گزارش میدانی دانا از بازار مرغ و تخم مرغ؛
مرغ ۱۶۰ هزار تومانی و تخممرغ ۲۳۰ هزار تومانی؛ فاصله بازار تا مصوبه دولت
خبرنگار میدانی دانا امروز در چند بازار محلی و میدان میوه و ترهبار تهران چرخید، از فروشندگان قیمت مرغ و تخممرغ را پرسید و با شانههای 200 تا 230 هزار تومانی تخممرغ و مرغ نیمه منجمد کیلویی ۱۶۰ هزار تومانی روبهرو شد.
تهران، میدان بهمن، ساعت ۱۰ صبح – خبرنگار راه دانا جلوی یک مغازه پروتئینی ایستاد و پرسید: «مرغ کیلویی چند؟» فروشنده بدون مکث گفت: « نیمه منجمد ۱۶۰ هزار تومان تازه رسیده، دیروز ۱۵۵ بود.» چند قدم آنطرفتر، شانه تخممرغ 30 عددی روی یخچال 220 هزار تومان قیمت داشت و در مغازه کناری 230 هزار تومان به نام زرده طلا فروخته می شد. یکی از خریداران زیر لب غر زد: «دیروز 210 بود، امروز 230؟ این که دیگه پروازه!» تخم مرغ های ریز هم هر شانه 180 تومان فرخته می شد.
در بازار محله نازیآباد، وضعیت مشابه بود. یک مغازهدار بستههای مرغ منجمد را یکییکی از کارتن بیرون میآورد و به خبرنگار گفت: «عمدهفروشی میدان بهمن ۱۴۰ میدهد، من ۱۵۰ تا ۱۶۰ میفروشم. سودم همین ۱۰ هزار تومنه، بیشترش مال حمل و سردخانه و اجاره.» وقتی پرسیدم «قیمت مصوب چنده؟» خندید و گفت: «مصوب؟ اون کاغذه، این واقعیتِ جلوی چشمته. من که تعیینکننده نیستم، مغازه من نیست!»
اما قیمت واقعی کجاست؟ راه دانا به سراغ تولیدکنندگان رفت. سیدفرزاد طلاکش، دبیر انجمن تولیدکنندگان تخممرغ شناسنامهدار، در گفتوگویی توضیح داد: «ما هر کیلو تخممرغ را دقیقاً ۸۲ هزار تومان از درب مرغداری تحویل میدهیم. همین تخممرغ که متوسط باید دو کیلو باشد و حدودا 160 هزار تومان تمام می شود وقتی به دست خریدار میرسد، 200 تا ۲۵۰ هزار تومان شده. چرا؟ چون نهاده نداریم.»
وی ادامه داد: «۶۰ درصد هزینه تولید مرغ و تخممرغ، نهاده دامی است. قرار بود ۳۲ درصد این نهاده با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی بیاید، اما ماههاست خبری نیست. مرغدار مجبور است ذرت و سویا را از بازار آزاد با چند برابر قیمت بخرد. واحدهای کوچک که پول نقد ندارند، اصلاً نمیتوانند خرید کنند.»
در یکی از مرغداریهای حاشیه ورامین، خبرنگار با صحنهای تلخ روبهرو شد: چند ردیف قفس خالی و مرغهایی که به نظر لاغر میآمدند. مرغدار محلی گفت: «سهمیه نهادهام دو ماه است در سامانه بازارگاه خوابیده. بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن نهاده بارگذاری شده، اما تحویل نمیدهند. جوجهریزی کردیم، حالا مرغ گرسنه است. اگر ادامه بدهیم، باید تلفات بدهیم یا تولید را تعطیل کنیم.»
طلاکش هشدار داد: «دولت حتی میزان ارز تخصیصشده تا پایان سال را اعلام نکرده. هیچ مذاکرهای با ما ندارد. تولیدکننده نمیداند فردا نهاده هست یا نه، پس بدون برنامه جوجه میریزد. نتیجه؟ یا کمبود شدید میشود یا مازاد و ضرر.» او پرسید: «تکلیف مرغدارانی که در سامانه ثبتنام نکردهاند یا نمیتوانند نهاده آزاد بخرند چیست؟ باید مرغشان بمیرد؟»
میدان بهمن _ یک عمدهفروش کارتنهای مرغ منجمد را تخلیه میکرد و به خبرنگار گفت: «از کشتارگاه ۱۳۵ میگیرم، ۱۴۰ میفروشم. بقیهاش مال حمل، یخچال، کارگر و مالیاته. من که قیمت جهانی ذرت رو تعیین نمیکنم!» دیگری اضافه کرد: «دولت فقط میگوید قیمت مصوب تخم مرغ کیلویی ۸۵ هزار تومان است، اما نهاده نمیدهد. نظارت هم که فقط کاغذبازی است. اگر واقعاً میخواهد قیمت پایین بیاید، نهاده را با ارز ترجیحی برساند، نه اینکه فقط تابلو بزند.»
در محلههای پایینشهر، مثل شهرری مادرانی با سبد خرید خالی جلوی مغازهها ایستاده بودند. یکیشان به خبرنگار ما گفت: «با حقوق کارگری، دیگه نمیتونم حتی تخممرغ بخرم. هفته پیش شانه 180 بود، حالا 220. مرغ هم که دیگه لوکسه.»
تحلیل میدانی راه دانا نشان میدهد مشکل فراتر از تورم است؛ یک ضعف ساختاری در زنجیره تأمین نهاده. وقتی دولت ارز ترجیحی را تخصیص نمیدهد یا در سامانه معطل میکند، هزینه تولید سه برابر میشود و این افزایش لایه به لایه به مصرفکننده میرسد. فروشنده آخرت تعیینکننده نیست، مرغدار هم مجبور است. تنها بازیگر توانمند در این زنجیره، دولت است که هم ارز را کنترل میکند، هم سامانه بازارگاه را مدیریتت، هم نظارت میدانی دارد.
اگر دولت بخواهد، میتواند با تزریق منظم نهاده ترجیحی، شفافسازی میزان ارز باقیمانده تا پایان سال، مذاکره مستقیم با تولیدکنندگان و بازرسی واقعی از عمدهفروشی تا خردهفروشی، این شکاف نجومی را ببندد. در غیر این صورت، قیمت مصوب فقط یک عدد روی کاغذ میماند و سفره مردم هر روز کوچکتر میشود. خبرنگار راه دانا پیگیر وعدههای دولتی برای تأمین نهاده و نظارت واقعی خواهد ماند.
ارسال دیدگاه