نگرانی کارشناسان از وضعیت بهسازی بافت مرکزی مشهد؛

• سه‌شنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۹ ۰۹:۴۲
• کد خبر : 1635614

• اخبار
• سایر رسانه ها

به گفته کارشناسان شهرسازی تاکنون 55 درصد بافت پیرامون حرم مطهر رضوی از فرهنگ و آیین قدیمی مشهدالرضا جدا شده است و گسترش روزافزون هتل‌ها و آپارتمان‌های مرتفع نشان از سایه سنگین سرمایه‌داری بر هویت مشهد مقدس دارد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح توس، مشهد مقدس از دیرباز به دلیل حضور مضجع شریف امام رضا(ع)، نقطه کانونی در جهان تشیع و اسلام بوده است که همه ساله پذیرای حدود ۳۵ میلیون زائر از سراسر جهان و کشور است از این رو همواره سعی بر آن بوده تا شرایط میزبانی از زائران این بارگاه منور به بهترین شکل فراهم شود. در این جهت طرح نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی در سال ۱۳۷۴ در کمیسیون ماده پنج قانون شهرداری به تصویب رسید، در سال ۱۳۷۷ مورد بازنگری قرار گرفت و سال ۷۸ الگوی طرح به تصویب کمیسیون ماده پنج رسید اما این طرح تاکنون چندین بار دستخوش تغییر شد.

بر اساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی در سال 96 که به منظور جلوگیری از روند اقدامات مخالف با حفاظت از بافت تاریخی، فرهنگی پیرامون حرم امام رضا(ع)، از تیر ماه سال 96 طرح نوسازی و بهسازی پیرامون حرم مطهر متوقف شد. با این وجود آبان ماه سال گذشته قرار شد وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد به صورت اشتراکی تا پایان سال ۹۸ نسبت به تهیه طرح تفصیلی جدید برای بافت پیرامن حرم مطهر رضوی با در نظر گرفتن مبانی شهرسازی و دغدغه های موجود اقدام و آن را در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب برسانند اما در این بین شورای عالی شهرسازی خود به صورت مستقیم به این موضوع ورود کرد و قرار شده تا طرح تفصیلی بافت پیرامون حرم را ارائه دهد.

این اقدام شورای عالی شهرسازی اعتراض شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر مشهد را در پی داشت و این امر باعث شده تا پس از 20 سال هنوز طرح نهایی برای نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی وجود نداشته باشد و سرمایه‌گذاران و ساکنان آن در بلاتکلیفی باقی بمانند.

در این بین افراد و نهادهایی از این آب گل آلود به دنبال ماهی گیری هستند و با انواع و اقسام تخلفات شهرسازی حقوق ساکنان و مجاوران بافت پیرامون حرم مطهر را زیر پای می گذارند؛ از این رو جای خالی دستگاه های نظارتی و دادگستری بیش از پیش احساس می شود. 

سعید شعرباف، کارشناس مدیریت شهری در گفت‌وگو با خبرنگار ما، اظهار کرد: حقوق عامه موضوع جدی است که نیاز به توجه شهرداری، راه و شهرسازی، شورای شهر، آستان قدس و مجموعه های مردم نهاد در این زمینه دارد.

مردمی شدن بافت پیرامون حرم معادل فرهنگی شدن آن است

وی افزود: حضور مردم در بافت پیرامون حرم مطهر مهم ترین چیزی است که این موقعیت را تبدیل به موقعیت فرهنگی خواهد کرد و اصولا مردمی شدن بافت پیرامون حرم معادل فرهنگی شدن است و این اقدام لزوما به طراحی نما و منظر و کالبد نیست.

ضرورت پیگیری حقوق عامه در بافت پیرامون حرم

این کارشناس مدیریت شهری گفت: جمعیت 60 هزار نفری منطقه بافت حرم مطهر به 15 هزار نفر رسیده و لذا آیین های فرهنگی از بین رفته است و بر همین اساس می توان ذیل سخنان رهبر معظم انقلاب مفهوم حقوق عامه را به معنای دقیق کلمه در این بافت پیگیری کرد.

وی با بیان اینکه تمام دستگاه های مربوط باید در این حوزه دغدغه جدی داشته باشند که شواهد بسیاری وجود دارد افزود: در کنار حقوق سرمایه گذار بایستی حقوق مردم نیز با همان شدت و قوت پیگیری شود.

شعرباف تصریح کرد: بسیاری از مردم به علت نداشتن اطلاعات قضایی مطالباتشان به اقدام قضایی منجر نشده و به روش‌های مختلف ضررهایی به مردم رسیده است.

ساکنان پیرامون حرم اطلاعات قضایی در خصوص حقوق خود ندارند

وی با اشاره به اینکه اهمیت سخنان رهبر معظم انقلاب، برای استیفای حقوق عامه در این موضوع بافت پیرامون حرم مطهر افزود: ساکنان پیرامون حرم اطلاعات قضایی در خصوص حقوق خود ندارند لذا پیشنهاد می شود افراد کارشناس دارای اشراف حقوقی مرتبط با این بافت با شناخت مردم و با محوریت مساجد بافت پیرامون حرم به مردم اطلاعات قضایی صحیح بدهند.

این کارشناس مدیریت شهری ضمن تأکید بر اهمیت شناخت حقوق قانونی مردم خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب نیز بر آگاهسازی مردم به صراحت اشاره داشته اند البته تعارض منافع خلاف قانون در بافت پیرامون حرم تکراری و متداول شده لذا به چشم نمی آید و محسوس نیست.

وی افزود: این اقدامات با قواعد فعلی و قاعده تعارض منافع منجر به فسادهای جدی در این منطقه شده است که باید با تحقیق و تفحص و با هدف جلوگیری از تکرار این موارد پیگیری شود.

55 درصد بافت پیرامون حرم از دست رفته است

شعرباف گفت: بر اساس مطالعات در بهترین حالت حدود 55 درصد بافت پیرامون حرم از دست رفته و نزدیک به 50 درصد این بافت قابل حفظ شدن است و می توانیم آن را نجات دهیم.

وی افزود: برخی القا می کنند که در مشهد یا باید مدل توسعه یافته را بپذیریم یا اینکه همین وضعیت بافت قدیمی را در ادامه نیز داشته باشیم و این دوگانه را ایجاد کردند که کارایی ندارد.

این کارشناس مدیریت شهری شهر یزد را نمونه بافت ریزدانه با کیفیت بالا دانست و اظهار کرد: تصور اینکه طرح بافت پیرامون حرم سریع به اتمام می رسد نیز اشتباه است.

میثم ظهوریان، پژوهشگر مطالعات شهری در گفت و گو با صبح توس، اظهار کرد: اگر نگاه دقیقی به روند انجام طرح «طاش» که پیش از این به عنوان طرح پیرامون حرم اجرایی شده است، بیندازیم، می بینیم همین طرح نیز به درستی انجام نشده و تمام افراد دست اندرکار در اجرای طرح پیرامون حرم نیز به این موضوع اذعان دارند.

تخلفات گسترده شهرداری در پروژه اطراف حرم

وی با تاکید بر اینکه دادگستری باید به موضوع شناسایی افراد متخلف در طرح های شهری ورود جدی داشته باشد، افزود: بر هیچکس پنهان نیست که در پروژه اطراف حرم تخلفات گسترده ای توسط شهرداری و سرمایه گذاران انجام شده است و در حال حاضر چندین هزار نفر شاکی این موضوع هستند که وظیفه دادگستری است که به این شکایات رسیدگی کند.

ضرورت ورود دستگاه های نظارتی و دادگستری به تخلفات

ظهوریان ادامه داد: تاکنون هیچگونه اراده ای از دادگستری خراسان رضوی برای برخورد با تخلفات بافت پیرامون حرم دیده نشده است لذا شاهد آن هستیم که افرادی در جلسات شورایی دور هم جمع می شوند و تصمیماتی برخلاف طرح های جامع و تفصیلی شهر می گیرند که این تصمیمات پس از مدتی جزء حقوق مکتسبه افراد متخلف به حساب می آید و برای انجام تخلفات گسترده وجاهت قانونی ایجاد می کند.

این پژوهشگر مطالعات شهری تصریح کرد: یکی دیگر از خطاهایی که در طرح تفصیلی جدید شاهد آن هستیم این است که عده ای دعواها را به سمت قبیله ای کردن جهت می دهند به این معنی که می گویند چرا تهرانی ها برای مشهد تصمیم میگیرند، مشهدی ها برای خودشان باید تصمیم بگیرند و از این نوع صحبت ها، که به نظر من باید هرچه سریعتر جلوی این حرکات و صحبت ها گرفته شود.

محمود نقوی، کارشناس مدیریت شهری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما، اظهار کرد: حدود 300 پروژه به‌عنوان حقوق مکتسبه در بافت پیرامون حرم مطرح است که نیمی از این تعداد در حال حاضر ساخته‌شده یا در حال ساخت هستند و نیمی از حدود 150 پروژه انجام‌نشده، اراضی آن‌ها هنوز به‌صورت کامل تملک نشده است.

فروش مال غیر توسط شهرداری مشهد

وی افزود: وقتی قراردادهای پروژه‌های تملک نشده نگاهی می‌اندازیم می‌بینیم بسیاری از این قراردادها متعلق به قبل از سال 90 هستند این بدان معنی است که شهرداری پیش از تملک کامل اراضی، به‌صورت غیرمجاز اقدام به فروش زمین‌های مردم کرده است، این یعنی فروش مال غیر که برخلاف قانون است.

کارشناس مدیریت شهری تصریح کرد: هم‌اکنون قراردادهایی از سال 80 تا 96 وجود دارد که همچنان زمین‌های آن‌ها تملک کامل نشده‌اند و این موضوع هم برای سرمایه‌گذار و هم برای اهالی ساکن در این منطقه مشکلات فراوانی ایجاد کرده است.

نقوی گفت: از سال 93-94 که بحث بازنگری در طرح «مهرازان» مطرح شد یکی از مهم‌ترین موضوعات بحث تحقق‌ناپذیری طرح «طاش» برای بافت پیرامون حرم مطهر بود و قرار بود تا 30 سال آینده مشهد درگیر اجرای طرح طاش باشید و شاید اصلی‌ترین دلیل برای بازنگری این طرح شد.

وی خاطرنشان کرد: در طرح طاش حدود 70 هکتار بحث تملک اجباری انتفاعی در آن مطرح‌شده است این بدان معنی است که این مناطق باید تنها توسط شهرداری خریداری شود و مالک فقط حق فروش به شهرداری را دارد این در حالی است که یک سال قبل از به تصویب رسیدن طرح طاش، مقام معظم رهبری در نامه‌ای به صراحت فرمودند تملک زمین‌های مردم برای کاربری های انتفاعی و پاساژ ممنوع است اما در طرح طاش 70 هکتار تملک اجباری انتفاعی در نظر گرفته شده است.

کارشناس مدیریت شهری از ورود دادگستری به 250 پرونده تملک در بافت پیرامون حرم خبر داد و گفت: تنها در 250 مورد دادگستری به موضوع تملک اجباری ورود پیدا کرده و صاحبان املاک مجبور به فروش شده اند اما باید نگاه کنیم چند صد مورد مردم با تهدید و اجبار ماموران شهرداری مجبور به فروش املاک خود شده اند که جای بسی تامل است.

نقوی بیان کرد: متاسفانه اینجا منافع چند سرمایه‌گذار در نظر گرفته می شود اما منافع مردم عادی که سالیان سال در این مناطق ساکن بوده اند در نظر گرفته نمی شود و در این بین عده ای مشاور جدید را تحت فشار قرار داده اند و به دنبال آتو گرفتن از شورای عالی معماری و شهرسازی هستند تا دوباره همان طرح قبلی بازگردد.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #