• شنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۷ ۱۶:۰۹
• کد خبر : 1464103

• اخبار
• سایر رسانه ها

در دوران پهلوی، سینماهای کشور با ترویج فرهنگ پوچ گرایی، ضداخلاقی، فاحش و ضدمفاهیم انسانی بودند و اکثرخانواده ها از حضور در سینماهای کشور امتناع می کردند و در روزهای اوج انقلاب اسلامی، شاهد به آتش کشیده شدن بسیاری از سینماهای کشور توسط مردم بودیم اما بعد از وقوع انقلاب اسلامی، سینمای کشور جان تازه ...

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از تهران نیوز ؛ وقوع پیروزی انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی(ره) در بهمن سال ۵۷ را می توانیم نقطه پایانی برای تمام مسیرهایی باشیم که دوران طاغوت، آن را طی می کرد که یکی از این مسیرها را می توانیم در حوزه سینما و هنر بدانیم و به طور یقین، اگر فرهنگ غرب در دوران پهلوی در سینماهای کشورمان به شدت تروج داده می شد، با با پیروزى انقلاب، بساط چنین سینماهایی که مروج فرهنگ بداخلاقی در کشور بود، به شکلی دیگر به کار خود ادامه داد. در ابتدا این تصور مطرح شد که حاکمیت دینى با سینما سر سازگارى ندارد و سینما از حیات فرهنگى این سرزمین حذف خواهد شد؛ اما با سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی این ذهنیت برطرف شد و با تأیید فیلم «گاو» ساخته داریوش مهرجویى از طرف ایشان، به عنوان سینمایى سالم، تلقى تازه‌اى در مورد آینده سینماى ایران پدید آمد.

ورود سینما در ایران

با حمایت رضاخان، در حوالی سال ۱۳۰۳ فردی به نام علی وکیلی سینمای جدیدی ساخت که «گراند سینما» نام گرفت و اولین فیلم سینمای ایران، «آبی و رابی» از آوانس اوگانیانس (۱۳۰۹) بر پرده رفت. در سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲، تلاش آمریکایی‌ها برای نفوذ در سینمای ایران چشم گیر بود، به طوری که از ۴۰۰ فیلم سینمایی که در دهه ۲۰ در سینماهای ایران روی پرده رفت، ۳۰۰ فیلم محصول آمریکا بودند. آژانس اطلاعاتی ایالات متحده طرح‌هایی را برای نمایش و تولید فیلم در کشورهای غیر کمونیست مانند ایران آغاز کرده بود. در چارچوب این طرح، گروهی از اساتید و فیلم سازان آمریکایی (تیم دانشگاه سیراکیوز) در اوایل دهه ۱۹۵۰ از ایران بازدید کردند تا لابراتوارهای ظهور فیلم تأسیس کنند و ایرانی‌ها را برای ساختن فیلم‌های مستند و آموزشی تعلیم دهند.

در سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۷، در این دوران از تاریخ سینمای ایران، ساخت و نمایش فیلم‌های تجاری با محتوای ابتذال رو به گسترش نهاد. در حالی که بعد از قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲، گفتمان دینی [شیعی] بر سایر گفتمان‌ها یعنی مارکسیسم، لیبرالیسم و ناسیونالیسم غلبه یافت و سیاست‌های نوگرایانه و عرفی‌سازی جامعه و فرهنگ توسط حکومت نیز به ذرّه‌ای شدن جامعه و پناه بردن هر چه بیشتر مردم به دامان ایدئولوژی مذهبی به عنوان تنها مأمن قابل اتکا و اعتماد می‌انجامید. نمایش این گونه فیلم‌ها همراه با پر رنگ تر شدن نقش مذهب و روحانیون و روشنفکران مذهبی حول محور شخصیت‌های کاریزماتیکی چون امام خمینی(ره)، دکتر شریعتی، آیت الله مطهری، آیت الله طالقانی و… در جامعه، سبب افزایش حساسیت‌های بیشتر می‌شدند.

سینمای قبل از انقلاب، سینمایی فاحش و ضداخلاقی

طی سال‌های ۱۳۳۵ به بعد، نمایش فیلم‌های پورنوی ساخت اروپا و آمریکا در سینماهای تهران و شهرستان‌ها به تدریج به شکل یک مسئله عمومی درآمد. به اعتقاد برخی نویسندگان، بسیاری از مردم ایران در مقطع انقلاب بر آن باور بودند که سینما رفتن یعنی پای نهادن در مکانی فاسد و آتش کشیدن سینماها در بحبوحه انقلاب، تمثیلی از به آتش کشیدن لانه‌های فساد و ابتذال بود.

در احوال انقلابی ایران، ۲۵ سینما در تهران مانند سینما رادیوسیتی، پارامونت، سینه موند، میامی، ری، الوند، کسری، شرق، ونک، پانوراما، مرمر، خیام، سعود، نپتون، اطلس، ژاله، ناهید و آتلانتیک و برخی سینماها در شهرستان‌ها مانند پارامونت، پریسا و آپادانا در شیراز، شهر فرنگ در اصفهان، آریا و شهر فرنگ در تبریز، آریا و آسیا در مشهد و کریستال در رضاییه به آتش کشیده شدند.

با اوج گیری انقلاب، سینماها یک به یک در آتش سوختند. سینما جایی برای ولنگاری و محلی برای بی‌خبری قلمداد شد و هیچ کس از آن به عنوان مأوای عشق حرف نزد. فاصله ورزشگاه امجدیه و سینما دیاموند، دانشگاه تهران و سینما کاپری چند قدم بیشتر نبود.
بسیاری از روحانیون سینما را نماد و مروج ابتذال می‌دانستند و با تأسیس آنها در شهرهایشان مخالفت می‌کردند. آیت الله بروجردی در سال ۱۳۳۷ با تأسیس سینما در رفسنجان، خوانساری و گلپایگانی در قم، شریعتمداری و مرعشی نجفی در شهرری، اردشیر لاریجانی، فیض مشکینی، منتظری، موحدی گیلانی، پیشوایی و محقق آبادی در شهرهای مختلف مخالفت کردند.

شاید شکل‌گیری سینمای پس از انقلاب‌اسلامی‌ایران به سه‌ وجه مختلف انجام گرفته باشد.عده‌ای که متعلق‌ به سینمای پیش از انقلاب بودند و نه پیام انقلاب‌ را درک کرده بودند و نه تغییر تفکر و طرز نگرش‌ مخاطب انقلابی را، در سال‌های ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ باز هم آثاری را ارایه کردند که در راستای همان‌ سینمای بی‌مایه و مبتذل به شمار می‌آمد.

عده‌ای‌ نیز از مسیر انقلاب،به شکل‌دهی و هویت‌بخشی‌ به سینمای پس از انقلاب پرداختند.نتیجه‌ی هر دو کار و هردو فرایند به دلیل شروع جنگ تحمیلی‌ عراق علیه ایران و پیش از آن پاک‌سازی اهالی سینما، خیلی زود مشخص شد.

دسته‌ی اول خیلی زود بساط خود را جمع‌ کرده و از مخاطبان نداشته شان فرار شدند، هرچند عده‌ی بسیار کمی از این دسته‌ی نخست‌ به گروه دوم پیوستند.

دسته‌ی دوم نیز با شکل‌گیری جشنواره‌ی فیلم فجر در سال‌های آتی و احساس رسالت هنری کم‌کم به استانداردهای‌ موردنظر و شاید مطلوب انقلاب دست یافتند، که‌ بسیاری از سینماگران حال حاضر متعلق به این‌ گروه‌اند. این‌ها همان سینماگرانی هستند که هم‌ در «درماندگی دوره‌ای» و هم در «پویایی دوره‌ای» سینمای ایران به سبب شناختن و نشناختن گاه و بی‌گاه ذائقه‌ مخاطب، نقش داشتند، و به‌هرحال‌ نهادن سنگ بنای سینمای جدید ایران بیش از پنجاه درصد به عهده‌ی آن‌ها بوده است.

اما گروه سومی هم بودند که منتظر ماندند. آن‌ دسته از کارگردان‌ها و بازیگران و اهالی این رشته‌ که صبر کردند تا ببینند اوضاع چگونه خواهد شد؟ و آیا فضای دلخواه کار خواهند یافت؟ و یا این‌که‌ اصلا آن‌ها را به بازی خواهند گرفت و یا خیر؟

با توجه به روند توضیح داده شده در فوق در نظر گرفته شدن سهم مخاطب با توجه به تغییر تفکر و نگرش او، مقوله‌ای است که با آزمون و خطا و کج‌دار و مریز در آن سال‌ها طی می‌شد، و به‌ نوعی گروه دوم بیش‌تری اقبال را به دست آوردند تا هرچند اندک، ولی مخاطبانی برای خود بیابند. به‌هرحال به دلیل شرایط خاص آن دوران سینمای‌ نوپای پس از انقلاب در مرحله‌ «هویت‌یابی» بود.

با پیروزى انقلاب سلامی، وزارت فرهنگ و هنر در وزارت علوم ادغام شد. در روز نخست، دستور بازگشایى سینماها صادر شد و بسیارى از آثار انقلابى یا حتى استعمارى به نمایش درآمد. دفتر کمپانى‌هاى خارجى در اول سال ۱۳۵۸ تعطیل شد. در جلسهٔ مشترک شوراى تهیه‌کنندگان، واردکنندگان، سینماداران و هنرمندان در تیرماه ۱۳۵۸، تصمیم بر این گرفته شد که از ورود هر نوع فیلم خارجى جلوگیرى شود و سپس پروانه نمایش فیلم‌هاى ایرانى که از سال ۵۸ تا ۵۹ مجوز گرفته بودند لغو شد.

در این بین، تعدادى از تولید‌کنندگان فیلم‌هاى ایرانى تلاش کردند تولید فیلم را بار دیگر به جریان اندازند. به گونه‌اى که با آرمان‌هاى اسلامى نیز انطباق داشته باشد. فیلم‌هاى برزخى‌ها، فریاد مجاهد، سرباز اسلام و … حاصل این تلاشند.

دوره نخست از شروع پیروزى انقلاب تا حدود سال ۶۱ را در بر مى‌گیرد. در این دوران هنر ابزارى است در خدمت سیاست و فیلم‌هایى در این راستا ساخته شوند. فیلم‌هاى این دوره با مضامینى از شقاوت‌هاى ساواک، مبارزات مردم و روحانیان علیه رژیم پهلوی، مبارزات روستائیان بر ضد خان‌ها و یا فیلم‌هاى حادثه‌اى و تبلیغى با موضوع جنگ ساخته شدند.

سینمای انقلاب اسلامی کیلومترها با سینمای دوران پهلوی فاصله دارد

محسن علی اکبری، یکی از تهیه‌کنندگان خوشنام سینمای ایران است که آثاری چون «استرداد» و «همیشه پای یک زن درمیان است» را ساخته است در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر شبکه خبری تهران نیوز ، با اشاره به تفاوت سینمای دوران پهلوی و دوران انقلاب اسلامی اظهار داشت: رشد سینمای ایران بعد از انقلاب کاملا ملموس است و اوایل دهه ۶۰ سینمای ایران به علت فضای که در آن سال‌ها حاکم بود و عدم فعالیت سینمایی‌ها، سینما در حالت چراغ خاموش به سر می‌برد ولی با ورود به دهه ۶۰ سینمای ایران آرام آرام دوباره فعالیت خود را پیگیری کرد و اکنون تفاوت سینمای انقلاب با سینمایی قبل از کیلومترهاست، همین امر بیانگر این است که سینما راه درستی را برای فعالیت‌های خود پیموده است.

وی ادامه داد: البته ملاکم برای موفق خطاب کردن سینمای ایران تنها به حضور در جشنواره های خارجی خلاصه نمی‌شود ولی همین که اخبار و آثار سینمای ایران امروزه توجه خیلی از رسانه‌ها و هنرمندان دیگر کشورها را جلب کرده، نشان ازاهمیت سینمای ایران دارد.
اکبری در پایان تاکید کرد: اما جدایی از بحث محتوا و داستانی سینمای ایران به لحاظ ساختاری واقعا به نسبت گذشته خیلی قدرتمند است، این مسئله کاملا طبیعی است به عنوان مثال در صنف دندان پزشکان هم تمام دکترا و جراحان مطمئنا حاذق نیستند و بعضی از علم و تخصص کمتری بهره می‌برند.

محتوای سینمای دوران پهلوی، پوچ و برگرفته از فرهنگ غرب بود

پروانه معصومی، بازیگر سریال یوسف پیامبر(ع) در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر شبکه خبری تهران نیوز با اشاره به مقایسه سینمای قبل و بعد از انقلاب اسلامی اظهار داشت: معتقدم که در حال حاضر ما بازیگران مرد و زن خوبی در سینمای کشورمان داریم و کارگردان های خوبی در کشورمان مشغول ساخت فیلم هستند اما در سینمای دوران پهلوی، شاهد چنین فن و مهارتی از سوی بازیگران و دست اندرکاران سینما نبودیم و آنچه که وجود داشت، ترویج بی بند و باری غرب در سینمای کشورمان بود.

وی ادامه داد: در دوران پهلوی هم در سینمای ایران فعالیت می کردم و تجربه حضور در سینمای دوران انقلاب اسلامی را هم دارم و معتقدم که سینما در این دوران توانست هویت خود را پیدا کند و بتواند در عرصه های مختلف بدرخشد و در حال حاضر شاهد ساخت فیلم هایی فاخر و ماهر از سوی فیلمسازان کشورمان هستیم اما در دوران پهلوی، محتوای فیلم ها محتوایی پوچ و برگرفته از هویت ایرانی نبود.

معصومی اظهار داشت: بحمدالله با وجود انقلاب اسلامی، شاهد امنیت پایدار در خاک کشورمان هستیم و وجود شهدا به این مرز و بوم امنیت و هویت بخشیده است و نیاز است که سینمای کشورمان در جهت ترویج فرهنگ ایثار و شهادت قدم های موثرتری بردارد، هرچند که وجود چند اثرفاخر در حوزه دفاع مقدس، حق مطلب را ادا کرده است اما همچنان ظرفیت و پتانسیل برای ترویج چنین فرهنگی در میان نسل های امروزی وجود دارد.

سینمای دوران پهلوی در تقابل با مفاهیم انسانی بود

مهدی فقیه، بازیگر سریال مریم مقدس(ع) در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر شبکه خبری تهران نیوز با اشاره به اینکه تفاوت سینمای دوران پهلوی با دوران انقلاب اسلامی، تفاوتی به فاصله زمین تا آسمان است، گفت: در دوران پهلوی در سینماهای کشور، چیزی به نام مفهوم انسانی به مردم ترویج داده نمی شد بلکه سینما، بر خلاف هویت ایرانی و اسلامی فعالیت می کرد و به همین دلیل، بسیاری از خانواده ها معتقدم به رفتن به سینماها نبودند.

وی ادامه داد: بحمدالله بعد از وقوع انقلاب اسلامی، شاهد نوآوری و خلاقیت در محتوا و فنی سینمای کشورمان بودیم و بحمدالله پیشرفت های خوبی داشتیم اما در دوران پهلوی، سینماها تلاش می کردند که مردم را از دین به بیراهه بکشانند و نگذارند که مردم اقبال خوبی نسبت به اسلام داشته باشند.

فقیه تاکید کرد: مفهوم هنر، انتقال مفاهیم انسانی است که در دوران پهلوی، سینماهای کشور نمی توانستند آن را به جامعه القا کنند و فیلم هایمان در حد رقص و حضور در کافه ها و با مضامین مبتذل بود که آثار مخربی بر روی افکار جوانان کشورمان داشت اما وقوع انقلاب اسلامی این مشکل را به طور کلی حل نمود و با این حال، معتقدم که سینمای ما ظرفیت بهتری برای انقلابی تر شدن دارد.

این بازیگر سینما و تلویزین در خصوص یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی، اظهار داشت: در حال حاضر ما توانمند به انرژی هسته ای هستیم و کشورمان رو به پیشرفت است و این در حالی است که امریکا و حامیانش تلاش کردند که با وضع تحریم های ناجوانمردانه، موتور انقلاب اسلامی را خاموش کنند اما همچنان قطار انقلاب اسلامی در حرکت و پیشرفت است.

مضامین عرفانی بعد از انقلاب اسلامی وارد سینماهای کشور شد

رضا توکلی بازیگر سریال تلویزیونی «زیرزمین» در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر شبکه خبری تهران نیوز  با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی توانست تغییرات شگرفی را در سینمای کشورمان ایجاد کند، گفت: شهدای زیادی برای پیروزی انقلاب اسلامی و دوران هشت سال دفاع مقدس داریم که همه این ها هویت ما هستند و نیاز است که سینماهای کشورمان با این مضامین، دست به تولید فیلم بزنند و این در حالی است که چنین مضامین عرفانی و مقدسی، قبل از انقلاب اسلامی وجود نداشت و سینماهای کشور اصلا در چنین حوزه هایی وارد نمی شدند.

وی ادامه داد: ما باید در خصوص مظلومیت کشورهای مسلمان مثل فلسطین و شهرغزه، دست به تولید آثار بزنیم، چراکه اهداف آنان با اهداف انقلاب اسلامی در یک مسیر است و به تصویر کشیدن مادران بی گناه فلسطینی، قطعا می تواند چهره پلیدی از رژیم جعلی صهیونیستی در ذهن مخاطبان ایرانی و خارجی ایجاد کند و هویت واقعی آنان را هویدا سازد.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #