گزارشی از بیم و امیدهای محصولات تراژنی؛

• دوشنبه ۰۶ دی ۱۴۰۰ ۱۵:۰۴
• کد خبر : 1795503

• اخبار
• سایر رسانه ها

امروز در حالی در محافل مختلف سخن از محصولات تراریخته یا دستکاری ژنتیکی شده به میان می‌آید که بیم و امید فراوانی نسبت به این محصولات وجود دارد. برخی کارشناسان معتقدند تراریخته‌ها را نیز مانند سلول‌های بنیادی باید جزو افتخارات علمی کشور محسوب کرد و با ترس از آنها سخن نگفت.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ، به نقل از مرصادنیوز، از اوایل دهه هشتاد شمسی، موضوع تولید، واردات و مصرف محصولات تغییر یافته ژنتیکی (تراریخته) در جمهوری اسلامی ایران همواره مورد مناقشه موافقان و منتقدان این محصولات قرار داشته و نظرات مختلفی در تایید و یا رد این محصولات مطرح شده است.

باید با احتیاط و لحاظ کردن سلامت انسان و محیط زیست از طریق ارزیابی ریسک، تولید و مصرف محصولات تراریخته را بررسی و عملیاتی کنیم.

بر اساس قانون ایمنی زیستی کشور کلیه محصولات و ترکیبات تراریخته باید حتماً برچسب "تراریخته" داشته باشند.

شهریار مستوفی در گفتگو با مرصادنیوز، اظهار داشت: محصولات تراریخته یا تراژنی به محصولاتی گفته می‌شود که در آن تغییرات ژنتیکی انجام شده باشد یعنی به منظور تغییر در ساختار ژنتیکی یک ماده، طی فرایندی یک ژن به ماده دیگری تزریق می‌شود.

مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گفت: اکنون به دلیل نیاز کشور چهار نوع دانه روغنی ذرت، سویا، پنبه دانه و کلزا که عمدتاً تراریخته هستند پس از بررسی وارد کشور می‌شوند.

وی در ادامه گفت: کل مواد غذایی که از دانه های روغنی مذکور بدست می آید مثل کیک و کلوچه و... تراریخته هستند و باید برچسب گذاری شوند و روی آنها درج شود که از روغن ذرت تراریخته بدست آمده است.

مستوفی با اشاره به حقوق مصرف کنندگان موادغذایی افزود: بر اساس قانون ایمنی زیستی کشور کلیه محصولات و ترکیبات تراریخته باید حتماً برچسب "تراریخته" داشته باشند و به مردم اطلاع رسانی شود چرا حق آنهاست که از ترکیبات موادغذایی آگاه باشند.

وی بیان کرد: جهادکشاورزی تاکنون هیچ مجوزی برای کشت محصولات تراریخته صادر نکرده است.

دکتر مستوفی خاطر نشان کرد: گروه های موادغذایی که حد تراریختگی آنها 2 هست هم مشمول آزمون هستند و هم برچسب گذاری. یک سری مواد غذایی که حد تراریختگی آنها پایین است و خود تولیدکنندگان برچسب می زنند نیازی به آزمون ندارند.

وی با اشاره به اینکه  بحث های زیادی در محافل علمی دنیا وجود دارد، افزود: از نظر مراجع ذی ربط از جمله سازمان بهداشت جهانی (WHO) و کدکس (CODEX) این محصولات مورد تایید قرار گرفته است.

 درج عبارت "غیرتراریخته" بر روی محصولات غیرقانونی و گمراه کننده است

این شخص مسئول با اشاره به اینکه سازمان بهداشت جهانی و کدکس جزو منابع در بحث سلامت هستند، گفت: هیچ گونه مدارک و مستنداتی دال بر اینکه محصولات تراریخته سرطانزا باشند یا اینکه مخاطره آمیز باشند توسط این مراجع معتبر جهانی گزارش نشده است.

مستوفی با بیان اینکه محصولات تراریخته موافقان و مخالفانی دارد، خاطرنشان کرد: مخالفان این محصولات معتقدند که در دراز مدت آسیب هایی در پی دارد، در حالیکه هنوز هیچ دلیل علمی برای ضرر اینها اثبات نشده است.

مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گفت: حدود 95 درصد از روغن های مصرفی در استان ما تراریخته و دارای برچسب هستند.

مستوفی گفت: طبق شورای عالی ایمنی زیستی کشور درج عبارت "غیرتراریخته" بر روی محصولات غیرقانونی و گمراه کننده است، یعنی می خواهند بازاریابی کنند و بازار مصرف خودشان را بالا ببرند.

وی گفت: با توجه به مزایای این محصولات در برابر آفات، کم آبی، کاهش سموم و همچنین تغییرات آب و هوایی، خشکسالی و افزایش جمعیت در آینده دنیا به ناچار به سمت محصولات تراریخته خواهد رفت.

محصولات تراریخته باید همه پروتکل‌های ایمنی زیستی را طی کند

دانیال کهریزی در گفتگو با خبرنگار مرصادنیوز، اظهار داشت: تولید محصولات تراریخته یا تراژنی جزئی از زیست فناوری است که در دنیا آن را با نام های موجودات تغییر یافته ژنتیکی ( GMOs)، محصولات تغییر یافته ژنتیکی(GMCs) یا غذاهای تغییر یافته ژنتیکی (GMF)هم می شناسند.

نائب رئیس انجمن علمی بذر کشور گفت: همانطور که ما بحث سلول های بنیادی و پروتئین‌های نوترکیب را در حوزه زیست فناوری داریم، مهندسی ژنتیک و تولید تراریخته ها را هم در این حوزه مطرح است.

وی با اشاره به اینکه بایستی در کنار هر فناوری ارزیابی ریسک - Risk assessment- صورت بگیرد، گفت: بر همین اساس محصولات تراریخته نیز باید همه پروتکل های ایمنی زیستی را طی کرده باشند و تست شوند تا به مرحله مصرف برسند.

استاد مهندسی ژنتیک دانشگاه رازی افزود: بعضی از محصولات وارداتی مثل دانه روغنی که مصرف می کنیم صددرصد تراریخته هستند، در حالیکه در کشورمان به دلایلی اجازه توسعه کشت این محصولات داده نمی شود.

در حال حاضر هیچ محصول تراریخته ای در داخل کشور تولید نمی شود

دکتر کهریزی با اشاره به مزایای محصولات تراریخته گفت: این فناوری هم مثل سلول های بنیادی و پروتئین های نوترکیب و..باید جزو افتخارات نظام بحساب بیاید.

وی در ادامه گفت: در حال حاضر هیچ محصول تراریخته ای در داخل کشور تولید نمی شود و کشت های مذکور فقط در حد طرح های تحقیقاتی در فضاهای کنترل شده است.

محصولات تراریخته در جهت افزایش تولیدات گیاهی و ایمنی غذایی باید مورد توجه قرار گیرند 

دکتر کهریزی به بیان اهمیت محصولات تراریخته پرداخت و گفت: این محصولات در جهت افزایش تولیدات گیاهی و ایمنی غذایی بایستی مورد توجه قرار گیرند و توسط سازمان های متولی از جمله سازمان غذا و دارو، استاندارد، حفاظت محیط زیست و... مراحل ارزیابی ریسک آن طی شود.

عضو هیئت مدیره انجمن ایمنی زیستی کشور به تفاوت تولیدات هیبرید و تراریخته اشاره کرد و گفت: در تولید هیبرید دو گیاه را با هم تلاقی می دهند که یک محصول نسبتاً جدید دورگه با شکل ظاهری متفاوت بدست می آید، اما در محصول تراریخته، ژن های مثبت انتقال داده می شود و هیچ تفاوت ظاهری در آن محصول دیده نمی شود. مثلا ژن مقاومت به بیماری را از نخود به ذرت انتقال می دهند تا گیاه ذرت جدید در برابر آن آفت مقاوم باشد.

یک عده مافیای وارد کننده سموم و آفت کشها علیه محصولات تراریخته شایعه‌پراکنی می کنند

وی به تبلیغات و اخبار منفی در خصوص محصولات تراریخته اشاره کرد و گفت: متاسفانه یک عده مافیای وارد کننده سموم و آفت کشها علیه محصولات تراریخته شایعه پراکنی می کنند چرا که وقتی ما از بذر تراریخته مقاوم به آفت استفاده کنیم دیگر نیازی به استفاده از سموم شیمیایی نداریم، بنابراین چنین افراد سودجویی به فکر حفظ محیط زیست و منابع طبیعی نیستند، بلکه منافع خودشان را در نظر می گیرند.

پروفسور دانیال کهریزی عنوان کرد: افراط و تفریط در معرفی محصولات تراریخته باعث شده که مردم ما از این فناوری محروم شوند. عده‌ای چنان مردم را از محصولات تراریخته نگران می‌کنند که گویا تمامی مشکلات سلامتی امروز بشر به علت مصرف محصولات تراریخته است و هیچ اشاره‌ای به آلودگی‌های هوا، خاک، آب، مصرف سموم، پارازیت، امواج، ناراحتی های روانی و ... نمی‌کنند.

وی افزود: از طرفی عده‌ای هم محصولات تراریخته را چنان معرفی می‌کنند که گویا با کشت این گیاهان تمامی مشکلات بخش کشاورزی و امنیت غذایی مرتفع می‌شود. این در حالی است که این دو گروه هر دو خطا می‌کنند و لازم است که با احتیاط و لحاظ کردن سلامت انسان و محیط زیست از طریق ارزیابی ریسک، تولید و مصرف محصولات تراریخته را بررسی و عملیاتی کنیم.

کهریزی در پایان گفت: محصول تراریخته‌ای که تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی و سازمان غذا و دارو بررسی و تایید شود و دارای برچسب (GMO) باشد یک محصول بی خطر محسوب می‌شود.

علیرغم فواید بسیار و به تبع آن علاقه‌مندان زیاد در بین محققین و کشاورزان، استفاده از گیاهان تراریخته منتقدینی دارد.

چندی پیش علی خضریان یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی مجلس چنین مطرح کرده بود که به رغم اهمیت و چالش برانگیز بودن محصولات تراریخته، خروجی جلسات و مصوبه‌های شورای ملی ایمنی زیستی از شفافیت لازم برخوردار نیست.

به گفته وی با توجه به مخاطرات محصولات تغییر یافته ژنتیکی (تراریخته)، حضور برخی از سازمان ها در شورای ملی ایمنی زیستی مانند سازمان ملی استاندارد و سازمان پدافند غیر عامل بسیار ضروری است؛ این مهم باید در اصلاح قانون ایمنی زیستی مورد توجه قرار گیرد.

به گزارش مرصاد؛ با گذشت بیش از دو دهه از کشت انبوه و تجاری سازی محصولات تغییر یافته ژنتیکی یا تراریخته، رویکردهای مختلفی در دنیا، نسبت به این محصولات وجود دارد. بیش از ۹۰ درصد این محصولات در ۵ کشور آمریکا، کانادا، برزیل، آرژانتین و هندوستان تولید می‌شود و حدود ۲۰ کشور دیگر سهم بسیار کوچکی در تولید این محصولات ایفا می کنند. بنابراین لازم است با احتیاط و لحاظ کردن ضروریات حفظ سلامت انسان و محیط زیست از طریق ارزیابی ریسک، تولید و مصرف محصولات تراریخته را عملیاتی کرد.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #
• #
• #
• #