عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان مطرح کرد؛
تقویت و تحول فرآیند پولی و بانکی با نظارت قوی بانک مرکزی/حفظ ارزش پول ملی به رشد اقتصادی و اشتغال کمک می کند
شکیبایی گفت: معمولا تسهیلات و وام های تکلیفی به دلیل عملکرد ضعیفی که دارند اثری روی رشد اقتصادی و تولید نداشته و بعضاً با شعار حمایت گرایی و محرومیت زدایی مطرح می شوند و تجریه چهل ساله گذشته نظام جمهوری اسلامی نشان می دهد که موفق نبوده پس اینکه ما وام هایی به صورت تکلیفی توسط دولت را به نظام بانکی تحمیل کنیم اقتصاد را دچار چالش خواهد کرد.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ علیرضا شکیبایی عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان در گفتگو با راه آرمان در خصوص طرحی که اخیراً تحت عنوان طرح بانکداری با رویکرد استقلال بانک مرکزی در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مورد تصویب قرار گرفته است گفت:در دنیا کشورهایی وجود دارند که با استقلال بانک مرکزی موفق و کشورهایی که بدون استقلال موفق هستند و عکس آن نیز وجود دارد یعنی کشورهایی که وابسته و ناموفق هستند و کشورهایی که استقلال دارند اما همچنان ناموفق می باشند این مسئله برای ما مشخص می کند که صرف داشتن استقلال یا عدم استقلال شرط موفقیت یک سیستم بانکی نیست اگر چه ممکن است شرط لازم باشد اما کافی نیست.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, راه آرمان,وی گفت: بانک مرکزی به عنوان یک نهاد در اقتصاد در کنار سایر نهادهای دیگر از جمله؛ قوانین و مقررات، دولت، اتاق های بازرگانی و … مجموعه هایی هستند که با هم میتوانند یک روند موفق یا ناموفق را نشان دهند.
این اقتصاددان افزود: کشوری مثل آلمان یک کشور موفقی است که هم استقلال بانک مرکزی را دارد و هم در کنترل نرخ تورم بسیار موفق بوده است.
شکیبایی عنوان کرد: کشورهای دیگری وجود دارند که ممکن است وابستگی بانک مرکزی به دولت را داشته و تجربه موفقی نیز در کنترل تورم داشته اند.
وی با اشاره به اینکه ابتدا باید مروری بر چالش های بانک مرکزی و نظام بانکی در ایران داشت، اذعان کرد: با مرور برخی چالش ها متوجه خواهیم شد که استقلال یا عدم استقلال بانک مرکزی معطوف به حل کدام یک از این چالش ها است.
بانک مرکزی موظف به تامین کسر بودجه دولت است
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: یک مسئله مهم که همیشه مطرح است اینکه بانک مرکزی صندوق دولت است یعنی کسر بودجه دولت را به صورت خودکار موظف است تامین کند.
شکیبایی خاطرنشان کرد: وابستگی بین سیاست های پول و مالی وجود دارد به همین خاطر بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند برای خنثی کردن اثر افزایش هزینه های دولت یا کسر بودجه نباید اجازه دهیم که کسر بودجه از طریق بانک مرکزی تامین شود که این منطقی است و هر گونه موضوع استقلال باید این مسئله را حل کند.
وی افزود: مسئله دوم وام ها (تسهیلات) تکلیفی است که توسط دولت و مجلس به شبکه بانکی و بانک مرکزی تحمیل می شود.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: معمولا تسهیلات و وام های تکلیفی به دلیل عملکرد ضعیفی که دارند اثری روی رشد اقتصادی و تولید نداشته و بعضاً با شعار حمایت گرایی و محرومیت زدایی مطرح می شوند و تجریه چهل ساله گذشته نظام جمهوری اسلامی نشان می دهد که موفق نبوده پس اینکه ما وام هایی به صورت تکلیفی توسط دولت را به نظام بانکی تحمیل کنیم اقتصاد را دچار چالش خواهد کرد.
بانک ها نباید موظف به دادن تسهیلات تکلیفی شوند
شکیبایی تصریح کرد: پس هر گونه قانونی که در خصوص استقلال بانک مرکزی می خواهد مطرح شود باید به نحوی باشد که اجازه ندهد بانک ها موظف به دادن تسهیلات تکلیفی شوند.
وی عنوان کرد: مسئله دیگر بحث خود بانک ها است که تحت نظارت بانک مرکزی هستند، به نظر می رسد نظارت بانک مرکزی بر شبکه بانکی ضعیف است و بانک ها هم استقلال از بانک مرکزی دارند، نمونه مشخص آن نداشتن کفایت سرمایه است اغلب بانک های ایران کفایت سرمایه برای انجام کار بانکی را ندارند اما به دلیل ضعف نظارت بانک مرکزی، ادامه فعالیت می دهند و در نظام پولی و بانکی کشور اخلال ایجاد می کنند و این مسئله پای دولت گذاشته و به نام دولت قلمداد می شود.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در صورتیکه این ارتباطی به دولت ندارد و به ضعف نظام شبکه بانکی بر می گردد که مهمترین آن کفایت سرمایه است که ندارد.
شبکه بانکی گسترده ای در ایران وجود دارد که از منطق اقتصادی برخوردار نیستند
شکیبایی ابراز کرد: شبکه بانکی گسترده ای از نظر تعداد شعب و بانک در ایران وجود دارد که از منطق اقتصادی برخوردار نیستند و هزینه های بانکداری را بالا می برند و اخلال ایجاد می کنند و وظایف اصلی سیستم بانکی را ندارند اینجا هم نداشتن نظارت کافی بانک مرکزی بر شبکه بانکی است که اینقدر تعداد شبکه های بانکی و تعداد بانک ها زیاد شده اند و قطعا نظارت بر این همه شعب و نظام بانکی کار بسیار سختی است و اصولی نمی باشد.
وی افزود: در نظام پولی و بانکی برخی اشکالات را مشاهده می کنیم که مربوط به خود شبکه بانکی است .
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: عدم وجود بانک ها و شعبات خارجی در ایران باعث شده که نظام بانکی ما از یک انحصار خاصی برخودار شود که معمولا با ناکارآیی،فساد و مشکلات دیگر که برای اقتصاد ایجاد می شود با انحصار همراه است.
شکیبایی ادامه داد: البته انحصاری که در شبکه نظام بانکی ایجاد شده به خاطر عدم حضور بانک های خارجی و شعبات مربوط به آن است و اشکالاتی که در نظام بانکی ایجاد می شود نباید به اسم دولت و عدم استقلال بانک مرکزی بیان کرد.
تعیین نظام ارزی مناسب توسط دولت
وی تصریح کرد:یک موضوع دیگری که به دولت مربوط می شود، تعیین نظام ارزی مناسب در ایران است.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در دنیا نظام اداری متفاوتی وجود دارد از جمله؛ نظام ارزی شناور مدیریت شده، نظام ارزی فیکس یا ثابت، نظام مبتنی بر کنترل مستقیم، این ها نظام های متعددی هستند که کشورها با توجه به شرایط اقتصادی یکی از این نظام ها را انتخاب می کنند.
شکیبایی عنوان کرد: در قوانین ما نظام شناور مدیریت و تصویب شده وجود دارد اما در جاهای دیگر تناقض دارد به عنوان مثال بودجه دولت وقتی تصویب می شود که یک نرخ ارز ثابتی را در نظر می گیرد و این با اصل شناور و شناور مدیریت شده تناقض قانونی دارد که در تعامل بانک مرکزی و دولت ما دارای اشکالاتی است که نتیجه خوبی برای اقتصاد به ارمغان نمی آورد .
وی تصریح کرد: اولین کاری که می توانیم انجام دهیم این است که ابتدا نظام ارزی مناسب برای کشور انتخاب کرده سپس براساس آن قوانین متناقض و در تعارض با آن نظام ارزی که توسط دولت تصویب می شود را حذف کنیم اینجاست که بانک می تواند کارایی لازم را داشته باشد.
باید رابطه بانک مرکزی با سایر بانک ها رابطه نظارتی با کیفیت باشد
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه در اقتصاد ایران مشکلاتی وجود دارد که باید برای آن راه حلی اندیشیده شود، ادامه داد: باید رابطه بانک ها و بانک مرکزی یک رابطه نظارتی با کیفیت، شفاف و مناسبی باشد که در حال حاضر وجود ندارد.
شکیبایی، بی ثباتی قوانین و مقررات پولی، بانکی و ارزی را یکی از چالش های دیگر در سیستم پولی و بانکی کشور عنوان کرد و افزود: بی ثباتی آسیب بیشتری نسبت به عدم استقلال می زند، اگر حتی استقلال نداشته باشیم اما ثبات در نظام پولی و ارزی وجود داشته باشد می توانیم پیش بینی کنیم که نتیجه خوبی در بر خواهد داشت.
وی یکی از وظایف اصلی و مهم بانک مرکزی را حفظ ارزش پول ملی دانست و گفت: قدرت و ارزش پول ملی را باید حفظ کرد که این موضوع در طرح مصوبه استقلال بانک مرکزی در مجلس به آن اشاره شده اما در بند چهارم وظایف آمده است.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: من اعتقاد دارم این مهم همیشه باید در بند اول آورده شود تا همیشه مسئولین بانک مرکزی و اقتصاددان ها توجه داشته باشند که از این اصل مهم سرپیچی نکنند اگر چه بانک مرکزی وظیفه کمک به رونق اقتصادی، تولید و اشتغال را دارد اما مهمتر از آن وظیفه حفظ ارزش پول ملی است .
حفظ ارزش پول ملی به رشد اقتصادی و اشتغال کمک می کند
شکیبایی با بیان اینکه حفظ ارزش پول ملی به رشد اقتصادی، رونق، تولید و اشتغال بهتر کمک می کند، اذعان کرد: اگر به این وظیفه توجه نکنیم و بخواهیم غیر مستقیم به بحث رشد اقتصادی و حمایت از تولید توجه داشته باشیم به نتایج خوبی دست نخواهیم یافت.
وی افزود: در بحث استقلال بانک مرکزی به نظرم باید به جای اینکه ما به افراد توجه کنیم که آیا رئیس بانک مرکزی را رئیس جمهور یا رئیس دارایی انتخاب می کند باید به طرح استقلال بانک مرکزی توجه داشته باشیم زیرا باید ضمانت کند که مجموعه بانک مرکزی و سیستم پولی و بانکی از یک نظام فکری و یک مکتب اقتصادی خاص و مفید تبعیت کند و آن چیزی که ضمانت می کند بانک مرکزی باید پاسخگو و نتیجه بخش باشد.
این اقتصاددان تصریح کرد: انسجام آن در نظام و مکتب فکری مربوط به خودش است به همین دلیل باید یک اندیشکده با مکتب فکری خاص به سیستم بانکی و پولی کشور تسلط داشته باشد تا هر کسی با هر اندیشه ای بانک مرکزی را به یک سمت خاصی هدایت نکند.
شکیبایی بیان کرد: خود طرح استقلال بانک مرکزی باید این ضمانت را به ما دهد افرادی که می آیند از یک نظریه و اندیشکده اقتصادی مهم تغذیه فکری شوند و باید از حفظ ارزش پول ملی یا ثبات در قوانین و مقررات حمایت شود.
وی خاطرنشان کرد: باید به یک نظام بانکی درستی از بُعد نظام سرمایه، تعداد بانک ها و شعب بانک ها از بُعد هزینه های اداری بانکداری و … توجه کنند تا بتوانند کمک فکری داده تا انجام شود پس ما باید این را توجه داشته باشیم و از مسئولین بخواهیم که بانک مرکزی را به این سمت حرکت دهند.
انتهای پیام/
وی گفت: بانک مرکزی به عنوان یک نهاد در اقتصاد در کنار سایر نهادهای دیگر از جمله؛ قوانین و مقررات، دولت، اتاق های بازرگانی و … مجموعه هایی هستند که با هم میتوانند یک روند موفق یا ناموفق را نشان دهند.
,این اقتصاددان افزود: کشوری مثل آلمان یک کشور موفقی است که هم استقلال بانک مرکزی را دارد و هم در کنترل نرخ تورم بسیار موفق بوده است.
,شکیبایی عنوان کرد: کشورهای دیگری وجود دارند که ممکن است وابستگی بانک مرکزی به دولت را داشته و تجربه موفقی نیز در کنترل تورم داشته اند.
,وی با اشاره به اینکه ابتدا باید مروری بر چالش های بانک مرکزی و نظام بانکی در ایران داشت، اذعان کرد: با مرور برخی چالش ها متوجه خواهیم شد که استقلال یا عدم استقلال بانک مرکزی معطوف به حل کدام یک از این چالش ها است.
,بانک مرکزی موظف به تامین کسر بودجه دولت است
, بانک مرکزی موظف به تامین کسر بودجه دولت است,این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: یک مسئله مهم که همیشه مطرح است اینکه بانک مرکزی صندوق دولت است یعنی کسر بودجه دولت را به صورت خودکار موظف است تامین کند.
,شکیبایی خاطرنشان کرد: وابستگی بین سیاست های پول و مالی وجود دارد به همین خاطر بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند برای خنثی کردن اثر افزایش هزینه های دولت یا کسر بودجه نباید اجازه دهیم که کسر بودجه از طریق بانک مرکزی تامین شود که این منطقی است و هر گونه موضوع استقلال باید این مسئله را حل کند.
,وی افزود: مسئله دوم وام ها (تسهیلات) تکلیفی است که توسط دولت و مجلس به شبکه بانکی و بانک مرکزی تحمیل می شود.
,این اقتصاددان خاطرنشان کرد: معمولا تسهیلات و وام های تکلیفی به دلیل عملکرد ضعیفی که دارند اثری روی رشد اقتصادی و تولید نداشته و بعضاً با شعار حمایت گرایی و محرومیت زدایی مطرح می شوند و تجریه چهل ساله گذشته نظام جمهوری اسلامی نشان می دهد که موفق نبوده پس اینکه ما وام هایی به صورت تکلیفی توسط دولت را به نظام بانکی تحمیل کنیم اقتصاد را دچار چالش خواهد کرد.
,بانک ها نباید موظف به دادن تسهیلات تکلیفی شوند
,شکیبایی تصریح کرد: پس هر گونه قانونی که در خصوص استقلال بانک مرکزی می خواهد مطرح شود باید به نحوی باشد که اجازه ندهد بانک ها موظف به دادن تسهیلات تکلیفی شوند.
,وی عنوان کرد: مسئله دیگر بحث خود بانک ها است که تحت نظارت بانک مرکزی هستند، به نظر می رسد نظارت بانک مرکزی بر شبکه بانکی ضعیف است و بانک ها هم استقلال از بانک مرکزی دارند، نمونه مشخص آن نداشتن کفایت سرمایه است اغلب بانک های ایران کفایت سرمایه برای انجام کار بانکی را ندارند اما به دلیل ضعف نظارت بانک مرکزی، ادامه فعالیت می دهند و در نظام پولی و بانکی کشور اخلال ایجاد می کنند و این مسئله پای دولت گذاشته و به نام دولت قلمداد می شود.
,این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در صورتیکه این ارتباطی به دولت ندارد و به ضعف نظام شبکه بانکی بر می گردد که مهمترین آن کفایت سرمایه است که ندارد.
,شبکه بانکی گسترده ای در ایران وجود دارد که از منطق اقتصادی برخوردار نیستند
, شبکه بانکی گسترده ای در ایران وجود دارد که از منطق اقتصادی برخوردار نیستند,شکیبایی ابراز کرد: شبکه بانکی گسترده ای از نظر تعداد شعب و بانک در ایران وجود دارد که از منطق اقتصادی برخوردار نیستند و هزینه های بانکداری را بالا می برند و اخلال ایجاد می کنند و وظایف اصلی سیستم بانکی را ندارند اینجا هم نداشتن نظارت کافی بانک مرکزی بر شبکه بانکی است که اینقدر تعداد شبکه های بانکی و تعداد بانک ها زیاد شده اند و قطعا نظارت بر این همه شعب و نظام بانکی کار بسیار سختی است و اصولی نمی باشد.
,وی افزود: در نظام پولی و بانکی برخی اشکالات را مشاهده می کنیم که مربوط به خود شبکه بانکی است .
,این اقتصاددان خاطرنشان کرد: عدم وجود بانک ها و شعبات خارجی در ایران باعث شده که نظام بانکی ما از یک انحصار خاصی برخودار شود که معمولا با ناکارآیی،فساد و مشکلات دیگر که برای اقتصاد ایجاد می شود با انحصار همراه است.
,شکیبایی ادامه داد: البته انحصاری که در شبکه نظام بانکی ایجاد شده به خاطر عدم حضور بانک های خارجی و شعبات مربوط به آن است و اشکالاتی که در نظام بانکی ایجاد می شود نباید به اسم دولت و عدم استقلال بانک مرکزی بیان کرد.
,تعیین نظام ارزی مناسب توسط دولت
, تعیین نظام ارزی مناسب توسط دولت,وی تصریح کرد:یک موضوع دیگری که به دولت مربوط می شود، تعیین نظام ارزی مناسب در ایران است.
,این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در دنیا نظام اداری متفاوتی وجود دارد از جمله؛ نظام ارزی شناور مدیریت شده، نظام ارزی فیکس یا ثابت، نظام مبتنی بر کنترل مستقیم، این ها نظام های متعددی هستند که کشورها با توجه به شرایط اقتصادی یکی از این نظام ها را انتخاب می کنند.
,شکیبایی عنوان کرد: در قوانین ما نظام شناور مدیریت و تصویب شده وجود دارد اما در جاهای دیگر تناقض دارد به عنوان مثال بودجه دولت وقتی تصویب می شود که یک نرخ ارز ثابتی را در نظر می گیرد و این با اصل شناور و شناور مدیریت شده تناقض قانونی دارد که در تعامل بانک مرکزی و دولت ما دارای اشکالاتی است که نتیجه خوبی برای اقتصاد به ارمغان نمی آورد .
,وی تصریح کرد: اولین کاری که می توانیم انجام دهیم این است که ابتدا نظام ارزی مناسب برای کشور انتخاب کرده سپس براساس آن قوانین متناقض و در تعارض با آن نظام ارزی که توسط دولت تصویب می شود را حذف کنیم اینجاست که بانک می تواند کارایی لازم را داشته باشد.
,باید رابطه بانک مرکزی با سایر بانک ها رابطه نظارتی با کیفیت باشد
, باید رابطه بانک مرکزی با سایر بانک ها رابطه نظارتی با کیفیت باشد,این اقتصاددان با تاکید بر اینکه در اقتصاد ایران مشکلاتی وجود دارد که باید برای آن راه حلی اندیشیده شود، ادامه داد: باید رابطه بانک ها و بانک مرکزی یک رابطه نظارتی با کیفیت، شفاف و مناسبی باشد که در حال حاضر وجود ندارد.
,شکیبایی، بی ثباتی قوانین و مقررات پولی، بانکی و ارزی را یکی از چالش های دیگر در سیستم پولی و بانکی کشور عنوان کرد و افزود: بی ثباتی آسیب بیشتری نسبت به عدم استقلال می زند، اگر حتی استقلال نداشته باشیم اما ثبات در نظام پولی و ارزی وجود داشته باشد می توانیم پیش بینی کنیم که نتیجه خوبی در بر خواهد داشت.
,وی یکی از وظایف اصلی و مهم بانک مرکزی را حفظ ارزش پول ملی دانست و گفت: قدرت و ارزش پول ملی را باید حفظ کرد که این موضوع در طرح مصوبه استقلال بانک مرکزی در مجلس به آن اشاره شده اما در بند چهارم وظایف آمده است.
,این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: من اعتقاد دارم این مهم همیشه باید در بند اول آورده شود تا همیشه مسئولین بانک مرکزی و اقتصاددان ها توجه داشته باشند که از این اصل مهم سرپیچی نکنند اگر چه بانک مرکزی وظیفه کمک به رونق اقتصادی، تولید و اشتغال را دارد اما مهمتر از آن وظیفه حفظ ارزش پول ملی است .
,حفظ ارزش پول ملی به رشد اقتصادی و اشتغال کمک می کند
, حفظ ارزش پول ملی به رشد اقتصادی و اشتغال کمک می کند,شکیبایی با بیان اینکه حفظ ارزش پول ملی به رشد اقتصادی، رونق، تولید و اشتغال بهتر کمک می کند، اذعان کرد: اگر به این وظیفه توجه نکنیم و بخواهیم غیر مستقیم به بحث رشد اقتصادی و حمایت از تولید توجه داشته باشیم به نتایج خوبی دست نخواهیم یافت.
,وی افزود: در بحث استقلال بانک مرکزی به نظرم باید به جای اینکه ما به افراد توجه کنیم که آیا رئیس بانک مرکزی را رئیس جمهور یا رئیس دارایی انتخاب می کند باید به طرح استقلال بانک مرکزی توجه داشته باشیم زیرا باید ضمانت کند که مجموعه بانک مرکزی و سیستم پولی و بانکی از یک نظام فکری و یک مکتب اقتصادی خاص و مفید تبعیت کند و آن چیزی که ضمانت می کند بانک مرکزی باید پاسخگو و نتیجه بخش باشد.
,این اقتصاددان تصریح کرد: انسجام آن در نظام و مکتب فکری مربوط به خودش است به همین دلیل باید یک اندیشکده با مکتب فکری خاص به سیستم بانکی و پولی کشور تسلط داشته باشد تا هر کسی با هر اندیشه ای بانک مرکزی را به یک سمت خاصی هدایت نکند.
,شکیبایی بیان کرد: خود طرح استقلال بانک مرکزی باید این ضمانت را به ما دهد افرادی که می آیند از یک نظریه و اندیشکده اقتصادی مهم تغذیه فکری شوند و باید از حفظ ارزش پول ملی یا ثبات در قوانین و مقررات حمایت شود.
,وی خاطرنشان کرد: باید به یک نظام بانکی درستی از بُعد نظام سرمایه، تعداد بانک ها و شعب بانک ها از بُعد هزینه های اداری بانکداری و … توجه کنند تا بتوانند کمک فکری داده تا انجام شود پس ما باید این را توجه داشته باشیم و از مسئولین بخواهیم که بانک مرکزی را به این سمت حرکت دهند.
,انتهای پیام/
,]
ارسال دیدگاه