یادداشت؛

• پنج‌شنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۹ ۰۸:۳۱
• کد خبر : 1615141

• اخبار
• سایر رسانه ها

قیام ۱۵ خرداد در تاریخ انقلاب اسلامی یک رویداد منحص به فرد است که مطالعه و تحلیل آن حتی برای شرایط امروز کشور راهگشا و ضروری است. یکی از ثمرات و مواهب مطالعه تاریخ که بر آن تأکیدات فراوان شده، عبرت‌گیری است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیارآفتاب؛ دولت کندی پس از به قدرت رسیدن در آمریکا، به دنبال اعلام آزادی های نسبی در ایران بود؛ که بخشی از سیاست "اتحاد برای پیشیرفت" او به منظور مقابله با خطر گسترش کمونیسم و شوروی سابق علیه نظام سرمایه داری محسوب می شد. ایران کشوری بود که به دلیل نزدیکی جفرافیائی به شوروی و منابع عظیم زیرزمینی در تیر رس کمونیسم بود و لازم بود تا رژیم شاه بر خلاف میل باطنی خود، اصلاحات مورد نظر دولت آمریکا را اجرائی کند.این اصلاحات واکنش های خاصی را به دنبال داشت که در نهایت به قیام پانزده خرداد منجر شد.

قیام ۱۵ خرداد در تاریخ انقلاب اسلامی یک رویداد منحص به فرد است که مطالعه و تحلیل آن حتی برای شرایط امروز کشور راهگشا و ضروری است. یکی از ثمرات و مواهب مطالعه تاریخ که بر آن تأکیدات فراوان شده، عبرت‌گیری است.

عبرت‌های نهفته در دل رویدادهای تاریخی، مطالعه آنها را برای ما از یک انتخاب به یک ضرورت تبدیل می‌کند. قیام ۱۵ خرداد از جمله رویدادهائی است که به فهم جامعه ایرانی و مسیر تحولات آن و بازیگران اصلی این تحولات و گفتمان‌های اصلی حاکم بر آن کمک خواهد کرد.

۱۵ خرداد سال ۴۲ در واقع تقابل و رویاروئی دو گفتمان در جامعه ایرانی است که در یک سوی آن گفتمان غربگرای وابسته و در سوی دیگر آن گفتمان اسلام‌گرای شیعی استقلال‌طلب قرار گرفته است. تقابلی که امروز نیز جامعه ایرانی آن را تجربه می‌کند.

آنچه در خرداد سال ۴۲ مردم را به قیام واداشت حراست از اسلامیت کشور و شرافت و آزادگی شان بود که با لوایحی چون لوایح انجمن‌های ایالتی و ولایتی و یا انقلاب سفید شاه و مردم خدشه دار شده بود.

تقابل گفتمان‌ها در خرداد ۴۲ که در نهایت به پیروزی گفتمان اسلام سیاسی و انقلابی در قالب انقلاب اسلامی منتهی شد همچنان ادامه دارد و به همین دلیل است که حضرت امام خمینی(ره) بر حفظ یاد و خاطره این واقعه تأکید دارند و می‌فرمایند:"۱۵ خرداد از خاطره ها محو نخواهد شد و باید در سالروز آن، هرچه بیشتر آن را زنده نگه داشت، ۱۵ خرداد که مصادف با دوازدهم محرم بود سند زنده مخالفت شجاعانه ملت ایران در مقابل استبداد عمال اجانب و استعمار چپ و راست است".(صحیفه نور،۹۸۸:۱۳۸۱).

وقتی امام(ره) می فرمایند که ۱۵ خرداد روز حماسه و تولد جدید اسلام و مسلمانان بود یعنی ۱۵ خرداد پایان مسیر انحرافی حاکمان جبار و نالایق ایران و آغاز راهی نو و گام نهادن در راهی روشن و پرامید است.

قیام ۱۵ خرداد و حوادث مربوط به آن، آثاری بر جای نهاد که در تداوم و موفقیت نهایی نهضت انقلابی حضرت امام(ره)تاثیر جدی داشت. بخشی از این آثار عبارت است از:

1 - آغاز دور جدیدی از مبارزات روحانیت علیه رژیم استبدادی

2 – قرار گرفتن نیروهای معارض مذهبیدر کانون مبارزات

3 - رشد آگاهی و تفکر انقلابی در مردم

4 - افشای چهره مزدورانه شاه

5 - تشکیل سازمان ها و گروه های اسلامی

6 -گسترش اندیشه براندازی رژیم به جای اندیشه های رفرمیستی.

درس دیگر قیام ۱۵ خرداد برای امروز ما وحدت کلمه و اتکای به قدرت عظیم مردم است. در هر طرح و برنامه‌ای که مردم در آن فراموش شده باشند و نقش حاشیه‌ای گرفته باشند آن برنامه و طرح راه به جایی نخواهد برد. از سوی دیگر کارهای بزرگ و اساسی در کشور تنها با حضور و حمایت گسترده مردمی امکان‌پذیر خواهد بود.نظام مدیریتی امروز کشور باید به این باور برسد که سست شدن پیوندهایشان با مردم و عدم اتکای آنها به مردم و بی‌توجهی به مطالبات آنان خسارت بار خواهد بود.

مقام معظم رهبری اتکای به مردم را از مهمترین ویژگی‌های انقلاب و قیام ۱۵ خرداد می‌دانند و می‌فرمایند: «نکته اینجاست که همین پیوند است که ضامن پیشرفت نهضت، اوج نهضت و پیروزی نهضت می‌شود. هرجا یک حرکتی، یک نهضتی به مردم متکی بود و مردم با آن همراه شدند، این نهضت قابل ادامه است؛ اما اگر مردم با یک حرکت اعتراضی پیوند نخوردند، ناکام خواهد ماند». (بیانات در تاریخ ۱۳۹۲/۰۳/۱۴)

تجربیات تاریخی ما نیز نشان می‌دهد که عدم پیوند نهضت‌های بزرگ و جنبش‌ها با بدنه مردم به شکست منجر خواهد شد. دو واقعه نهضت مشروطه و ملی شدن صنعت نفت گواه این مدعاست."کمااینکه بعد از حادثه مشروطه در ایران قضایائی اتفاق افتاد، مبارزاتی شروع شد، هم از طرف گروه‌های چپ، هم از طرف گروه‌های ملی، اما همه اینها در طول تاریخ نهضت‌های ایران، سرنوشتشان شکست و ناکامی بود؛ چون مردم با اینها نبودند. وقتی مردم وارد میدان می‌شوند و پشتوانه یک نهضت، احساسات مردم، اندیشه مردم و حضور مردم می‌شود، آن نهضت قابل ادامه است و پیروزی برای آن نهضت رقم می‌خورد؛ حادثه ۱۵ خرداد این مطلب را نشان داد؛ نشان داد که مردم پشت سر روحانیت هستند."(همان:14/03/1392)

به فرموده ایشان: قیام ۱۵ خرداد اسطوره قدرت ستم‌شاهی را در هم شکست و افسانه‌ها و افسون‌ها را باطل کرد. شهادت جوانان رشید و زنان و مردان در آن روز سد عظیم قدرت شیطانی را از بنیان سست کرد. خون سلحشوران کوخ‌نشین، کاخ‌های ستم را در هم کوبید. ملت عظیم‌الشان با قیام و نثار خون فرزندان عزیز خویش راه قیام را برای نسل‌های آینده گشود و ناشدنی‌ها را شدنی کرد."

۱۵ خرداد یک روز عادی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت. عظمت آن کمتر از ۲۲ بهمن که جهان را مبهوت خود ساخت و معادلات نظام بین الملل را دگرگون ساخت نیست. این روز بزرگ تاریخی سرآغاز شکوفایی اسلام و استقلال و آزادی ملت ما سرآغازی بر جنبش های آزادیخواهانه در جای جای جهان است. ۱۵ خرداد بخشی از هویت انقلابی ماست که باید حفظ شود. “ملت ما نه محرم را که شاهد قتل عام های وحشیانه جباران است فراموش می کند و نه ۱۵ خرداد را که سرآغاز نهضت اسلامی روحانیت است”. (صحیفه نور، جلد ۷، ص ۵۰)

و نکته آخر اینکه قیام ۱۵ خرداد به ما ثابت کرد آن هیبت و هیمنه‌ای که دشمن در داخل و خارج از کشور برای خود ساخته است توخالی و پوشال است و آنچه که می‌تواند این هیبت را در هم بشکند ایمان به خدا و همت و حرکت جهادی است. به همین دلیل است که امام راحل ۱۵ خرداد را بازکننده راه قیام‌های نسل‌های آینده کشور می‌داند.

عباس خسروانی/ مدرس دانشگاه

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #