اخبار داغ

«نگاهی گذرا به معماری پل تاریخی قلاتاسیان»

پل تاریخی قلاتاسیان سردشت در معرض بی توجهی

پل تاریخی قلاتاسیان سردشت در معرض بی توجهی
پل تاریخی قلاتاسیان یکی از میراث ماندگار دوران ساسانی موجود در سردشت که به عنوان آثار ملی به ثبت رسیده اما به دلیل کم توجهی در معرض تهدید تخریب قرار گرفته است.
[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بُلفَت، فاروق صالح پور - بی تردید شناخت و بررسی عناصری چون پل های تاریخی ایران که به لحاظ اهمیت و جایگاه ویژه شان در مسائل اجتماعی اقتصادی سیاسی فرهنگی و هنری شاخص هستند می توانند موضوعات بکری برای شناخت بیشتر مهندسی و معماری بومی این سرزمین باشند که پرداختن به این موضوع منطقی و بسیار الزامی به نظر می رسد.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, به نقل از بُلفَت، فاروق صالح پور - بی تردید شناخت و بررسی عناصری چون پل های تاریخی ایران که به لحاظ اهمیت و جایگاه ویژه شان در مسائل اجتماعی اقتصادی سیاسی فرهنگی و هنری شاخص هستند می توانند موضوعات بکری برای شناخت بیشتر مهندسی و معماری بومی این سرزمین باشند که پرداختن به این موضوع منطقی و بسیار الزامی به نظر می رسد., به نقل از بُلفَت، فاروق صالح پور - بی تردید شناخت و بررسی عناصری چون پل های تاریخی ایران که به لحاظ اهمیت و جایگاه ویژه شان در مسائل اجتماعی اقتصادی سیاسی فرهنگی و هنری شاخص هستند می توانند موضوعات بکری برای شناخت بیشتر مهندسی و معماری بومی این سرزمین باشند که پرداختن به این موضوع منطقی و بسیار الزامی به نظر می رسد., بُلفَت, بُلفَت, بُلفَت, فاروق صالح پور -,

  پل یک ساختار مهندسی است که دو نقطه بریده شده در طبیعت را به هم متصل می کند و امکان عبور را فراهم می آورد این دو نقطه می توانند طرفین یک رودخانه یا آبراه یا دو سوی یک دره تنگ باشند که عبور از آن بدون عنصری رابط مقدور نیست.

,   پل یک ساختار مهندسی است که دو نقطه بریده شده در طبیعت را به هم متصل می کند و امکان عبور را فراهم می آورد این دو نقطه می توانند طرفین یک رودخانه یا آبراه یا دو سوی یک دره تنگ باشند که عبور از آن بدون عنصری رابط مقدور نیست.,   پل یک ساختار مهندسی است که دو نقطه بریده شده در طبیعت را به هم متصل می کند و امکان عبور را فراهم می آورد این دو نقطه می توانند طرفین یک رودخانه یا آبراه یا دو سوی یک دره تنگ باشند که عبور از آن بدون عنصری رابط مقدور نیست.,

  در طول تاریخ ساخت ، ساخت راه و جاده یکی از شکوفایی تمدن ها بوده و پل سازی تابعی از پیشرفت و رونق راه سازی به شمار می آمده . تعداد ۳۶۳ پل تاریخی ایران حکایت از اهمیت این بنا در میان آثار معماری این سرزمین دارد. از زمان هخامنشیان و دوران شاهنشاهی داریوش بزرگ به ساخت راه های تازه توجه زیادی می شد تا در راه ها پل های ساخته شود ولی کمتر اثر ساختمانی پلی از این دوره باقی مانده و شاید دلیل این مسأله عدم آشنایی با تکنیک های پیشرفته طاق زنی باشد.

,   در طول تاریخ ساخت ، ساخت راه و جاده یکی از شکوفایی تمدن ها بوده و پل سازی تابعی از پیشرفت و رونق راه سازی به شمار می آمده . تعداد ۳۶۳ پل تاریخی ایران حکایت از اهمیت این بنا در میان آثار معماری این سرزمین دارد. از زمان هخامنشیان و دوران شاهنشاهی داریوش بزرگ به ساخت راه های تازه توجه زیادی می شد تا در راه ها پل های ساخته شود ولی کمتر اثر ساختمانی پلی از این دوره باقی مانده و شاید دلیل این مسأله عدم آشنایی با تکنیک های پیشرفته طاق زنی باشد.,   در طول تاریخ ساخت ، ساخت راه و جاده یکی از شکوفایی تمدن ها بوده و پل سازی تابعی از پیشرفت و رونق راه سازی به شمار می آمده . تعداد ۳۶۳ پل تاریخی ایران حکایت از اهمیت این بنا در میان آثار معماری این سرزمین دارد. از زمان هخامنشیان و دوران شاهنشاهی داریوش بزرگ به ساخت راه های تازه توجه زیادی می شد تا در راه ها پل های ساخته شود ولی کمتر اثر ساختمانی پلی از این دوره باقی مانده و شاید دلیل این مسأله عدم آشنایی با تکنیک های پیشرفته طاق زنی باشد.,

  پل سازی از اولین هنر های بشر است و به جرأت می توان گفت که عمری برابر با پیدایش انسان دارد. هنگامی که بشر توانست برای گذر از جویها و رود خانه ها ابتدایی ترین راه یعنی استفاده از تنه درخت را برگزیند کار پل سازی آغاز شده است. در تمام چند هزار سالی که از شکل گیری جوامع بشری روی کره خاکی می گذرد تا انقلاب صنعتی اروپا در قرن نوزدهم مهندسی و معماری پل هرگز از هم جدا نبوده اند.

,   پل سازی از اولین هنر های بشر است و به جرأت می توان گفت که عمری برابر با پیدایش انسان دارد. هنگامی که بشر توانست برای گذر از جویها و رود خانه ها ابتدایی ترین راه یعنی استفاده از تنه درخت را برگزیند کار پل سازی آغاز شده است. در تمام چند هزار سالی که از شکل گیری جوامع بشری روی کره خاکی می گذرد تا انقلاب صنعتی اروپا در قرن نوزدهم مهندسی و معماری پل هرگز از هم جدا نبوده اند.,   پل سازی از اولین هنر های بشر است و به جرأت می توان گفت که عمری برابر با پیدایش انسان دارد. هنگامی که بشر توانست برای گذر از جویها و رود خانه ها ابتدایی ترین راه یعنی استفاده از تنه درخت را برگزیند کار پل سازی آغاز شده است. در تمام چند هزار سالی که از شکل گیری جوامع بشری روی کره خاکی می گذرد تا انقلاب صنعتی اروپا در قرن نوزدهم مهندسی و معماری پل هرگز از هم جدا نبوده اند.,

  پل قلاتاسیان در استان آذربایجان غربی، شهرستان سردشت و بخش وزینه واقع شده است. این پل در مسیر جاده پیرانشهر به سردشت و مسیر فرعی روستای نبی آباد به سپیداره قرار گرفته است. این پل بین روستاهای نبی آباد، سپیداره، قلاتاسیان و موسالان واقع شده که در خاک مراتع روستای سپیداره واقع شده است و نزدیکترین روستا به این پل تاریخی می باشد. پل قلاتاسیان بر سر راه قدیمی میرآباد به مهاباد و در قسمت شمالی رودخانه زاب کوچک ساخته شده است . این پل در مسیر کاروانهای تجاری و نظامی قرار داشته که اکثر جنگ های نظامی منطقه از طریق این پل صورت گرفته و بخصوص در دوره عزیز خان مکری اهمیت ویژه ای در ارتباط بین غرب و شمال کشور داشته است.

,   پل قلاتاسیان در استان آذربایجان غربی، شهرستان سردشت و بخش وزینه واقع شده است. این پل در مسیر جاده پیرانشهر به سردشت و مسیر فرعی روستای نبی آباد به سپیداره قرار گرفته است. این پل بین روستاهای نبی آباد، سپیداره، قلاتاسیان و موسالان واقع شده که در خاک مراتع روستای سپیداره واقع شده است و نزدیکترین روستا به این پل تاریخی می باشد. پل قلاتاسیان بر سر راه قدیمی میرآباد به مهاباد و در قسمت شمالی رودخانه زاب کوچک ساخته شده است . این پل در مسیر کاروانهای تجاری و نظامی قرار داشته که اکثر جنگ های نظامی منطقه از طریق این پل صورت گرفته و بخصوص در دوره عزیز خان مکری اهمیت ویژه ای در ارتباط بین غرب و شمال کشور داشته است.,   پل قلاتاسیان در استان آذربایجان غربی، شهرستان سردشت و بخش وزینه واقع شده است. این پل در مسیر جاده پیرانشهر به سردشت و مسیر فرعی روستای نبی آباد به سپیداره قرار گرفته است. این پل بین روستاهای نبی آباد، سپیداره، قلاتاسیان و موسالان واقع شده که در خاک مراتع روستای سپیداره واقع شده است و نزدیکترین روستا به این پل تاریخی می باشد. پل قلاتاسیان بر سر راه قدیمی میرآباد به مهاباد و در قسمت شمالی رودخانه زاب کوچک ساخته شده است . این پل در مسیر کاروانهای تجاری و نظامی قرار داشته که اکثر جنگ های نظامی منطقه از طریق این پل صورت گرفته و بخصوص در دوره عزیز خان مکری اهمیت ویژه ای در ارتباط بین غرب و شمال کشور داشته است.,

  درباره وجه تسمیه پل برخی آن را منتسب به قلعه «تاسیان»که در دوران ساسانی ساخته شده است و بقایای آن هنوز در قسمت شمالی این پل باقی مانده می دانند. اگر چه بعضی معتقدند این پل متعلق به دوران ساسانی می باشد و به گواه بسیاری از باستان شناسان دلیل اولیه ساخت این پل استفاده از آن در لشکر کشی های نظامی برای قلعه (تاسیان) بوده که بعد ها مورد استفاده تجاری و.... قرار گرفته است. اما بنای فعلی هیچ یک از ویژگی های معماری ساسانی را ندارد و سنگ چینی آن گواه از معماری قاجاریه می باشد. ساختمان اولیه پل مربوط به دوره ساسانی می باشد و با مصالح بوم آورد سنگ و ملات ساروج و تکنیک طاق و قوس اجرا شده بود ولی در اثر سیلاب رودخانه از بین رفته و در اواسط قرن سیزدهم (قاجاریه) هجری به دستور شیخ مولانا از مریدان شیخ یوسف الدین برهان تجدید بنا شده است و به گفته ای به پل مولانا نیز شهرت دارد.

,   درباره وجه تسمیه پل برخی آن را منتسب به قلعه «تاسیان»که در دوران ساسانی ساخته شده است و بقایای آن هنوز در قسمت شمالی این پل باقی مانده می دانند. اگر چه بعضی معتقدند این پل متعلق به دوران ساسانی می باشد و به گواه بسیاری از باستان شناسان دلیل اولیه ساخت این پل استفاده از آن در لشکر کشی های نظامی برای قلعه (تاسیان) بوده که بعد ها مورد استفاده تجاری و.... قرار گرفته است. اما بنای فعلی هیچ یک از ویژگی های معماری ساسانی را ندارد و سنگ چینی آن گواه از معماری قاجاریه می باشد. ساختمان اولیه پل مربوط به دوره ساسانی می باشد و با مصالح بوم آورد سنگ و ملات ساروج و تکنیک طاق و قوس اجرا شده بود ولی در اثر سیلاب رودخانه از بین رفته و در اواسط قرن سیزدهم (قاجاریه) هجری به دستور شیخ مولانا از مریدان شیخ یوسف الدین برهان تجدید بنا شده است و به گفته ای به پل مولانا نیز شهرت دارد.,   درباره وجه تسمیه پل برخی آن را منتسب به قلعه «تاسیان»که در دوران ساسانی ساخته شده است و بقایای آن هنوز در قسمت شمالی این پل باقی مانده می دانند. اگر چه بعضی معتقدند این پل متعلق به دوران ساسانی می باشد و به گواه بسیاری از باستان شناسان دلیل اولیه ساخت این پل استفاده از آن در لشکر کشی های نظامی برای قلعه (تاسیان) بوده که بعد ها مورد استفاده تجاری و.... قرار گرفته است. اما بنای فعلی هیچ یک از ویژگی های معماری ساسانی را ندارد و سنگ چینی آن گواه از معماری قاجاریه می باشد. ساختمان اولیه پل مربوط به دوره ساسانی می باشد و با مصالح بوم آورد سنگ و ملات ساروج و تکنیک طاق و قوس اجرا شده بود ولی در اثر سیلاب رودخانه از بین رفته و در اواسط قرن سیزدهم (قاجاریه) هجری به دستور شیخ مولانا از مریدان شیخ یوسف الدین برهان تجدید بنا شده است و به گفته ای به پل مولانا نیز شهرت دارد.,

, , , ,

تصویر 1.نمایی از پل قلاتاسیان.منبع: نگارنده

, تصویر 1.نمایی از پل قلاتاسیان.منبع: نگارنده, تصویر 1.نمایی از پل قلاتاسیان.منبع: نگارنده,

    چون پل ها بناهایی هستند که بیش تر از هر ساختمانی در معرض ویرانی بوده اند و وجود آنها از ضروریات زندگی بوده در سده های بعد اسلام بر شالوده آنها پل های جدیدی ساخته شده است. بنابراین پل قلاتاسیان مربوط به دوره قاجاریه می باشد که برروی پایه های ساسانی بنا شده باشد. در وضع موجود علی رغم این که پل قدمتی بالای 150 سال عمر دارد و از قوس و طاق در ساخت آن استفاده نشده است ، هنوز پا برجا و قابل استفاده می باشد. پل قلاتاسیان رویدادهای گوناگون تاریخی ازجمله تهاجم روس ها به خاک ایران و عبور ارتش امپراتور عثمانی را در حیات خود تجربه کرده است.

,     چون پل ها بناهایی هستند که بیش تر از هر ساختمانی در معرض ویرانی بوده اند و وجود آنها از ضروریات زندگی بوده در سده های بعد اسلام بر شالوده آنها پل های جدیدی ساخته شده است. بنابراین پل قلاتاسیان مربوط به دوره قاجاریه می باشد که برروی پایه های ساسانی بنا شده باشد. در وضع موجود علی رغم این که پل قدمتی بالای 150 سال عمر دارد و از قوس و طاق در ساخت آن استفاده نشده است ، هنوز پا برجا و قابل استفاده می باشد. پل قلاتاسیان رویدادهای گوناگون تاریخی ازجمله تهاجم روس ها به خاک ایران و عبور ارتش امپراتور عثمانی را در حیات خود تجربه کرده است.,     چون پل ها بناهایی هستند که بیش تر از هر ساختمانی در معرض ویرانی بوده اند و وجود آنها از ضروریات زندگی بوده در سده های بعد اسلام بر شالوده آنها پل های جدیدی ساخته شده است. بنابراین پل قلاتاسیان مربوط به دوره قاجاریه می باشد که برروی پایه های ساسانی بنا شده باشد. در وضع موجود علی رغم این که پل قدمتی بالای 150 سال عمر دارد و از قوس و طاق در ساخت آن استفاده نشده است ، هنوز پا برجا و قابل استفاده می باشد. پل قلاتاسیان رویدادهای گوناگون تاریخی ازجمله تهاجم روس ها به خاک ایران و عبور ارتش امپراتور عثمانی را در حیات خود تجربه کرده است.,

   نکته هوشمندانه در ساخت این پل انتخاب مکان مناسب برای محل قرارگیری پل توسط معمار آن می باشد. در این مکان سنگ های طرفین پل که از شیب تند کوهستانی و آخرین دامنه آن است به حداقل ممکن رسیده و این باعث کاهش طول پل و کاهش دهانه ها و قرار گرفتن پایه ها در دل صخره های طبیعی شده است. نکته قابل توجه در ساخت این پل تغییر نکردن عرض رود خانه در طول زمان، به دلیل صخره ای بودن محل می باشد که هنوز آب از زیر آن عبور می کند.

,    نکته هوشمندانه در ساخت این پل انتخاب مکان مناسب برای محل قرارگیری پل توسط معمار آن می باشد. در این مکان سنگ های طرفین پل که از شیب تند کوهستانی و آخرین دامنه آن است به حداقل ممکن رسیده و این باعث کاهش طول پل و کاهش دهانه ها و قرار گرفتن پایه ها در دل صخره های طبیعی شده است. نکته قابل توجه در ساخت این پل تغییر نکردن عرض رود خانه در طول زمان، به دلیل صخره ای بودن محل می باشد که هنوز آب از زیر آن عبور می کند.,    نکته هوشمندانه در ساخت این پل انتخاب مکان مناسب برای محل قرارگیری پل توسط معمار آن می باشد. در این مکان سنگ های طرفین پل که از شیب تند کوهستانی و آخرین دامنه آن است به حداقل ممکن رسیده و این باعث کاهش طول پل و کاهش دهانه ها و قرار گرفتن پایه ها در دل صخره های طبیعی شده است. نکته قابل توجه در ساخت این پل تغییر نکردن عرض رود خانه در طول زمان، به دلیل صخره ای بودن محل می باشد که هنوز آب از زیر آن عبور می کند.,

    مصالح بکارفته در این پل سنگ لاشه و ملات ساروج می باشد. صخره ای بودن بستر رودخانه و وجود صخره های طبیعی مانع از انجام عملیات پی سازی در این پل شده است و پایه ها را بدون پی سازی مستقیم روی صخره ها سوار کرده اند که همین دلیل استقامت و ماندگاری پل در طول سالیان سال شده است. این پل دارای ۵ پایه و۴ دهانه می باشد. یکی از ستون ها که در منتهی الیه شرق قرار دارد بصورت ( وی) شکل اجرا شده است. این پایه در قسمت پایین بصورت خشکه چینی و در قسمت بالا با سنگ لاشه و ملات ساروج در داخل صخره طبیعی قرار گرفته است.

,     مصالح بکارفته در این پل سنگ لاشه و ملات ساروج می باشد. صخره ای بودن بستر رودخانه و وجود صخره های طبیعی مانع از انجام عملیات پی سازی در این پل شده است و پایه ها را بدون پی سازی مستقیم روی صخره ها سوار کرده اند که همین دلیل استقامت و ماندگاری پل در طول سالیان سال شده است. این پل دارای ۵ پایه و۴ دهانه می باشد. یکی از ستون ها که در منتهی الیه شرق قرار دارد بصورت ( وی) شکل اجرا شده است. این پایه در قسمت پایین بصورت خشکه چینی و در قسمت بالا با سنگ لاشه و ملات ساروج در داخل صخره طبیعی قرار گرفته است.,     مصالح بکارفته در این پل سنگ لاشه و ملات ساروج می باشد. صخره ای بودن بستر رودخانه و وجود صخره های طبیعی مانع از انجام عملیات پی سازی در این پل شده است و پایه ها را بدون پی سازی مستقیم روی صخره ها سوار کرده اند که همین دلیل استقامت و ماندگاری پل در طول سالیان سال شده است. این پل دارای ۵ پایه و۴ دهانه می باشد. یکی از ستون ها که در منتهی الیه شرق قرار دارد بصورت ( وی) شکل اجرا شده است. این پایه در قسمت پایین بصورت خشکه چینی و در قسمت بالا با سنگ لاشه و ملات ساروج در داخل صخره طبیعی قرار گرفته است.,


,
, , , ,

تصویر 2- قرار گرفتن ستون در داخل صخره طبیعی . منبع: نگارنده

, تصویر 2- قرار گرفتن ستون در داخل صخره طبیعی . منبع: نگارنده, تصویر 2- قرار گرفتن ستون در داخل صخره طبیعی . منبع: نگارنده,

ستون دومی سنگ چینی آن از پایه شروع شده است و شالوده آن را سنگ های طبیعی رودخانه تشکیل می دهد و تنها ستونی می باشد که از بن با سنگ لاشه ساخته شده است. عرض این ستون در قسمت پایین عریض تر می باشد تا بار را به سطح وسیع تری انتقال داده و از تعادل خوبی برخوردار باشد. ستون سومی که در وسط پل واقع شده است دو سوم آن را صخره طبیعی رودخانه و یک سوم دیگر را  سنگ لاشه و ملات ساروج تشکیل و بصورت هلالی اجرا شده است . ستون چهارمی نصف آن را صخره های طبیعی رودخانه تشکیل و بقیه را سنگ لاشه و ملات ساروج تشکیل می دهد. ستون پنجمی که در منتهی الیه غرب قرار دارد سه چهارم آن را صخره طبیعی تشکیل داده و بقیه را با مصالح لاشه سنگ و ملات اجرا کرده اند.

, ستون دومی سنگ چینی آن از پایه شروع شده است و شالوده آن را سنگ های طبیعی رودخانه تشکیل می دهد و تنها ستونی می باشد که از بن با سنگ لاشه ساخته شده است. عرض این ستون در قسمت پایین عریض تر می باشد تا بار را به سطح وسیع تری انتقال داده و از تعادل خوبی برخوردار باشد. ستون سومی که در وسط پل واقع شده است دو سوم آن را صخره طبیعی رودخانه و یک سوم دیگر را  سنگ لاشه و ملات ساروج تشکیل و بصورت هلالی اجرا شده است . ستون چهارمی نصف آن را صخره های طبیعی رودخانه تشکیل و بقیه را سنگ لاشه و ملات ساروج تشکیل می دهد. ستون پنجمی که در منتهی الیه غرب قرار دارد سه چهارم آن را صخره طبیعی تشکیل داده و بقیه را با مصالح لاشه سنگ و ملات اجرا کرده اند., ستون دومی سنگ چینی آن از پایه شروع شده است و شالوده آن را سنگ های طبیعی رودخانه تشکیل می دهد و تنها ستونی می باشد که از بن با سنگ لاشه ساخته شده است. عرض این ستون در قسمت پایین عریض تر می باشد تا بار را به سطح وسیع تری انتقال داده و از تعادل خوبی برخوردار باشد. ستون سومی که در وسط پل واقع شده است دو سوم آن را صخره طبیعی رودخانه و یک سوم دیگر را  سنگ لاشه و ملات ساروج تشکیل و بصورت هلالی اجرا شده است . ستون چهارمی نصف آن را صخره های طبیعی رودخانه تشکیل و بقیه را سنگ لاشه و ملات ساروج تشکیل می دهد. ستون پنجمی که در منتهی الیه غرب قرار دارد سه چهارم آن را صخره طبیعی تشکیل داده و بقیه را با مصالح لاشه سنگ و ملات اجرا کرده اند.,

برای گذرگاه آن از مصالح بوم آورد یعنی تیر چوبی و چپر استفاده شده بود. چپر آن در دو طرف گذرگاه دارای شیب ملایمی به مرکز داشته که برای امنیت و ممانعت از سقوط عابران و چارپایان از روی پل ایجاد شده است.در طول زمان و به دلیل شدت سیلاب های فصلی این رود گذرگاه آن چندین بار بین رفته است و مورد مرمت قرار گرفته است. در پایه های پل و قسمتی که با آب در تماس است ، زائدهای نیم دایره ای تا قسمت فوقانی ایجاد شده است تا جریان عبور آب را تسهیل و از فشار مستقم بر پایه ها جلوگیری کند. نکته جالب در ساخت این پل استقرار پایه ها روی بستر صخره ای رودخانه است که تماس این پایه ها را با فشار آب و رطوبت ناشی از آن به حداقل رسانده است.

, برای گذرگاه آن از مصالح بوم آورد یعنی تیر چوبی و چپر استفاده شده بود. چپر آن در دو طرف گذرگاه دارای شیب ملایمی به مرکز داشته که برای امنیت و ممانعت از سقوط عابران و چارپایان از روی پل ایجاد شده است.در طول زمان و به دلیل شدت سیلاب های فصلی این رود گذرگاه آن چندین بار بین رفته است و مورد مرمت قرار گرفته است. در پایه های پل و قسمتی که با آب در تماس است ، زائدهای نیم دایره ای تا قسمت فوقانی ایجاد شده است تا جریان عبور آب را تسهیل و از فشار مستقم بر پایه ها جلوگیری کند. نکته جالب در ساخت این پل استقرار پایه ها روی بستر صخره ای رودخانه است که تماس این پایه ها را با فشار آب و رطوبت ناشی از آن به حداقل رسانده است., برای گذرگاه آن از مصالح بوم آورد یعنی تیر چوبی و چپر استفاده شده بود. چپر آن در دو طرف گذرگاه دارای شیب ملایمی به مرکز داشته که برای امنیت و ممانعت از سقوط عابران و چارپایان از روی پل ایجاد شده است.در طول زمان و به دلیل شدت سیلاب های فصلی این رود گذرگاه آن چندین بار بین رفته است و مورد مرمت قرار گرفته است. در پایه های پل و قسمتی که با آب در تماس است ، زائدهای نیم دایره ای تا قسمت فوقانی ایجاد شده است تا جریان عبور آب را تسهیل و از فشار مستقم بر پایه ها جلوگیری کند. نکته جالب در ساخت این پل استقرار پایه ها روی بستر صخره ای رودخانه است که تماس این پایه ها را با فشار آب و رطوبت ناشی از آن به حداقل رسانده است.,

شالوده پل قلاتاسیان از قدیمی ترین پل های ساخته شده بر روی رودخانه زاب می باشد و همزمان با پل طاقی ساسانی که در قسمت جنوبی زاب سردشت و در محل کنونی پل فلزی (بریسو) بوده ساخته شده که بارها در طول تاریخ بویژه در قرون اولیه اسلامی تعمیر و مرمت و در دوره قاجار تجدید بنا شده است.

, شالوده پل قلاتاسیان از قدیمی ترین پل های ساخته شده بر روی رودخانه زاب می باشد و همزمان با پل طاقی ساسانی که در قسمت جنوبی زاب سردشت و در محل کنونی پل فلزی (بریسو) بوده ساخته شده که بارها در طول تاریخ بویژه در قرون اولیه اسلامی تعمیر و مرمت و در دوره قاجار تجدید بنا شده است., شالوده پل قلاتاسیان از قدیمی ترین پل های ساخته شده بر روی رودخانه زاب می باشد و همزمان با پل طاقی ساسانی که در قسمت جنوبی زاب سردشت و در محل کنونی پل فلزی (بریسو) بوده ساخته شده که بارها در طول تاریخ بویژه در قرون اولیه اسلامی تعمیر و مرمت و در دوره قاجار تجدید بنا شده است.,

پل های ساخته شده در دوره قاجار از لحاظ طرح و سبک از معماری پل های صفوی تاثیر پذیرفته است ولی به زیبایی پل های صفوی نمی رسد. این پل بدلیل موقعیت جغرافیایی (کوهستانی) و شرایط زمانی ( قاجار) آن هیچ تزئینات آجرکاری و کاشی کاری بر روی آن دیده نمی شود و با سنگ های لاشه محل و ملات ساروج به  ساده ترین شکل ممکن اجرا شده است.

, پل های ساخته شده در دوره قاجار از لحاظ طرح و سبک از معماری پل های صفوی تاثیر پذیرفته است ولی به زیبایی پل های صفوی نمی رسد. این پل بدلیل موقعیت جغرافیایی (کوهستانی) و شرایط زمانی ( قاجار) آن هیچ تزئینات آجرکاری و کاشی کاری بر روی آن دیده نمی شود و با سنگ های لاشه محل و ملات ساروج به  ساده ترین شکل ممکن اجرا شده است., پل های ساخته شده در دوره قاجار از لحاظ طرح و سبک از معماری پل های صفوی تاثیر پذیرفته است ولی به زیبایی پل های صفوی نمی رسد. این پل بدلیل موقعیت جغرافیایی (کوهستانی) و شرایط زمانی ( قاجار) آن هیچ تزئینات آجرکاری و کاشی کاری بر روی آن دیده نمی شود و با سنگ های لاشه محل و ملات ساروج به  ساده ترین شکل ممکن اجرا شده است.,

, , , ,

, , , ,

دو عامل اساسی دلیل تخریب گذرگاه این پل عبارتنداز:

, دو عامل اساسی دلیل تخریب گذرگاه این پل عبارتنداز:, دو عامل اساسی دلیل تخریب گذرگاه این پل عبارتنداز:,

1- بالا آمدن آب رودخانه و حمل مصالح پل به دلیل حداقل فاصله صخره ها در این مکان

, 1- بالا آمدن آب رودخانه و حمل مصالح پل به دلیل حداقل فاصله صخره ها در این مکان, 1- بالا آمدن آب رودخانه و حمل مصالح پل به دلیل حداقل فاصله صخره ها در این مکان,

استفاده از مصالح سبک مانند چپر و تیر چوبی و پوسیده شدن و از بین رفتن آن ها به مرور زمان

, استفاده از مصالح سبک مانند چپر و تیر چوبی و پوسیده شدن و از بین رفتن آن ها به مرور زمان, استفاده از مصالح سبک مانند چپر و تیر چوبی و پوسیده شدن و از بین رفتن آن ها به مرور زمان,

, , , ,

با توجه به بقایای موجود بستر رودخانه در محل برپایی پل سنگ های طبیعی داشته که این امر مانع از شسته شدن شالوده پل و بستر رودخانه در زیر پایه ها توسط جریان رود خانه می شده است.

, با توجه به بقایای موجود بستر رودخانه در محل برپایی پل سنگ های طبیعی داشته که این امر مانع از شسته شدن شالوده پل و بستر رودخانه در زیر پایه ها توسط جریان رود خانه می شده است., با توجه به بقایای موجود بستر رودخانه در محل برپایی پل سنگ های طبیعی داشته که این امر مانع از شسته شدن شالوده پل و بستر رودخانه در زیر پایه ها توسط جریان رود خانه می شده است.,

از عوامل مهم دیگر چگونگی ساختار پل ها ، نوع مصالح مورد استفاده بوده است.معماران ایرانی از دیر باز در ساخت و ساز همواره تابع اصول پنج گانه معماری ایرانی بودند.۱ـ مردم واری(داشتن مقیاس انسانی) این پل بر اساس نیاز های انسانی آن دوره تاریخی ساخته شده است . با توجه به اینکه در آن دوره هیچ وسیله نقلیه وجود نداشته ، آن را در منطقه صعب العبوری ساخته اندکه دسترسی و عبور وسایل نقلیه موتوری بر روی آن امکان پذیر نیست در نتیجه عرض آن را طوری در نظر گرفته اند که فقط عبور انسان و چارپایان بر روی آن امکان پذیر است.۲ـ پرهیز از بیهودگی(پرهیز از کار اضافی)در این پل برخلاف اکثر پل های تاریخی هیچ گونه تزئینات آجر کاری و... بر روی آن دیده نمی شود .۳ـ نیارش (دانش ایستایی و سازه) در ساخت این پل از سنگ های لاشه استفاده شده است که در پایین ستون ها ،گوشه ها و قسمت هایی که بیشتر در تماس با آب است از قطعات بزرگ تر استفاده شده است تا از استحکام و مقاومت خوبی برخوردار باشد. طول پل ۵۲ متر و ارتفاع آن ۱۰متر عرض آن در قسمت پایین ۱۰ متر و در قسمت فوقانی ۴.۵ متر می باشد. این پل در قسمت پایین عریض تر و هلالی شکل اجرا شده است تا بار را بر سطح گسترده ای انتقال دهد و از تعادل خوبی برخوردار باشد. ۴ـ خودبسندگی (بوم آورد)؛معماران تلاش می کردنند ساختمایه موردنیاز خود را از نزدیکترین جاها بدست آورند و چنان ساختمان می کردند که نیاز به مصالح جاهای دیگر نبوده و خودبسنده باشند. سنگ لاشه ای که در ساخت استفاد شده است از نزدیکترین جاها و کاملا بوم آورد می باشد بدین گونه کار ساخت و ساز با شتاب بیشتری انجام می شده و ساختمان پل با طبیعت پیرامون خود سازوارتر بنظر می آید و هنگام نوسازی آن نیز همیشه مصالح مورد نیاز در دسترس بوده است.

, از عوامل مهم دیگر چگونگی ساختار پل ها ، نوع مصالح مورد استفاده بوده است.معماران ایرانی از دیر باز در ساخت و ساز همواره تابع اصول پنج گانه معماری ایرانی بودند.۱ـ مردم واری(داشتن مقیاس انسانی) این پل بر اساس نیاز های انسانی آن دوره تاریخی ساخته شده است . با توجه به اینکه در آن دوره هیچ وسیله نقلیه وجود نداشته ، آن را در منطقه صعب العبوری ساخته اندکه دسترسی و عبور وسایل نقلیه موتوری بر روی آن امکان پذیر نیست در نتیجه عرض آن را طوری در نظر گرفته اند که فقط عبور انسان و چارپایان بر روی آن امکان پذیر است.۲ـ پرهیز از بیهودگی(پرهیز از کار اضافی)در این پل برخلاف اکثر پل های تاریخی هیچ گونه تزئینات آجر کاری و... بر روی آن دیده نمی شود .۳ـ نیارش (دانش ایستایی و سازه) در ساخت این پل از سنگ های لاشه استفاده شده است که در پایین ستون ها ،گوشه ها و قسمت هایی که بیشتر در تماس با آب است از قطعات بزرگ تر استفاده شده است تا از استحکام و مقاومت خوبی برخوردار باشد. طول پل ۵۲ متر و ارتفاع آن ۱۰متر عرض آن در قسمت پایین ۱۰ متر و در قسمت فوقانی ۴.۵ متر می باشد. این پل در قسمت پایین عریض تر و هلالی شکل اجرا شده است تا بار را بر سطح گسترده ای انتقال دهد و از تعادل خوبی برخوردار باشد. ۴ـ خودبسندگی (بوم آورد)؛معماران تلاش می کردنند ساختمایه موردنیاز خود را از نزدیکترین جاها بدست آورند و چنان ساختمان می کردند که نیاز به مصالح جاهای دیگر نبوده و خودبسنده باشند. سنگ لاشه ای که در ساخت استفاد شده است از نزدیکترین جاها و کاملا بوم آورد می باشد بدین گونه کار ساخت و ساز با شتاب بیشتری انجام می شده و ساختمان پل با طبیعت پیرامون خود سازوارتر بنظر می آید و هنگام نوسازی آن نیز همیشه مصالح مورد نیاز در دسترس بوده است., از عوامل مهم دیگر چگونگی ساختار پل ها ، نوع مصالح مورد استفاده بوده است.معماران ایرانی از دیر باز در ساخت و ساز همواره تابع اصول پنج گانه معماری ایرانی بودند.۱ـ مردم واری(داشتن مقیاس انسانی) این پل بر اساس نیاز های انسانی آن دوره تاریخی ساخته شده است . با توجه به اینکه در آن دوره هیچ وسیله نقلیه وجود نداشته ، آن را در منطقه صعب العبوری ساخته اندکه دسترسی و عبور وسایل نقلیه موتوری بر روی آن امکان پذیر نیست در نتیجه عرض آن را طوری در نظر گرفته اند که فقط عبور انسان و چارپایان بر روی آن امکان پذیر است.۲ـ پرهیز از بیهودگی(پرهیز از کار اضافی)در این پل برخلاف اکثر پل های تاریخی هیچ گونه تزئینات آجر کاری و... بر روی آن دیده نمی شود .۳ـ نیارش (دانش ایستایی و سازه) در ساخت این پل از سنگ های لاشه استفاده شده است که در پایین ستون ها ،گوشه ها و قسمت هایی که بیشتر در تماس با آب است از قطعات بزرگ تر استفاده شده است تا از استحکام و مقاومت خوبی برخوردار باشد. طول پل ۵۲ متر و ارتفاع آن ۱۰متر عرض آن در قسمت پایین ۱۰ متر و در قسمت فوقانی ۴.۵ متر می باشد. این پل در قسمت پایین عریض تر و هلالی شکل اجرا شده است تا بار را بر سطح گسترده ای انتقال دهد و از تعادل خوبی برخوردار باشد. ۴ـ خودبسندگی (بوم آورد)؛معماران تلاش می کردنند ساختمایه موردنیاز خود را از نزدیکترین جاها بدست آورند و چنان ساختمان می کردند که نیاز به مصالح جاهای دیگر نبوده و خودبسنده باشند. سنگ لاشه ای که در ساخت استفاد شده است از نزدیکترین جاها و کاملا بوم آورد می باشد بدین گونه کار ساخت و ساز با شتاب بیشتری انجام می شده و ساختمان پل با طبیعت پیرامون خود سازوارتر بنظر می آید و هنگام نوسازی آن نیز همیشه مصالح مورد نیاز در دسترس بوده است.,

پس از انقلاب الحاقاتی توسط یکی از خیرین منطقه برای افزایش ارتفاع پل با استفاده از مصالح بتن به جای لاشه سنگ و ساروج و از تیرآهن به جای تیرچوبی و ورق به جای چپر استفاده شده است. و این آسیب بسیار جدی به یک بنای ارزشمند تاریخی وارد نموده است و اگر برای مرمت این میراث ارزشمند تاریخی اقدامی صورت نگیرد شاید نسل آینده فرصت دیدن این یادگار با شکوه را نداشته باشند.

, پس از انقلاب الحاقاتی توسط یکی از خیرین منطقه برای افزایش ارتفاع پل با استفاده از مصالح بتن به جای لاشه سنگ و ساروج و از تیرآهن به جای تیرچوبی و ورق به جای چپر استفاده شده است. و این آسیب بسیار جدی به یک بنای ارزشمند تاریخی وارد نموده است و اگر برای مرمت این میراث ارزشمند تاریخی اقدامی صورت نگیرد شاید نسل آینده فرصت دیدن این یادگار با شکوه را نداشته باشند., پس از انقلاب الحاقاتی توسط یکی از خیرین منطقه برای افزایش ارتفاع پل با استفاده از مصالح بتن به جای لاشه سنگ و ساروج و از تیرآهن به جای تیرچوبی و ورق به جای چپر استفاده شده است. و این آسیب بسیار جدی به یک بنای ارزشمند تاریخی وارد نموده است و اگر برای مرمت این میراث ارزشمند تاریخی اقدامی صورت نگیرد شاید نسل آینده فرصت دیدن این یادگار با شکوه را نداشته باشند.,

پل تاریخی قلاتاسیان در ۲۰ آذر ۱۳۷۹ توسط میراث فرهنگی با شماره ۲۹۲۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

, پل تاریخی قلاتاسیان در ۲۰ آذر ۱۳۷۹ توسط میراث فرهنگی با شماره ۲۹۲۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است., پل تاریخی قلاتاسیان در ۲۰ آذر ۱۳۷۹ توسط میراث فرهنگی با شماره ۲۹۲۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.,

فاروق صالح پور _کارشناسی معماری

, فاروق صالح پور _کارشناسی معماری, فاروق صالح پور _کارشناسی معماری, فاروق صالح پور _کارشناسی معماری,

انتهای پیام/

, انتهای پیام/, انتهای پیام/]

به اشتراک گذاری این مطلب!

ارسال دیدگاه