در نشست فراز و فرودهای جنبش دانشجویی در نیم قرن انقلاب مطرح شد؛

• پنج‌شنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۶ ۱۷:۴۳
• کد خبر : 1252496

• اخبار
• سایر رسانه ها

قبلا دانشجو و جنبش دانشجویی راحت خیلی جاها نقش ایفا می کرد و حرفشان را می گفتند ولی امروزه مسئولان ما گردن کلفت شده اند به حدی رسیده اند که مقابل دانشجویان بایستند و جلوی مطالبه گری دانشجو را بگیرند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از زیتون، استکبار ستیزی و مبارزه با ظلم و دفاع از حقوق مظلوم جزء اصلیترین شعارهای انقلاب اسلامی بود که امام خمینی با تکیه بر همین اصول، انقلاب اسلامی را کلید زد و با حمایت مردم تشکیل حکومت اسلامی را پی ریزی کرد. در این بین دانشگاه و دانشجو نقش کلیدی را در تحقق اهداف انقلاب ایفا کردند.

 تقارن 16 آذر به عنوان روز دانشجو و 27 آذر به عنوان روز وحدت حوزه و دانشگاه موجب شده تا این ماه را به نام دانشگاه و دانشجو مختص کرد. اما بدون تردید روز 16 آذرماه در تاریخ دانشگاه و حتی تاریخ سیاسی کشور یک روز خاص به شمار می آید.

شانزدهم آذر ماه، روزی که سه دانشجوی دانشگاه تهران در اعتراض به دخالتهای امریکا و انگلیس در امور ایران و سفر "ریچارد نیکسون" معاون رییس جمهوری امریکا به تهران، همراه دیگر دانشجویان بپاخاستند و سینه خود را آماج گلوله های رژیم پهلوی قرار دادند تا سندی دیگر از روح میهن پرستی، آزادی خواهی و استقلال طلبی فرزندان این مرز و بوم را برای همیشه در تاریخ ثبت کنند. 

روز دانشجو بهانه ای شد تا در ایامی که جنبشهای دانشجویی آن طراوت اوایل انقلاب و دهه شصت را از خود نشان نمی دهند پای صحبتهای سه تن از فعالین این حوزه در تبریز بنشینیم.

عرفان شهبازی، مسئول بسیج دانشجویی پیام نور تبریز، محمد حسین کاظمی، دبیر جامعه اسلامی دانشگاه تبریز و محمد طاهری، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان چهره هایی هستند که در این ایام سوت و کور دانشگاه، پرچم عدالت خواهی و آرمان خواهی را برافراشته داشته اند. در ادامه مشروح این نشست مفصل را مشاهده می کنید.

بخواهیم دانشجو را در یک جمله کوتاه تعریف کنیم چه به ذهنتان می آید؟

شهبازی: دانشجو ازنظر لغوی یعنی کسی که دنبال علم و معرفت است. البته باید گفت سطح دانشجویان امروزه قابل قبول نیست و دنبال معرفت بیشتر باید باشند.

طاهری: از تعبیر شهید مظلوم بهشتی که می فرماید: "دانشجو موذن جامعه است و اگرخواب بماند نماز امت قضا می شود" می توان تعریف جامع و کامل برای دانشجو را استنتاج کرد.

کاظمی: دانشجو همانند موذن رسالتی دارد و برای مردم و جامعه موضوعات را تحلیل کند. می توان گفت دانشجو پلیست بین خواص و عوام جامعه.

نقش دانشگاه در جامعه باوجود فضاهای مجازی و ماهواره و رسانه تا چه حدی است و چگونه است؟

شهبازی: دراین رابطه باید یک نگاه مبنایی داشته باشیم. باید این را در نظر بگیریم که اگر دانشجو دنبال یک معرفت است و دانشگاه جایی است که این معرفت را به دانشجو فراهم کند آیا دانشگاه های امروزه درحد این معرفت هستند؟که از نظر فلسفی و کلامی باید باشد و تا حدودی نیز است ولی از نظر عملی چنین نیست و دانشجو این معرفتی که می خواهد را نمی تواند پیدا کند.

 با توجه به آمار و ارقام فارغ التحصیلی دانشجویان از دانشگاه و تاثیر گزاری آنان بر جامعه که به نظر خیلی کمتر از آنیست که باید باشد می توان عدم تاثیر گزاری دانشگاه در حیطه اثر گزاری دانشجو بر جامعه را نتیجه گیری کرد. دانشجویان امروزه درمقایسه با مسئولان و اساتید دانشگاه اثرگزاری بیشتری درجامعه و دانشگاه  دارند.

 آیا دانشجوی امروز واقعا موذن جامعه است؟ نماز امت قضا می شود یا نه؟

طاهری: جامعه یک دید خاص نسبت به دانشگاه دارد. متاسفانه امروزه آن تاثیر گزاری که باید در جنبش دانشجو باشد را نداریم. در گذشته مثلا در کشور خودمان در قبل و بعد انقلاب در وهله های مختلفی جنبش دانشجویی در سر نوشت مملکت تاثیر گزاری به سزایی داشتند اما متاسفانه امروزه در این برهه به آن اندازه تاثیر گزار نیست.

امروز دیگر دانشجویی که در دانشگاه است هویت آنچنانی احساس نمی کند یعنی اعتماد به نفس کافی ندارد. قبلا کسی که دانشجو بود در جامعه و بین جمع، جایگاه ویژه ای داشت ولی امروزه بخاطر کثرت دانشگاهها این جایگاه وجود ندارد و بیشتر مدرک گرایی شده است.

چه کسانی در آن زمان هویت را به دانشجو می داد که الان اینگونه نیست؟

طاهری: هویت اصلی را خود دانشجو به خود می دهد. وقتی یک فرد از مقطع راهنمایی و دبیرستان وارد دانشگاه می شود خودش یک دیدگاه جداگانه دارد و فرد شانیت خیلی بالایی برای خود قائل می شود ولی الان این هویت را ندارد نوجوان یا جوانی که وارد دانشگاه می شود از محیط و اطراف و حتی اساتیدش تاثیر و خط فکری می گیرد که اینها باعث می شود دیدی که قبلا جامعه نسبت به دانشگاه و دانشجو داشت را دیگر نداشته باشد و اثر گزاری قبلیش را از دست دهد.

تاثیر جنبش ها و تشکلات دانشجویی در تحقق رسالت دانشگاه چیست؟

کاظمی: جنبش ها و بهتر بگوییم تشکلهای دانشجویی از چند بعد تاثیر گذار هستند. در تمامی ابعاد سیاسی-علمی-فرهنگی-اجتماعی و ... اثرگزار می توانند باشد ولی جنبش های دانشجویی در بحث فرهنگی-سیاسی فعالیت بیشتری دارند در حالی که باید در موضوعات اجتماعی هم ورود پیدا کنند.

تعریف وظیفه جنبشی یعنی دانشجو نسبت به وضع موجود اعتراض دارد که  وضع موجود را به یک وضعیت آرمانی تبدیل کند این همان آرمانگراییست. اما به نظرم دلیل افول این جنبش ها تغییر کردن ارزش هاست. امروز شاهدیم که سطح آرمانها را پایین آورده اند و آرمان دانشجو برخی مسائل فرعی شده است و ارزشها هم در ذهنشان تغییر کرده است . همین موضوع موجب شده تا جنبش دانشجویی به سمت صفر میل کند.

گفته شد که جنبش دانشجویی یه صفر میل می کند، قبول دارید که جنبش های دانشجویی به سمت افول می روند؟

شهبازی: ببینید شرایط دانشجوی اوایل انقلاب با دانشجوی امروز متفاوت است ازبطن دانشگاه دیروز شهید باکری ها و باقری ها بیرون آمدند و جنگ را اداره و مدیریت کردند و نگرششان جهانی بود ولی درحال حاضر چنین شرایطی نیست. اینگونه نیست که بگوییم جنبش دانشجویی تزلزل پیدا نکرده ولی در جزئیات صفر بودن را قبول ندارم.

مبارزان اصلی جبهه جنگ نرم دانشجویان هستند. دانشجویانی که باید پرچم اسلام و انقلاب را روی قله رفیع به احتزاز در آورند و برای تحقق این امر تلاش کنند بخاطر عدم وجود نیت های خالص در دانشگاه و موازی کاری ها در مسیر اصلی به معنای مورد انتظار جلو نمی رود و در مسیرهای فرعی فعالیت میکند. علت افول این جنبش ها تغییر کردن یک سری از اولویت ها است.

سطح آرمان گرایی دهه 60 با 90 متفاوت است دانشجوی دهه 60 به فکر پیروزی انقلاب و صدور آن به کل جهان بود ولی جنبش دانشجویی دهه 90 به فکر کوهپیمایی و ... است  علت این افول چیست؟

کاظمی: یک سری جاها است که دانشجویان ما حرکت نکردند و در موضع انفعالی بودند. یک تعداد از عزیزان هم هستند که ازبیرون جهت می گیرند که نقاط ضعف جنبش دانشجویی است. در برخی جاها یک سری شیطنت ها انجام می گیرد، عرض من این است که مشکلات پیش روی جنبش های دانشجویی در آرمان گرایی و آرمان خواهی و مطالبه گری در زمان قبل هم بوده ولی دهه60 شرایطی داشت که با این دهه متفاوت است.

باید توجه داشت نسبت به آن زمان یک سری تریبون ها متفاوت تر شده است. بعضی مسئولین راه را پیدا کرده اند و  تریبون در اختیار دانشجو نمیگذارند و آن جاهاییم که داده می شود باید بعضی حرفها بیرون نیاید.

آنگونه که مطرح می کنید دوران گذشته دانشجو بیشتر تریبون داشت، باوجود امکانات رسانه ای کم آیا تریبون دانشجو در دهه 60 زیاد بود؟

بله در آن زمان دانشجو و جنبش دانشجویی راحت خیلی جاها نقش ایفا می کرد و حرفشان را می گفتند ولی امروزه مسئولان ما گردن کلفت شده اند به حدی رسیده اند که مقابل دانشجویان بایستند و جلوی مطالبه گری دانشجو را بگیرند. آرمانخواهی و مطالبه گری وظیفه اصلی جنبشهای دانشجوییست که مورد تاکید رهبر انقلاب هم بوده ولی برخی مسئولین مقاومت می کنند.

نظرشما چیست، آیا مسئولان گردن کلفت شده اند یا جنبش دانشجویی نحیف تر تر شده است؟

طاهری: ما اگر بخواهیم نقش آفرینی جنبش دانشجویی را از صدر انقلاب تا الان در کشور درنظر بگیریم می توانیم در 4 مرحله تقسیم بندی بکنیم. مرحله اول انقلاب ازسال57-59 که اوج جنبش ها وتسخیرلانه جاسوسی و هیجانات انقلابی است. در شروع جنگ تحمیلی و دفاع مقدس حنبش دانشجویی نقش اساسی دارند و چه درخط مقدم و چه در پشتجبهه نقش آفرینی می کند. می توان گفت این دو مرحله اوج نقش آفرینی جنبش دانشجویی بعد از انقلاب در کشور اشت.

از سال 68 به بعد با شروع ریاست جمهوری آقای هاشمی بحث اختلافات عمیق در کشور شروع شد که در آن زمان جنبش دانشجویی اتحاد وسیع تری نسبت به مسئولان دارد که خود رهبری هم درسال 70 به این بحث اشاره کرده اند. اما این اختلافات سیاسی به دانشگاه و جنب دانشجویی هم کشیده می شود و بعد از آن در دوران ریاست جمهوری خاتمی با طرح شعار آزادی و اتفاقاتی که رقم می خورد به اوج خود می رسد. این رفتارها باعث تجزیه جنبش دانشجویی می شود و اختلاف هایی به وجود آید که باعث دودستگی و بعضا چند دستگی در جنبش دانشجویی می شود.

  آزادی هم شعار انقلاب محسوب می شود، غیر از این است؟

طاهری: آزادی که من میگویم و در دهه هفتاد مطرح شد با آزادی شما که شعار انقلاب است فرق می کند. ازضربات دیگری که به پیکره جنبش دانشجویی وارد شد فتنه 18تیر78بود. این اتفاقات سالها اثر خود را در دانشگاه و فعالیت های جنبشهای دانشجویی نشان می دهد. در کل باید بگویم در این سالها افول جریان دانشجویی به یک باره رقم نخورده است، بلکه تدریجی به این سمت حرکت داده شده است.

دلیل افت تشکل های دانشجویی چیست یا بهتر بگوییم آسیب اصلی جنبشهای دانشجویی کدامند؟

کاظمی: یکی از مهمترین دلایل افت جنبشها و تشکلهای دانشجویی استفاده ابزاری احزاب و گروه های سیاسی از دانشجو است. مثلا در زمان انتخابات چون بحث رای آوری و موضوعات اینچنینی به میان بیاید روی دانشجو سرمایه گزاری می کنند و حساب ویژه ای باز می کنند اما بعد از آن شرایط فرق می کند. موضوع بعدی عدم ثبات فکری دانشجوست. اکثرا دانشجوی امروز ثبات ندارد عمق مطالعات کم شده و تنها اطلاعات دارند و تحلیل نمی کنند و همین مسئله موجب می شود جنبش دانشجو به هدفی که داشته نرسد و از آرمانها فاصله بگیرد.

موضوع دیگری که موجب شده جنبشهای دانشجویی اثرگزاری قبلی خود در جامعه و بین اقشار مردم از دست بدهد، سطح دغدغه هاست. مشکل اصلی اینجاست که امروز دغدغه جنبش دانشجویی با دغدغه آحاد مردم یکی نیست.

صحبت از دغدغه ها شد، چرا امروز دغدغه مردم با دغدغه جنبشها و تشکلهای دانشجویی متفاوت است؟

شهبازی: دانشجویان در برهه های گذشته نقش ایفا می کردند و مردم پشت این جنبش ها حرکت می کردند و دلیل این حرکت ها هدف و گفتمان مشترک بود. اما امروز دانشگاه ما طوری شده که دغدغه های متفاوت با مردم مطرح می شود. دلیل این موضوع القای موضوعات فرعی به دانشگاه و دانشجوست. دانشجوی امروز را معطوف به موارد غیر ضروری می کنند و همین درگیری های ذهنی موجب می شود از اصل ماجرا غفلت شود.

تشکیلاتی شدن جنبش دانشجویی چه تاثیری در ایفای نقش آن داشته است؟

طاهری: یکی از آسیبهای جنبش های دانشجویی روزمرگی آن است. جنبش دانشجویی در برخی جاها حالت کارمندی به خود گرفته است البته باید گفت تشکیلاتی کار کردن خیلی هم خوب است اما نباید درگیر سیستم بروکراسی اداری شد.

حقیقت امر این است که دانشجویانی در اوایل انقلاب توانستند یک سری کارهایی انجام بدهند و الانم هستند ولی اینطور نیست که کلیات ضعفهای دانشگاه را به حساب اینها نوشت. متاسفانه سیستم آکوزش عالی ما مشکلات زیادی دارد. شان دانشگاه در خیلی مباحث پایین آمده و می توان گف که جنبش دانشجویی هم مستثنی ازاین قضیه نیست.

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #
• #