مدیریتی که می‌تواند الگو باشد؛

• سه‌شنبه ۰۱ مهر ۱۳۹۹ ۱۶:۱۶
• کد خبر : 1649936

• اخبار
• سایر رسانه ها

مهندسی دفاعی توانست سیر صعودی و پیشرفت خود را به موازات مراحل مختلف نبرد طی کرده و روز به روز نقشی فعال‌تر و حضوری مثمرثمرتر در عرصه های مختلف دفاع مقدس ایفا کند، به صورتی که توانست در برخی عملیات ها، دارای نقش تعیین کننده شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح زاگرس؛ درهشت سال دفاع مقدس با اینکه خسارت هایی به ساختمان ها، تاسیسات، زیرساخت ها و نیروی انسانی کشور وارد شد اما برکاتی چون شکوفا شدن استعدادها و خلق حماسه ها و ابداعات بی نظیر، به همراه داشت، در بخش مهندسی دفاعی، ابتدا کار با نفراتی محدود، ماشین آلات اندک و تجربه مختصر آغاز شد ولی به سرعت رشد کرده و سبب خلق ابتکارات عظیم و با شکوهی نیزشد که از نظر نوع، اندازه و موقعیت اجرای آن در طول جنگ های دنیا بی نظیر بوده و از افتخارات دفاع مقدس به شمار می رود.

تجارب مهندسی

هرچند ایران اسلامی با گذشت 41 سال از عمر پر برکت خود ، همواره در معرض تهدیدات و توطئه های دشمنان بوده است و همچنین هشت سال از این سالها را درگیر جنگی ناخواسته بوده است، لذا آثار و پیامدهای جنگ تحمیلی را بر پیکره مجروح خود لمس کرده و از این جهت بهره گیری از تجارت مهندسی در دوران دفاع مقدس به همراه به روز رسانی آن، بسیارحائز اهمیت خواهد بود.

باید توجه داشت که در دوران طلایی دفاع مقدس، انجام پیچیده ترین طرح ها و مخاطره آمیزترین اقدامات فنی در شرایطی به اجرا در آمد که طراحان و مجریان با انواع و اقسام محدودیت ها مواجه بودند، این محدودیت ها شامل ابعاد زمانی، محیطی، فیزیکی، جغرافیایی، تاکتیکی یا حتی استراتژیکی نیز بوده است که انجام سخت ترین طرح های مهندسی دفاعی در شرایط آتش باران های دشمن، شرایط دشوار آب و هوایی، وجود جغرافیای طبیعی متنوع، اعم از مقابله، عبور یا دفاع در کوه های صعب العبور، رودخانه های بزرگ، زمین های رمل و باتلاقی از جمله دشواری های مطرح در دوران دفاع هشت ساله بود.

پشتوانه الهی

بنابراین جنگی که در یک سو خبره ترین طراحان، کارشناسان و مستشاران سراسر دنیا به خدمت گرفته شده و با کاملترین تجهیزات و تسلیحات مهندسی پشتیبانی می شدند و در عین حال، دشمن برخوردار از نیروی فشار فرماندهی و مافوق، ناگزیر از انجام فعالیت های سخت بودند و در سوی دیگر، متخصصان، طراحان و ایثارگرانی که بدون پشتوانه خارجی، متکی بر انگیزه های ایمانی والهی، در پی پاسخ به نیاز دفاع، با سلاح دانش نظری و علم تخصصی و مجهز به پشتوانه تجربه و برخوردار از قوه ابتکار و نیروی خستگی ناپذیر به جنگ مهندسی دشمن از نوع مهندسی دفاعی رفته بودند.

ارتش متجاوز رزیم بعث در نخستین روزهای هجوم موفق به اشغال بخش وسیعی از اراضی میهن اسلامی شد، اما پس از گذشت زمانی کوتاه و با حضور نیروهای مردمی به همراه نیروهای مسلح در صحنه های دفاع مقدس، با استیصال در مراحل اولیه هجوم متوقف شد و  پس از مواجهه با مقاومت، قوای مهاجم در پی تثبیت اراضی اشغالی برآمد و با بهره گیری از موانع طبیعی و با ایجاد موانع مصنوعی و با به کارگیری تجهیزات مهندسی پیشرفته، به تقویت روز افزون مواضع دفاعی اقدام کرد.

از این پس، رزمندگان اسلام با هدف دفع تجاوز، بیرون راندن مهاجمین از خاک ایران اسلامی و باز پس گیری مناطق اشغالی و تضمین و تثبیت استقلال سیاسی وارد عمل شدند،در جنگ تحمیلی نیز جایگاه مهندسی دفاعی در نیروهای مسلح به تبع شرایط خاص جنگ تغییر کرد و در تمامی مراحل نبرد شامل مراحل ابتدایی و انجام اقدامات اولیه تا ساخت سنگر، احداث خاکریز و جاده و ساخت پل و نظایر آن دارای نقشی فعال و تعیین کننده شد.

مهندسی دفاعی

مهندسی دفاعی توانست سیر صعودی و پیشرفت خود را به موازات مراحل مختلف نبرد طی کرده و روز به روز نقشی فعال تر و حضوری مثمر ثمرتر در عرصه های مختلف دفاع مقدس ایفا کند، به صورتی که توانست در برخی عملیات ها، مانند فتح المبین، همچون لشکرهای رزمی، دارای نقش تعیین کننده شود و همچنین در بسیاری موارد توانست خلا ناشی از کمبود لشکرهای عملیاتی را جبران کرده و یا در نقش خط شکن آنها اقدام نماید.

منحرف کننده موشک

 در اواخر جنگ، فرانسه به عراق موشک های"اگزوسه" می داد که این موشک ها رادار گریز و در ارتفاع 4 متری سطح آب پرواز می کردند و کشتی ها را به راحتی هدف قرار می دادند، برای گمراه کردن این موشک ها، صفحه های عمود برهم فلزی ای ساخته شد که امواج فرستاده شده از طرف موشک را به سمت خود موشک ها باز می تاباند و موشک در انتخاب هدف به اشتباه می افتاد و به جای کشتی ها به این صفحات اصابت می کرد که این طرح مهندسان جهاد سازندگی، صنایع نظامی فرانسه را فلج کرد و دیگر هیچ کشوری حاضر به خرید این موشک ها نشد.

پل خضر

 عراق مدت ها نفهمید که ایران چطور بدون پل ، فاو را پشتیبانی می کند. خضر ، این وسیله عظیم الجثه که خروش اروند و حمالت هواپیماهای عراقی حریفش نشد،با یک ایده مهندسی و اجرای ساده ، بین دو ساحل اروند حرکت می کرد که یک موتور تراکتور روی یک قطعه پل شناور نصب شد و یک سیم بکسل که در دو طرف اروند محکم شده بود ، به رینگ چرخ این تراکتور متصل بود و روی این خضرها همه چیز حتی تانک و کامیون های پر از بار قابل جابه جایی بود.

پل خیبر

 طراحی و ساخت طولانی ترین پل شناور نظامی جهان با مواد جدید و پایدار در مقابل بمباران معروف به خیبر به دست توانمند مهندسان جهاد و سپاه صورت گرفته است که نقش حیاتی آن در تثبیت فتوحات رزمندگان در عملیات خیبر مورد تأکید کارشناسان نظامی ایران و جهان است،عمق حور در قسمت قایق رو بین 36 سانت تا 5/2متر بود،لذا تردد شناور سنگین به دلیل عمق کم، بر روی آب هور امکان پذیر نبود و حمل یک آمبولانس یا یک وانت و حتی یک بشکه سوخت به جزیره یک پروژه بزرگ و زمان بر محسوب می شد.

محل بارگیری و تخلیه قایق ها در انتهای آبراهه ها در ساحل جزایر، در واقع محل توقف و ازدحام قایق، نیرو، مجروح، تدارکات، مهمات و خودروهای محدود موجود در جزایر و طبعاً هدف ثابت بمباران ها و توپ ها و خمپاره های عراقی و موجب تلفات و خسارات سنگین بود، لذا پشتیبانی و تدارکات نیروهایی که در خط مقدم جزایر در شرایط دشوار قرار گرفته بودند ، برای لشکر اسلام تبدیل به یک معضل بزرگ و برای دشمن به یک نقطه امید مبدل شده بود وعلی رغم اذعان دشمن بر ابتکارات بی شمار نظامی در عملیات خیبر، در همان ابتدا مشکل ارسال تجهیزات به جزیره را از نقاط ضعف جبهه ایران برشمرده و وعده می دادند که به زودی جزایر را باز پس خواهند گرفت.

ساخت پل خیبر شرایط را به نحوی عوض کرد که یک ماشین در پادگان اهواز بارگیری و بدون توقف در جزیره تخلیه می شد و یک آمبولانس مجروح را از جزیره مستقیماً به بیمارستان می رساند، تردد بر روی پل از ساحل هور تا جزیره با سرعت 20_30 کیلومتر در ساعت، زمان زیادی طول نمی کشید و نقاط تجمع و توقف که باعث تلفات می شد حذف شد، با اینکه قبل از احداث پل مقاومت دلیرانه نیروهای ایرانی، عراقی ها را از ادعای اول خود مبنی بر بازپس گیری سریع جزایر منصرف کرد، اما با تکمیل پل ماشین رو به جزیره، دشمن به کلی از باز پس گیری جزایر مایوس شد.

احداث بیمارستان های صحرایی

با توجه به فاصله خط مقدم تا شهرهایی که دارای بیمارستان های مجهز بودند و همچنین دشوار بودن انتقال مجروحان به این مراکز، احداث بیمارستان های صحرایی با رعایت اصول پدافند غیرعامل باعث شد تا مداوای مجروحان تا حدودی با سهولت انجام گیرد، بیمارستان هایی که دارای بخش های زیادی مانند اتاق عمل بودند و امکانات وتجهیزات پزشکی مناسبی داشتند.

 پل بشکه ای بهمن شیر

در وضعیتی که خرمشهر اشغال شده بود و آبادان نیز در محاصره ارتش دشمن قرار داشت، نیروهای رزمنده و مدافعین شهر، نیاز ضروری به عملیات پشتیبانی و ارسال مهمات و تدارکات داشتندکه از طرفی به منظور مقاومت در برابر ارتش مجهز دشمن نیاز به جابجایی امکانات و نیروهای رزمی بود.

سردار شهید "مصطفی هزاردستان " و دیگر نیروهای ایثارگر جهاد سازندگی استان اصفهان ، دست به یک ابتکار و خالقیت بسیار جالب در زمینه احداث پل بر روی رودخانه "بهمن شیر" زدند و آنان با استفاده از بشکه های خالی و اتصال آنها به یکدیگر، توانستندنوعی پل های بشکه ای ساده با ظرفیت5 /2 تن را در آبادان بسازند و ارتباط لازم را جهت پشتیبانی از رزمندگان مستقر در منطقه آبادان برقرار سازند که پس از احداث این پل بشکه ای، نیروهای رزمنده توانستند با استفاده از خودروهای سبک، به آن سوی "بهمن شیر" تردد کرده و مأموریت های خویش را به منظور پشتیبانی از مدافعین آبادان، به انجام برسانند.

با بهره برداری از پل بشکه ای شهید هزاردستان، این امکان به وجود آمد تا رزمندگان بتوانند نسبت به تخلیه سریع مجروحین عملیات از منطقه آبادان و اعزام نیروی تازه نفس و تجهیزات و تدارکات به این مناطق، بخش عمده ای از نارسایی ها و مشکالت رزمندگان مستقر در آبادان را بر طرف نمایند.

پل بعثت

پس از عملیات والفجر8، باید یک راه ارتباطی بین خاک خودمان و شهر فاو که تازه دست رزمندگان اسلام افتاده بود، ایجاد می شد و رزمندگانی که در فاو بودند، باید پشتیبانی می شدند، قبل از عملیات والفجر هشت، پل هایی روی اروند زده بودند، اما اروند هیچ کدام را تحمل نکرده بود و همه را بلعیده بود و باید پلی ساخته می شد که محکم و مطمئن باشد و بتواند در شبانه روز تجهیزات و تدارکات و مهمات را به آسانی به آن طرف آب برساند، بنابراین پل بعثت، به طول 900 متر و عرض 12متر روی اروند زده شد و چشم جهانیان را خیره کرد.

اگرچه  5هزار هزار لوله 12متری، به قطر 142 سانتی متر و ضخامت 16میلی متر از جنس فولاد، در عمق دوازده متری رودخانه خروشان که ارتفاع جزر و مدش از پنج متر هم بالاتر می رفت، شش ماه از جهادگران اسلام وقت گرفت؛دو طرف لوله ها را بسته بودند که لوله ها در آب غرق نشوند و بعد ازاین که کار اتصال لوله ها انجام می شد، در لوله ها را باز می کردند تا آب با فشار از لوله ها عبور کند و لوله ها به زیر آب بروند و غرق شوند، بعد روی لوله ها را زیر سازی و آسفالت می کردندکه بدینوسیله امکان عبور سریع تانک و ادوات زرهی سنگین و توپخانه و نیز گردان های پیاده و لشکرها میسر شدبی آنکه دشمن بتواند تا مدت های مدیدی به وجود پل ارتباطی بین دو اسکله که در دو سوی اروند رود اجرا شده بود، پی ببرد.

نتیجه گیری

اقدامات مهندسی با رویکرد دفاعی در دوران دفاع مقدس از اهمیت و نقش بسزایی برخوردارند، چنانچه اگر این اقدامات در مقابل تهدیدات دشمن انجام نمی گرفت، خسارت‌های مالی وجانی چند برابر می شد و به طور کلی دشمن تصور نمی کرد که رزمندگان اسلام بتوانند از موانع سرسخت طبیعی و موانعی که خودش در مقابل رزمندگان ایجاد کرده بود، عبور کنند اما گروه های مهندسی این موانع را با تدابیر مهندسی از میان برده و دشمن از جاهایی که تصور نمی کرد، ضربه می خورد.

باید توجه داشت که مهندسی در نیروهای مسلح تا قبل از انقلاب به عنوان امری فرعی در جنگ محسوب می شد، اما مهندسی در دوران دفاع مقدس تغییر بنیادی یافت و این تغییر یک فرآیند تکاملی داشت که در مراحل ابتدایی، شامل اقدامات اولیه سنگرسازی و احداث خاکریز دفاعی بود و علی رغم فقدان تجربه جنگی،محدودیت ماشین آلات و تجهیزات و سازمان مناسب، در روند تکاملی خود، اقدامات بسیار عظیمی را به عهده گرفت و درادامه نیز بالنده شد.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #