن به بانوانی بود که سرپرست خانوار و یا بدسرپرست بودند و ترجیح میدادند داخل منزل منبع درآمدی برای خودشان داشته باشند و کارهای آماده شده را خودم خریداری کنم و سعی میکردم در هر کار خدماتی که ماهر بودن برای آنها جذب مشتری کنم .
,مسئول خانه فرش قزوین بیان میکند: اکنون من برای ۸۰ نفر به طور مستقیم و ۱۵۰ نفر به طور غیر مستقیم کارآفرینی کردم که اگر تمام کارگاهداران این میزان ایجاد اشتغال داشته باشند می توانیم در زمینه فرش پیشرفت کاری داشته باشیم.
,وی می افزاید: متاسفانه دستمزد قالی بافی در کشور ما خیلی پایین است و فکر میکنم مسئولین در این زمینه بسیار کوتاهی کردند چراکه به این هنر ارزشمند بها نمیدهند درحالیکه گسترش این کار میتواند زمینه اشتغال بسیاری از افراد را فراهم سازد چراکه علاوه بر بافنده، تولید کننده، حمل و نقل، پرداخت کننده، چله کشی و رنگرزی هم با این حرفه آمیخته خواهند شد.
,کولجی با اشاره به اینکه دولت باید از بافندههای فرش حمایت کند، اظهار می کند: بیشتر بافندگانی که برای ما کار می کنند از حاشیهها و روستا هستند که وضعیت مناسبی ندارند به طوریکه بیشتر آنها بد سرپرست و یا سرپرست خانوار هستند.
,این بافنده فرش با بیان اینکه بزرگترین ظلم در حق بافندههای فرش قطع بیمهها بود، گفت: فرش بافی صدمات زیادی به بافنده ها وارد می کند بنابراین حتما باید بیمه داشته باشند که بدانند آینده تضمین شده ای دارند؛ چراکه بافندگان علاوه زمانی که پای فرش می گذارند از بدن خود نیز می گذرند و نیاز به کمک تامین اجتماعی دارند.
,وی ادامه میدهد:۹۰ درصد از بافندگان دوست دارند در ازای این کار حداقل آینده داشته باشند لذا برای این کار از اداره کار وتامین اجتماعی درخواست کردم امتیازی برای کارگاه داران فرش قائل شوند تا ما بتوانیم به عنوان کارفرما با تخفیف چند درصدی بافندهها را بیمه کنیم و این کار علاوه بر ایجاد انگیزه موجب تمایل خانواده به این کارها می شود و همچنین فرشها بدون هیچ عیب و نقصی بافته شوند.
,مسئول خانه فرش قزوین ابراز میکند: تامین اجتماعی انتظار دارد ما بیمه کارگر و کارفرمایی بپردازیم در حالی که برای من به عنوان یک تولید کننده صرفه اقتصادی ندارد تا بتوانم علاوه بر تامین مواد اولیه حق بیمه کارگر و کارفرما بپردازم از طرفی برخی بافندهها ممکن است بعد از مدتی تمایلی به فرش بافتن نداشته و بعدها دچار مشکل شویم.
,وی ادامه میدهد: با قطع بیمهها، بارها مسئولینی که از مرکز ملی فرش به استان سفر کرده بودند از بودجه پرداختی برای بیمه قالی بافان خبر دادند و گفتند بنا است مجدد بیمهها پرداخت شود اما تاکنون هیچ حرکتی انجام نشده است.
,کولجی بیان میکند: متاسفانه حرکت درستی نبود که بیمه بافندههای واقعی قطع شود چراکه گاهی بازرسها سخت گیری زیادی در کار داشتند و با بهانههای مختلف بیمه ها را قطع کردند به طوریکه ظلم بزرگی در حق بافندههای واقعی شد.
,این بافنده فرش اظهار میکند: زمانی که مسئولینی که از مرکز ملی فرش آمده بودند با مشارکت استاندار وقت بنا شد یک میز فرش تشکیل شود تا بتوانیم با رایزنی و تخفیفات اداره کار و تامین اجتماعی بتوانیم بافندههای متمرکز را بیمه کنیم به طوری که قطع بیمههای بافندگی تاثیر منفی روی فرش گذاشت و بزرگترین ضربه را به فرش زد چراکه دیگر تمایلی برای بافتن در بافندهها باقی نمانده است.
,مسئول خانه فرش قزوین میافزاید: در حال حاضر به دنبال این هستم که به هر طریقی که شده بافندههای واقعی خودم را بیمه کنم چراکه واقعا وضعیت معیشتی درستی ندارند؛ ما انتظار بیمه قالی بافی که هزینه آن پایین است و یارانه زیادی به آن تعلق می گیرد نداریم و تنها انتظار دارم که مقداری اداره کار به ما تخفیف دهد چراکه این کار علاوه بر اینکه موجب رونق بیشتر فرش خواهد شد موجب ترغیب بافندهها خواهد شد.
,وی ادامه میدهد: نمایشگاه خانه فرش قزوین هم به این منظور ایجاد شده تا فرش بانوانی که در منزل می بافند را در این مکان بفروشیم چراکه نمی توانستند جنس خود را به فروش برسانند به همین خاطر از سازمان صنعت و معدن درخواست همکاری خواستیم لذا برای فرشهای خودمان یک نمایشگاه برگزار کردیم چراکه ۴۰ تخته فرش داشتیم که صنعت و معدن این مکان را در اختیار ما گذاشتند.
,کولجی بیان میکند: از زمانی که این مکان به نمایشگاه تبدیل شد خیلی از بانوان بافنده استقبال کردند چراکه میتوانستیم فرشها را با قیمت مناسب به فروش برسانیم چون تردد گردشگران و مسافران دراین مکان زیاد بود.
,این بافنده فرش خاطرنشان میکند: از نظر بنده کشور به همه شغل ها و هنرها احتیاج دارد و بنا نیست که تمام جوانان دکتر و یا مهندس شوند لذا به شغل های دیگر هم نیاز داریم متاسفانه جوانانی که تحصیلات دانشگاهی دارند به هر شغلی راضی نمیشوند و ترجیح به پشت میز نشینی دارند.
,مسئول خانه فرش قزوین اظهار میکند: جوانان ما حتما نباید متکی به درس و دانشگاه و مدیریت و پشت میز نشینی باشند و امیدواریم که مانند سابق روش طرح کار توسط نظام جدید آموزش و پرورش ادامه داشته باشد.
,وی ابراز میکند: متاسفانه این موضوع در کشور ما فرهنگ سازی شده که کارهای هنری با فقر و نیاز آمیخته شده به طوریکه همانطور که در فیلمهای تلویزیونی هم میبینیم خانوادهای فقیر کارهای قالی بافی و خیاطی انجام میدهند و طوری نبوده در خانوادههای ثروتمند هم دار قالی به منظور هنر در گوشه منزلش داشته باشد درصورتی که من فکر میکنم هنر عشق میخواهد .
,کولجی می افزاید: یک سری دانش آموزان مدرسه دبیرستانی که برای بازدید از نمایشگاه آمده بودند زمانی که توضیح میدادم بعضی از آنان پشتشان به ما بود و زمانی که علت را پرسیدم چند نفر گفتند که کار شما را مسخره میکنند و من واقعا از این موضوع متاسف شدم که کار به این زیبایی که بارها توریستهای خارجی را به وجد آورده در شهر و کشور خود از دید جوانان خودمان مسخره به نظر برسد متاسفانه نتوانستیم این هنر را در کشور جا بیندازیم.
,مسئول خانه فرش قزوین ادامه میدهد: من از نظر مالی تامین هستم و هیچ نیازی ندارم اما عاشق فرش هستم و هرچه بیشتر کار میکنم علاقه مندتر میشوم به همین خاطر زمانی که خانمها با من در مغازه درد و دل می کردند دوست داشتم علاوه بر آموزش هنر به آنها کمک کنم.
,وی بیان میکند: من از تابستان کلاس پنجم ابتدایی به کلاس خیاطی رفتم و زمانی که وارد کلاس هفتم شدم جریقه ای برای خودم بافته بودم که یکی از معلمانم به نام خانم قندچی آن زمان باور نداشت که خودم توانسته باشم ببافم به همین خاطر برای اینکه خودم را به معلمم ثابت کنم با گریه شروع به بافتن سر کلاس کردم و همان کار باعث ایجاد انگیزه بیشتر شد به طوریکه کامل به بافتنی مسلط شدم.
,این بافنده فرش با بیان اینکه هنرآموزی در مدارس باید جدی گرفته شود، گفت: آن زمان ما درسی به نام طرح کار داشتیم که علاوه بر درس خواندن نوعی هنرها به دانش آموزان آموزش می دادند اما متاسفانه امروز طوری شده که دانش آموزان بعد از فارغ التحصیلی هیچ کاری جز درس خواند بلد نیستند.
,کولجی میگوید: من عاشق کارهای هنری هستم به طوریکه در هنرهای قلاب بافی، کوبلن بافی، مکرومه بافی، مروارید بافی، بافتنی گلدوزی و حتی موسیقی مهارت دارم و تنها کاری که نتوانستم انجام دهم نقاشی و خطاطی بودکه آن هم به علت مشغله کاری بود و به نظرم کارهای هنری باید در خون و ذات انسان وجود داشته باشد تا بتوانی با علاقه ادامه دهی.
,مسئول خانه فرش قزوین اظهار میکند: من توصیه میکنم که خانمها علاوه بردرآمدزایی میتوانند این هنر را بیاموزند؛ متاسفانه زنان امروزی تن به چنین کارهایی نمی دهند تا علاوه بر یادگیری این هنر منبع درآمدی داشته باشند.
,وی در خصوص بازار فروش خود میگوید: برخی کارها به صورت سفارشی از استان های دیگر پذیرفته می شود و برخی دیگر هم به صورت سفارش عمده از خارج از کشور پذیرفته می شود که متاسفانه تا سال گذشته این سفارشها پذیرفته می شد که به دلایل مختلف نتوانستم این کار را ادامه دهم همچنین برخی از سفارش دهندگان از کشورهای همسایه و یا برخی ایرانیان مقیم خارج بودند که به صورت تک فروشی سفارشات خود را ارائه میکردند.
,این بافنده فرش بیان میکند: عمده ترین کار سفارش ۸۰ گبه برای کشور چین بود که سال گذشته تولید و تحویل داده شد که این مشتری ها بیشتر از طریق بازدیدهایی که داشتند یا از طریق سایت خانه فرش با ما ارتباط برقرار کرده بودند.
,, ,
کولجی ادامه میدهد: کشور ژاپن مجدد تقاضا کرده است اما من به تنهایی قادر به پذیرفتن سفارشات نیستم و متاسفانه هیچ کدام از کارگاه داران به دلیل اینکه گبه قیمت بالایی ندارد حاضر همکاری نشدند در حالیکه این کار طرفدار خارجی زیادی دارد لذا من بیشتر با مشتریهای داخلی شهر تبریز کار میکنم.
,مسئول خانه فرش قزوین ابراز میکند:ما فرشبافان باید فرشهایی با قیمت پایین تولید کنیم تا بین مردم جا بیفتد اما متاسفانه کسی مشارکت نمیکند در حالیکه اگر هر بافنده یک فرش ببافد میتواند موثر باشد.
,وی اظهار میکند: تحریمها در کار فرش تاثیر منفی زیادی داشت من معمولا سعی میکنم برای رسیدن به هدفم تلاش کنم واگر هم مشکلی مالی یا فروش پیش آید آن را حل میکنم اما بزرگترین مشکلی که ما در استان قزوین داریم این است که هیچ اتحادی بین کارگاه داران وجود ندارد و هیچ ارگان دولتی و حتی اتحادیه ادر این زمینه کاری انجام نداده است.
,این بافنده فرش ادامه میدهد: یکی از بزرگترین مشکلات استان ما نداشتن کارگاه رنگرزی است چند نفر هستند که کار رنگرزی انجام می دهند که به آنها بها داده نشده و سرمایه لازم برای شروع کار را ندارند اما خوشبختانه ما به تازگی یک مرکز تخصصی فرش راه اندازی کردیم که به کمک مرکز فنی و حرفه ای ناصرآباد مکانی را در شهر محمودآباد در اختیار ما گذاشتند که به عنوان کارگاه قالی بافی، کارگاه رنگرزی و پرداخت در آن صورت گیرد که بنا است با مشارکت ارگانهای دولتی انجام شود چراکه اگر این کار انجام شود چندین نفر مشغول به کار می شوند.
,کولجی بیان میکند: در حال حاضر ۱۶نفر از کارگاهداران برای راه اندازی مرکز تخصصی فرش تلاش میکنیم که موانعی که موجب رکود فرش قزوین شده را برداریم تا مانند گذشته به رونق بازگردد.
,مسئول خانه فرش قزوین خاطرنشان میکند: متاسفانه مردم قزوین از فرش دستبافت اطلاعی ندارند و گاهی برخی مشتری ها فرق بین فرش دستبافت و ماشینی را تشخیص نمی دهند و فرش ماشینی تا جایی بین مردم جا افتاده که به طور کل فرش ماشینی فراموش شده است و این یکی از بزرگترین مشکلات ماست.
,وی می افزاید: فرش دستبافت در تبریزجا افتاده و تولید کنندگان فرش می دانند که آینده دارد بنابراین بازار کار ثابت دارند و نگران ترس از به فروش رساندن فرش نیستند در حالیکه متاسفانه اوضاع فروش فرش دستبافت در قزوین بسیار کساد است به طوریکه درهفته قزوین فقط ۲ فرش را به فروش رساندیم. اما درسال های قبل وضعیت فروش مناسب تر بود.
,کولجی ابراز میکند: متاسفانه بافندههای فرش استان ما از وضعیت بازار خبر ندارند که کدام طرح ها مورد تقاضای مردم است و اگر تبریزیها طرح هایشان را به ما سفارش ندهند کار ما تعطیل میشود در حالی که استان تبریز، قم، کاشان و نایین بیشترین سوءاستفاده را از بافندههای ما به نام خودشان میبرند اما ما در استان یک طرح مستقل برای خودمان نداریم.
,مسئول خانه فرش قزوین بیان میکند: به جهت رونق فرش قزوین بارها از استانداری پیگیر شدم و با مشاور بانوان و خانواده استانداری در این خصوص صحبت کردیم که بتوانیم برای مهمانان خارجی و یا داخلی که از سایر استان ها برای اولین بار در استان ما حاضر می شوند یک تابلو فرش در سایزهای مختلف از آثار باستانی استان ببافیم و به آنها هدیه کنیم تا علاوه بر تبلیغ استان ما هم بتوانیم کارمان را رونق دهیم و به این منظور چندین طرح ارائه شده و چند تابلو فرش آماده کردهایم.
,,
وی با اشاره به مشکلات دیگر فرش بافان استان بیان میکند: متاسفانه ما در شهر قزوین شورای مزد نداریم در حالیکه جزو مهمترین بخشهای فرش است تا بافندهها در جریان نرخ دستمزد خود قرار گیرند و بیشترین قیمتها از روی رقابت تعیین میشود و در واقع شاخصه تعیین قیمت دستمزد برای بافنده نداریم.
,این بافنده فرش ادامه میدهد: استان طراح فرش زیاد دارد اما معمولا طرحی که مخصوص استان باشد ارائه نشده و بیشتر روی طرح های قدیمی کار شده است.؛ البته در کارگاه ما طرحهایی را از امامزاده ها و نمادهای قزوین طراحی شده که بنا است که به عنوان نمونه آماده کنیم و در صورت استقبال کار را ادامه دهیم.
,وی بیان میکند: همچنین در حال حاضر با مشارکت ۱۶ نفر از کارگاه داران یک طرح خاص به عنوان فرش قزوین طراحی کردیم که اگر فرش فروشها در زمینه فرش و به ما کمک کنند تاثیر زیادی در رونق فرش قزوین خواهد داشت.
,کولجی ابراز میکند: در زمینه تهیه مواد اولیه فعلا مشکل اساسی به اندازه رنگرزی نداریم و از قزوین و زنجان تهیه می کنیم و به قزوین و زنجان مراجعه می کنم و چند ماه تا اتمام رنگرزی طول می کشد و همچنین متاسفانه هیچ شخصی کار پرداخت فرش را داخل استان انجام نمی دهد و تمام فرش ها برای پرداخت به تبریز ارسال می شوند.
,مسئول خانه فرش قزوین در خصوص ویژگیهای فرش دستبافت ادامه میدهد: فرش دستبافت برای سلامتی هم مفید است گبه یک فرش طبیعی است که متاسفانه در قزوین جا نیفتاده است؛بطوریکه پشم گبه کاملا طبیعی و بدون رنگرزی است و پرز آن هم در صورت ورود به بدن چون از پروتئین ساخته شده در بدن هضم می شود اما متاسفانه پرز فرش ماشینی سرطانزاست.
,این بافنده فرش اظهار میکند: درحال حاضر فرش ماشینی از فرش دستبافت سبقت گرفته اما با این وجود از نظر طرح و زیبایی قابل مقایسه با فرش دستبافت نیست به طوریکه فرش دستبافت هرچه پا میخورد براق تر و زیباتر می شود و قیمت آن بیشتر می شود اما فرش ماشینی طوری است که بعد از چند سال قابل استفاده نیست و این جای تاسف دارد که بیشتر فرش فروشهای دستبافت هم به فروش فرش ماشینی و فرش های کهنه دستبافت روی آوردهاند.
,وی ادامه میدهد: ارگان های دولتی باید از کارگاه داران حمایت کنند؛ دولت باید از فرش دستبافت حمایت کند چراکه ممکن است کشورهای همسایه از ما سبقت بگیرند.
,کولجی خاطرنشان میکند:ما هیچ تبلیغی برای فرش دستبافت نداریم و تنها سالی یکبار نمایشگاه فرش دستبافت در استان تشکیل می شود و آن هم با حضور فرش فروشان تبریز برقرار است و طرح هایی که برای استان تبریز است و بافندههای قزوینی زحمت بافت آن را کشیده اند را به نمایش می گذاریم.
,وی با بیان اینکه قیمت فرش دستبافت به مواد اولیه آن بستگی دارد، گفت: کارگاه داران باید بتوانند با سلیقه مشتری فرش تولید کنند و از طرفی برای مشتری مقرون به صرف باشد و از فرش دستبافت استقبال کنند.
,مسئول خانه فرش قزوین ادامه میدهد: من چند طرح قدیمی قزوین را احیا کردم اگر هیچ طراحی راضی به مشارکت با ما نشود فرش ها را دوباره میبافم تا کاری برای فرش استان قزوین انجام داده باشم همچنین در آینده در نظر دارم طرحهای طراحان خودم را به صورت ذهنی و طراحی شده را به نام خودم ببافم که حداقل نامی از من به عنوان یک فرش باف قزوینی باقی بماند.
,این بافنده فرش قزوینی اظهار میکند: در حال حاضر خانه فرش ۸ سال است که تاسیس شده که ۴ سال مدیریت آن در دست من است؛ این مکان با توافق نامه ای که بین خانه صنعت و معدن، شهرداری و سازمان نوسازی منعقد شده به مدت ۱۰ سال به خانه فرش واگذار شده است که متاسفانه نوسازی هیچ فکری برای دستگاه تهویه و دستگاه سرما و گرمای این مکان نمی کند و همین موضوع درجذب مشتری تاثیرگذاراست.
,وی می افزاید: باوجود اینکه خانه فرش نیاز به بودجه دارد اما متاسفانه هیچ ارگانی حاضر به در نظر گرفتن بودجه نیست اما تاکنون هیچ هزینهای بابت آموزش دریافت نکردیم اما از این به بعد در نظر داریم برای چرخاندن مکان خانه فرش هزینه کمی دریافت کنیم.
,کولجی تصریح میکند: فرش دستبافت از جهت ارگانهای دولتی ضربه های زیادی میخورد و سنگ های زیادی بر سر راه ما میاندازند و به خاطر این عدم هماهنگی ما خسارت زیادی دیده ایم.
,مسئول خانه فرش قزوین در پایان میگوید: زمانی که حرف از رونق تولید زده میشود تمام ارگان های دولتی باید به حمایت از تولیدکننده گام بردارنداما متاسفانه هیچکدام از ارگان ها دولتی راضی به کمک به تولید کننده نیستند و عدم هماهنگی ارگان ها ضربه های زیادی به خانه فرش می زند.
,باتوجه به اینکه امسال به عنوان سال رونق تولید نامگذاری شده امیدوارم که مسئولین در جهت حمایت از تولید و تولید کنندگان گام بردارند تا علاوه بر به چرخش درآوردن چرخه اقتصادی شرایط اشتغال را برای جوانان فراهم کنند.
,انتهای پیام/
,]
ارسال دیدگاه