در گفتگو با دانا مطرح شد؛
از کاشانی تا اردستانی؛ مرزهای تخصص گرایی در مباحث اعتقادی کجاست/ وقتی مناظره تبدیل به دادگاه اثبات جهل میشود
استاد حوزه علمیه بیان کرد: در روزهایی که مرز میان مناظره حقیقتجویانه و جدلهای جناحی بهشدت مخدوش شده است، حفظ حریم اعتقادات دینی نیازمند تخصص، اخلاق و بصیرت است.
حجت الاسلام رضا یاوری، استاد حوزه علمیه و استاد گروه شیعه شناسی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در خصوص مناظره اخیر آقایان حامد کاشانی و عبدالرحیم اردستانی عنوان کرد: باید میان «مناظره» که با هدف کشف حق صورت میگیرد و «جدل» که هدفش صرفاً خصم است، تفاوت قائل شد. ر فرهنگ شیعه، عمدتاً مناظره به معنی تبادل نظرات موافق و مخالف و هدفمند است. تاریخ ما مملو از مناظراتی است که توسط متکلمین برجسته شیعه، نظیر شیخ مفید، برای دفاع از حقانیت امیرالمؤمنین (ع) شکل گرفته است. مناظره ابزاری است برای تبیین حقیقت، نه صرفاً صحنهای برای پیروزی شخصی یا سیاسی. نقد اصلی ما به مناظراتی وارد میشود که از این اصل فاصله میگیرند.
اقرار مدعی به ندانستن، نتیجه مطلوب مناظره جنجالی اخیر
یاوری با اشاره به مناظره اخیر پیرامون ولایت اهلبیت (ع) که موجی از واکنشها را در پی داشت، بیان کرد: در این مناظره به زیر سؤال بردن اصول پذیرفتهشده، مانند دفاع حضرت زهرا (س) از ولایت امیرالمؤمنین (ع)، اشاره شد، در جایی که شبهه به این گستردگی مطرح میشود و پای اصول اساسی اعتقادی در میان است، ورود کارشناس متعهد، نه یک انتخاب، بلکه یک تکلیف شرعی است. سکوت در برابر نشر مطالبی که ظاهر و باطن آن محل تأمل است، جایز نیست. از سوی دیگر، اصل زیر سؤال بردن لزوم مناظره نیز اشتباه است؛ سیره اهلبیت خود، موافقت با تبیین حق از طریق گفتوگو بوده است. صلاحیت تاریخی بنده نیز، که حاصل شاگردی نزد اساتیدی چون آیتالله مهدوی کنی و تدریس در دانشگاه امام صادق (ع) است، مؤید ورود به این عرصههاست.
ماجرای یک حرام شرعی
این استاد حوزه افزود: با بررسی عملکرد آقای اردستانی در همان مناظره مورد توجه است، نخست ادعای ایشان مبنی بر «ندانستن تاریخ» در حین بحث. دوم، اقرار نهایی به اشتباه و عذرخواهی. این اعتراف، اولاً ورود بدون تخصص به موضوعاتی که مستقیماً با اهلبیت (ع) گره خورده و استناد به روایات غیرمستند، حرام شرعی است و خلاف فتوای مراجع بزرگوار همچون امام خمینی (ره) میباشد. ثانیاً، خروجی مطلوب مناظره، همان اعتراف به اشتباه و اصلاح مسیر بود. این نشان میدهد که حتی با وجود انتشار گستردهی مطالب نادرست که توسط میلیونها مخاطب تماشا می شود، میرسد، سیره حقجویی در نهایت به اصلاح میانجامد. وظیفه ما همواره ردّیهنویسی بر شبهات است، اما پاسخگویی به فردی که متواضعانه سؤال دارد و اقرار میکند، خود نوعی عبادت است.
یاوری با تاکید بر رعایت حرمت ها عنوان کرد: امیرالمومنین(ع) حتی در اوج اختلاف با دشمنانی چون معاویه، اصحاب را از از ناسزا گفتن نهی میفرمودند. سیره اخلاقی اهلبیت (ع) بر عصمت زبانی استوار است. ناسزاگویی در سیره ما نیست؛ مگر در مواردی که لعن (که به معنای دور کردن از رحمت الهی است) بهطور خاص مشروعیت یافته باشد. مداحان و مبلغان باید با بصیرت عمل کنند و از دام فحاشی و ناسزاگویی دوری نمایند.
بصیرت یک وظیفه است، نه یک انتخاب
استاد گروه شیعه شناسی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با اشاره به وظیفه جامعه شیعه و محب اهل بیت(ع) که با این حجم از شبهات روبروست، بیان کرد: بزرگترین آسیب ما، ضعف در آگاهی عمومی از تاریخ و سیره اهلبیت (ع) است. این ضعف باعث میشود که هر شبههای به سرعت مورد پذیرش قرار گیرد. اگر سطح مطالعه و آگاهی مردم بالا برود، دیگر نیازی به مناظرات پرهزینه برای کشف حق نخواهد بود، زیرا جامعه به طور خودکار شبههافکن را به حاشیه خواهد راند. البته این وضعیت، آسیبی دوگانه دارد؛ زیرا دشمنان خارجی این اختلافات داخلی را فرصتی برای مشغول کردن ما به خودمان میبینند.
وی با نقد صریح بر عملکرد برخی مدعیان و تأکید بر سیره اخلاقی ائمه (ع)، بیان کرد: هشدار میدهیم که دوران سهلانگاری و پذیرش هر سخنی توسط عموم به سر آمده است؛ امروز، مرزبندی میان علم و ادعا، و تخصص و عوامفریبی، یک ضرورت دینی و اجتماعی است
یاوری در پایان گفت: خطای من و امثال من با افرادی مانند آقای اردستانی و همفکرانشان، خطای در روش و نیت است. توصیه اکید من این است: به خاطر چهار روز دنیا، منافع سیاسی، یا وابستگیهای فکری به یک حزب، آخرت خود را نسوزانید. دنیا را بستری برای تخریب اعتقادات و ترویج جریانهای فکری غربی قرار ندهید. دو اصل را رعایت کنید: اولاً مطالعه کنید؛ ثانیاً اگر تخصص ندارید، پایبند به شریعت باشید. شریعت، زبان و اندیشه انسان را کنترل کرده و او را به پایداری در اعتقادات وامیدارد.
ارسال دیدگاه