یک اقتصاددان در گفتگو با دانا مطرح کرد؛
بانکهای خصوصی پیشتاز سفتهبازی شدند/ نیمی از درآمد بانک سامان و پاسارگاد از معاملات ارزی حاصل شد
شیخی بانکهای خصوصی را عامل اصلی اختلال در اقتصاد کشور دانست و تأکید کرد که نیمی از درآمد برخی بانکها مانند سامان و پاسارگاد در شش ماه نخست ۱۴۰۴ از خرید و فروش ارز به دست آمده است.
عبدالمجید شیخی، اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا گفت: ورود بانکها به معاملات ارزی نه تنها به نفع اقتصاد نیست، بلکه یکی از دلایل اصلی جهش نرخ ارز از سال ۱۳۹۵ تاکنون بوده است.
وی ادامه داد: ریشه اصلی تلاطمهای اقتصادی کشور، بازی با ارزش پول ملی است که به ابزاری برای گروههای اقتصادی تبدیل شده تا به جای سرمایهگذاری در بخشهای مولد، به سفتهبازی روی بیاورند.
این اقتصاددان افزود: بانکهای خصوصی اصولاً برخلاف مصالح ملی و احکام اقتصاد اسلامی تأسیس شدهاند، زیرا در نظام بانکی اسلامی، بانک خصوصی مفهومی ندارد و ایجاد بانک یک حق عمومی است که حاکمیت نمیتواند آن را به افراد حقیقی واگذار کند.
مدیریت نابسامان و گرایش به منافع شخصی
شیخی گفت که مدیریت این بانکها با گرایش شدید به منافع هیئت مدیره، مدیران عامل و هیئت امنا، به جای کمک به تولید واقعی، ناخواسته یا آگاهانه به سمت فعالیتهای سفتهبازی کشیده شده و ارزش افزوده کاذب را جایگزین ارزش افزوده واقعی میکند.
وی افزود که در شرایط تورمی که معادل افت مداوم ارزش پول ملی است، بانکهای خصوصی آگاهانه دست به خرید املاک، مستغلات، زمین و ساختمان میزنند و حتی مراکز تجاری بزرگی مانند ایرانمال و اطلسمال را میسازند که این اقدامات نه تنها به ضرر اقتصاد است، بلکه ماهیت پولشویی دارد و در اقتصاد اسلامی به عنوان کنز مال حرام محسوب میشود.
ارز، ابزار جدید سود کاذب بانکها
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه عامل اصلی افت ارزش پول ملی، دولت و لابیهای صادرکنندگان هستند توضیح داد: این صادر کنندگان هستند که نقش قابلی دارند، در حالی که افزایش نرخ ارز نقش قابلی ایفا میکند.
وی ادامه داد: خرید ارز مانند خرید ملک، فرصتی برای کسب سود کاذب از فاصله زمانی خرید تا فروش است و بانکها در این شرایط، تولید را کنار میگذارند، زیرا حاشیه سود آن بسیار پایینتر از تورم است.
شیخی افزود: هزینههای تولید به شدت افزایش یافته، اما درآمد حاصل از آن کفاف جبران هزینهها را نمیدهد و انتظارات سودآوری در بخش واقعی اقتصاد به شدت کاهش یافته، بنابراین بانکها تسهیلات به فعالیتهای مولد نمیدهند و پول خود را صرف خرید داراییهای غیرمولد میکنند.
دور باطل تورم و افت ارزش پول ملی
عبدالمجید شیخی در ادامه گفتوگو تأکید کرد که افت ارزش پول ملی، افزایش نقدینگی را اجباری میکند؛ مثلاً اگر امروز برای خرید یک کالا دو اسکناس ده هزار تومانی کافی باشد، سال آینده چهار اسکناس لازم است و این خلق نقدینگی معلول افت ارزش پول است، نه علت آن.
وی گفت: بانکهای خصوصی، دولت، صادرکنندگان، عمدهفروشان و خردهفروشان با قدرت چانهزنی بالا، همه در این دور باطل دست به دست هم میدهند و با تبانی ضمنی، ارزش پول ملی را پایین میآورند، نقدینگی را افزایش میدهند و دوباره ارزش پول را کاهش میدهند.
انتقاد از نمایندگان مجلس و عدم درک ریشه مشکل
این اقتصاددان به خبرنگار راه دانا گفت که برخی نمایندگان مجلس از وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی به دلیل خلق نقدینگی انتقاد میکنند، اما نمیدانند که ریشه در افت ارزش پول ملی است و این خلق پول، معلول همان افت ارزش است.
وی افزود که این چرخه مانند داستان مرغ و تخممرغ است؛ افت ارزش پول ملی هم علت است و هم معلول و فعالیتهای غیرمولد هم همینطور، همه به هم گره خوردهاند و یکدیگر را تقویت میکنند.
از تثبیت ارزش پول تا تعطیلی بانکهای خصوصی
شیخی در بخش پایانی گفتوگو پیشنهاد داد که نخستین گام، تعریف ارزش پول ملی بر پایه طلا و تثبیت آن برای حفظ قدرت خرید مردم است.
وی همچنان افزود: گام دوم، تعطیلی بانکهای خصوصی و گام سوم، الزام بانکهای دولتی به پرداخت تسهیلات فقط به فعالیتهای مولد است.
این کارشناس اقتصادی اینگونه ادامه داد: بانکهایی که تسهیلات به بخشهای غیرمولد میدهند، باید شدیداً جریمه شوند و حتی مدیران آنها زندانی گردند، زیرا اختلال جدی در اقتصاد ایجاد میکنند.
درس گرفتن از بحران جهانی ۲۰۰۸
عبدالمجید شیخی به تجربه جهانی اشاره کرد و گفت که بحران مالی ۲۰۰۷ منجر به آن شد که در سال ۲۰۰۹ کشورهای صنعتی اعتراف کنند واگذاری اقتصاد به بانکهای بزرگ خصوصی اشتباه بوده و اقتصادها عملاً توسط رؤسای بانکها اداره میشوند، نه دولتها.
وی افزود که این بلا سر اقتصاد ربوی کشورهای پیشرفته آمده و متأسفانه ایران هم از آن در امان نیست، زیرا مدیران اقتصادی کشور غربزده هستند و در حوزه اقتصاد، سرباز واقعی امام زمان نداریم و نگاه مدیران به غرب است.
شیخی در پایان تأکید کرد که تا زمانی که این ساختار تغییر نکند، سفتهبازی بانکها ادامه خواهد یافت و اقتصاد واقعی همچنان قربانی خواهد ماند.
ارسال دیدگاه