فعال حوزه کتاب در گفتگو با دانا مطرح کرد؛
سایه تورم و گرانی بر سبد فرهنگی خانواده ها/ کتاب در محاصره بیتوجهی
علی کاشفی خوانساری، نویسنده و فعال حوزه کتاب، تأکید کرد که بحران نشر ریشه در ساختارهای مدیریتی ناکارآمد و نبود اراده جدی برای فرهنگسازی مطالعه دارد، نه صرفاً وضعیت اقتصادی و شبکههای اجتماعی.
علی کاشفی خوانساری نويسنده و فعال حوزه کتاب در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ضمن انتقاد از وضعیت بحرانی صنعت نشر و کتابخوانی در کشور، گفت: حال و روز کتاب و کتابفروشیها در ایران به مرحله نگرانکنندهای رسیده است.در گذشته وقتی به کتابفروشی وارد میشدیم، تقریباً تمام قفسهها از کتاب پر بود، اما اکنون بسیاری از فروشندگان برای جلوگیری از تعطیلی ناچار شدهاند بخشی از فضای خود را به فروش لوازمالتحریر یا حتی زیورآلات اختصاص دهند.
تغییر چهره کتابفروشیها
وی افزود: امروز در برخی از کتابفروشیها تنها یک قفسه کوچک کتاب در انتهای مغازه باقی مانده و بقیه کالاها کاملاً غیر فرهنگیاند.
این نویسنده یکی از اسفبارترین نشانههای بحران نشر را سقوط کمسابقه تیراژ کتابها دانست و گفت: در سالهای اخیر، شمارگان بسیاری از کتابها حتی به ۳۰۰ نسخه، و گاهی به ۱۰۰ نسخه رسیده است. برخی ناشران صرفاً برای ثبت عملکرد خود دست به چاپ محدود کتاب میزنند. در سالهای اخیر خبر ورشکستگی کتابفروشیهای معتبر نیز چندینبار در رسانهها منتشر شده است.
وی بیان کرد: این روند نشانگر افت جدی در سرانه مطالعه جامعه است و نمیتوان از کنار این موضوع ساده گذشت.
کاشفی با رد ارتباط مستقیم میان افت مطالعه و گسترش شبکههای اجتماعی گفت: در کشورهای دیگر، شبکههایی چون اینستاگرام، توییتر و فیسبوک سالها پیش از ایران رواج یافتند، اما کاهش مطالعه در آن کشورها مشاهده نشد. بنابراین مشکل در جای دیگری است و به نبود اراده جدی برای ترویج کتابخوانی برمیگردد.
پیوند بحران اقتصادی و فرهنگی
وی تأکید کرد: اقتصاد و فرهنگ دو حوزهای هستند که پیوندی تنگاتنگ دارند. اختلال در یکی، بهسرعت دیگری را نیز دچار آسیب میکند. بنابراین نمیتوان انتظار داشت با وجود ساختارهای فرهنگی ناکارآمد، وضعیت اقتصادی نشر نیز بهبود یابد.
این نویسنده با انتقاد از وجود مافیا در عرصههای فرهنگی افزود: در کشورهای دیگر، هر نوع مافیا بهسرعت شناسایی و محکوم میشود، اما در کشور ما سایه آن هنوز بر سر فرهنگ و هنر وجود دارد. باید به موازات توزیع منابع، از جمله کاغذ، مدیریت و نظارت مؤثرتری اعمال شود.
وی پیشنهاد داد: دولت سهمیه کاغذ را تنها به ناشران معتبر و فعال اختصاص دهد تا از چاپ کتابهای بیمخاطب جلوگیری شود.
کاشفی همچنین بر اهمیت «فرهنگ مصرف کاغذ» تأکید کرد و افزود: در کشور ما هنوز ارزش واقعی کاغذ شناخته نشده است و شاهدیم که حجم زیادی از آن صرف چاپ بروشورهای تبلیغاتی بیاثر میشود.
این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: اگر از کودکی به فرزندانمان میآموختیم که هر برگهی کاغذ، شاخهای از یک درخت است، شاید امروز در مصرف آن صرفهجویی بیشتری میکردیم.
وی در پایان هشدار داد: رکود در صنعت چاپ و نشر فقط بر ناشران و نویسندگان تأثیر نگذاشته، بلکه بسیاری از مشاغل وابسته از چاپخانهها گرفته تا پخشکنندگان و ویراستاران را نیز به مرز تعطیلی کشانده است. در چنین شرایطی، ادامه این وضعیت میتواند به خاموشی بیشتر چراغ فرهنگ در جامعه منجر شود.
ارسال دیدگاه